Obraz dzieci radośnie rozbijających kolorowe, wiszące figury na pewno nikomu nie jest obcy. Tym bardziej, że coraz częściej możemy go zobaczyć także w Polsce.
Piniata (hiszp. piñata) to element latynoskiej kultury, który bardzo często pojawia się miedzy innymi w filmach. Skąd tak naprawdę wziął się jej zwyczaj i dlaczego zdobył taką popularność w krajach Ameryