To małe miasto, a nawet miasteczko (wielkość ponad 10 razy mniejsza od Poznania). Atrakcyjności nie można jednak mierzyć w kilometrach, zatem poznajmy je bliżej!
Pampeluna (hiszp. Pamplona, bask. Iruña) jest stolicą Nawarry. To położone na północy Hiszpanii miasto znane jest przede wszystkim z gonitwy byków (hiszp. encierro). Coroczna fiesta San Fermín przylgnęła do wizerunku tego miasta tak bardzo, że można powiedzieć, że stała się jego symbolem. Odbywające się w dniach 7-14 lipca święto, mimo swojej brutalności co roku przyciąga tłumy gapiów oraz aktywnych uczestników gonitwy. Ofiarami tej wydawałoby się „beztroskiej zabawy” są niestety byki – co roku ginie ich około 50.
CIEKAWOSTKA: Ratusz w Pampelunie to miejsce, z którego zostaje wystrzelona rakieta zwiastująca początek święta San Fermin.
Pampeluna została nazwana na cześć Pompejusza
Pierwsze wzmianki o mieście pochodzą już z 74 r. p.n.e. Jego nazwa (początkowo Pompaelo) nawiązywała do rzymskiego wodza Pompejusza, bo notabene w miejscu obecnych zabudowań miejskich, stał wówczas rzymski garnizon. W kolejnych wiekach ziemia ta trafiała w ręce Wizygotów, Franków i Maurów, a w czasie wojen napoleońskich – należała także przez pewien czas do Francji oraz Anglii.
Katedra w Pampelunie
Istniejący obecnie XV-wieczny, gotycki budynek katedry stanął w miejscu starszego, który wykonany był w stylu romańskim. Według archeologów w tym samym miejscu istniały wcześniej jeszcze dwie inne świątynie.
Największe kontrowersje w aktualnej katedrze budzi jej fasada z dwoma wieżami. Zaprojektowana w 1783 r. w stylu neoklasycystycznym uważana jest przez wiele osób za najgorszy element katedry. I rzeczywiście, jest w niej coś nietypowego… można bowiem odnieść wrażenie, że przypomina wejście do teatru lub opery, ale bynajmniej nie do budynku o charakterze religijnym. Ale być może to tylko moje spostrzeżenie?
Mimo wszystko, nawet jeśli ten element architektury świątyni nie przypadnie Ci do gustu, to warto odwiedzić to miejsce z kilku innych powodów. Prawdopodobnie największym atutem, jakim może pochwalić się katedra w Pampelunie są znajdujące się tam grobowce Karola III i Eleonory.
Muzeum Diecezjalne (Museo Diocesano)
Istotną częścią świątyni jest także przylegające do niej Muzeum Diecezjalne. Miejsce to powstało w 1960 roku (35 lat później zostało jeszcze mocno przebudowane), a w jego kolekcji znajdziemy między innymi eksponaty związane ze sztuką sakralną Nawarry. Muzeum Diecezjalne w Pampelunie to także jedyne miejsce na świecie, w którym znajduje się największy zbiór polichromowanych rzeźb drewnianych z okresu od XIII do XVI wieku.
To jedno z najlepszych miejsc, aby lepiej poznać historię regionu Nawarra. Znajdujące się tutaj eksponaty prezentują bogactwo tej części Hiszpanii od czasów prehistorii do współczesności. W kolekcji Muzeum Navarry znajdziemy między innymi obrazy, malowidła, rzeźby, płaskorzeźby, fragmenty budowli oraz wyroby złotnicze m.in. z czasów rzymskich. Wszystko to zostało zaprezentowane na sześciu poziomach muzeum.
Cytadela w Pampelunie (Ciudadela de Pamplona)
Cytadela znana też pod nazwą Castillo Nuevo (tłum. Nowy Zamek) to ogromna renesansowa fortyfikacja wybudowana w XVI i XVII wieku. Do 1964 roku pełniła funkcję militarną, jednak nigdy nie odegrała przełomowej roli w obronie miasta. Dziś na jej terenie znajdziemy obszerne ogrody, które są znakomitym miejscem na spacer. We wnętrzach zabudowań odbywają z kolei liczne wydarzenia kulturalne.
Odwiedzając Pampelunę warto zajrzeć do centrum informacji turystycznej, gdzie uzyskasz informację między innymi na temat najbliższych wydarzeń odbywających się na Cytadeli.
Kościół San Saturnino (Iglesia de San Saturnino)
XIII-wieczny kościół świętego Saturnina (patrona Pampeluny) jest łatwy do zlokalizowania, ponieważ charakterystyczne są dla niego dwie wysokie wieże. Oprócz funkcji symbolicznej (wieże w kościołach chrześcijańskich mają odnosić się do bliskości Boga) pełniły one kiedyś także funkcję militarną, pozwalając z daleka zlokalizować zbliżającego się wroga.
Iglesia de San Saturnino ulokowany jest w starej części miasta pomiędzy ratuszem (Ayuntamiento), a Muzeum Nawarry (Museo de Navarra). Warto odwiedzić go nie tylko z pobudek religijnych, ale także z uwagi na piękną architekturę wnętrza. Będąc w tym miejscu, nie można też zapomnieć o odwiedzinach w małej barokowej kapliczce (Capilla de la Virgen del Camino).
W samym sercu Pampeluny znajduje się siedziba władz i administracji regionu Nawarry, czyli Palacio del Gobierno de Navarra. Kompleks zaprojektowany w 1840 r. przez José de Nagusia tworzy neoklasycystyczny budynek pałacowy otoczony licznymi kolumnami.
Wewnątrz największe wrażenie robi Sala Tronowa (Salón del Trono) pełna dekoracji i bogatej symboliki. Najcenniejszymi dziełami w Palacio de Navarra są portret Fernando VII autorstwa Francisco Goi oraz ogromnej wielkości gobelin przedstawiający scenę z Bitwy pod Las Navas de Tolosa w 1212 r. (była to jedna z najważniejszych bitew w średniowiecznej Hiszpanii).
Oprócz samego Palacio del Gobierno, na wizytę zaprasza też przypałacowy ogród. Prawdopodobnie największe wrażenie zrobi tam na Tobie gigantyczna sekwoja – największe drzewo w Pampelunie!
Na koniec, warto pamiętać, że choć zwiedzanie Pałacu jest bezpłatne, to odbywa się ono tylko po wcześniejszym umówieniu i w większych grupach pod okiem przewodnika.
CIEKAWOSTKA: W Pampelunie znajduje się największy uniwersytet w regionie Nawarry;
Plaza del Castillo
Plaza del Castillo ma powierzchnię 14000 m2 i przypomina kształtem lekko nieregularny kwadrat. Podobnie jak w wielu innych miastach w Hiszpanii, jest to główny plac, wokół którego koncentruje się życie wszystkich mieszkańców. To tutaj dochodziło do bitew, turniejów, handlu, parad militarnych. Tutaj też aż do 1844 r. organizowana była korrida (corrida de toros).
Dziś otoczony pięknymi (głównie XVIII-wiecznymi) domami plac Plaza del Castillo jest nie tylko miejscem spotkań mieszkańców, ale także punktem atrakcyjnym dla turystów. W jego okolicy znajduje się mnóstwo barów i restauracji. Tym najbardziej znanym i wręcz legendarnym jest Café Iruña – ulubiona kawiarnia Ernesta Hemingwaya. Mówi się, że to właśnie w tym miejscu pisarz zaczął tworzenie niektórych swoich powieści, takich jak: „Słońce też wschodzi”, „Pożegnanie z bronią” czy „Komu bije dzwon”.
Plaza de Toros
Wspomniałam na początku, że Pampeluna słynie przede wszystkim ze święta San Fermín. Nikogo więc pewnie nie zdziwi, że w mieście znajduje się również arena do walk z bykami. Plaza de Toros w Pampelunie została wybudowana w 1922 r. i jest w stanie pomieścić blisko 20 000 osób.
Obecnie Plaza de Toros to nie tylko miejsce walk, ale także obiekt mocno wpisany w kulturalne życie miasta. Coraz częściej odbywają się tutaj koncerty i spektakle, które z jednej strony odmieniają charakter tego miejsca, a z drugiej – zapewniają środki pozwalające utrzymać cały kompleks bez konieczności organizowania wyłącznie korridy.
Akwedukt Noáin (Acueducto de Noáin)
W XVIII wieku Pampeluna zmagała się z licznymi zarazami i epidemią, których przyczyną był brak stałego dostępu do wody pitnej. Mimo wielu prób stworzenia systemu wodociągów, które pozwoliłyby skutecznie zażegnać ten problem, przez długi czas żaden z nich nie był wystarczająco dobry by sprostać wymogom ukształtowania terenu.
Ostatecznie problem rozwiązał Ventura Rodríguez – najbardziej znany inżynier tamtych czasów. Skonstruował on ogromnej wielkości akwedukt znajdujący się jedynie 6 km od Pampeluny. Otwarty w 1790 r. wodociąg miał długość 1245 metrów i transportował wodę na odległość 16,5 km. To wspaniałe dzieło architektoniczne do dziś jest jednym z najbardziej emblematycznych zabytków w okolicy Pampeluny. Blisko 100 łuków wspartych na 18-metrowych kolumnach dzięki dodatkowemu oświetleniu robi niesamowite wrażenie nie tylko w ciągu dnia, ale także nocą.
Parki w Pampelunie
Oprócz zabytków w Pampelunie znajduje się też dużo terenów zielonych i parków. Najstarszy z nich to Taconera, którego powstanie datuje się na XVII wiek. Jest to urokliwy zakątek miasta, pełen rzeźb i brukowanych alejek idealnych na romantyczny spacer.
Innym interesującym miejsce na spacer jest wybudowany w 1991 r. Parque del Mundo (tłum. Park Świata). Podzielony jest on na pięć części prezentujących roślinność z różnych kontynentów: Afryki, Oceanii, Europy, Ameryki i Azji. Na terenie parku znajdują się też place zabaw, a dla aktywnych – miejsca do ćwiczeń.
Park Yamaguchi to z kolei propozycja dla miłośników Azji. Jego nazwa odnosi się do japońskiego miasta partnerskiego Pampeluny. Powstały w 1997 park został zaprojektowany w stylu orientalnym. Nie brakuje w nim charakterystycznych małych mostków, altanek i azjatyckich roślin. Idea jaka przyświecała jego twórcom była taka, aby odwiedziny w parku Yamaguchi pozwoliły na chwilę przenieść w odległy, egzotyczny świat Japonii.
Pampeluna i Santiago de Compostela
Pampeluna jest jednym z ważniejszych punktów startowych podczas pielgrzymek Szlakiem św. Jakuba do Santiago de Compostela. Oba miasta dzieli odległość 700 km. Samochodem to kilka godzin drogi, jednak używając tylko siły własnych nóg podróż może zająć kilka dobrych tygodni. Połączenie Pampeluny z Santiago de Compostela często miało wymiar nie tylko religijny, ale także polityczny i kulturowy. Za sprawą Camino de Santiago miasto na przestrzeni wieków mogło liczyć na liczne przywileje oraz było atrakcyjną opcją dla kupców i rzemieślników.
WARTO WIEDZIEĆ: Santiago de Compostela to jedno z najlepszych miast w Hiszpanii do nauki języka hiszpańskiego – uczą się tutaj studenci z różnych części świata.
Pampeluna jako baza wypadowa
Zwiedzenie Pampeluny nie zajmuje dużo czasu. Z tego względu wielu turystów traktuje ją jako bazę wypadową do innych miast. I rzeczywiście, jej atrakcyjne położenie sprawia, że łatwo się stąd dostać do miejscowości takich jak:
- Vitoria-Gasteiz – 1h drogi samochodem
- Logroño – 1h drogi samochodem
- San Sebastián – 1h 30 min drogi samochodem
- Bilbao – niecałe 2h drogi samochodem
- Saragossa – 2h drogi samochodem
W okolicy Pampeluny możemy trafić też na małe, malownicze miasteczka i doliny. Pozwalają one z dala od miejskiego zgiełku nacieszyć się pięknymi widokami oraz poznać prawdziwe życie lokalnych mieszkańców. Te najciekawsze doliny, które warto odwiedzić to: Valle del Roncal, Valle del Baztán, Valle de Ultzama, Valle de Iranzu, Valle de Araitz.
Odkryj region Nawarry
Każdy region Hiszpanii dzieli się na prowincje. Ich nazwy często pokrywają się z nazwami głównych miast wchodzących w ich skład. Wspólnota autonomiczna Nawarry składa się tylko z jednej prowincji. W jej skład wchodzi jednak wiele miejscowości, które mają do zaoferowania rozmaite atrakcje turystyczne. Oto niektóre z nich:
Zobacz także: Fiestas de San Fermin, Bardenas Reales, Szlak czarownic w Nawarze.
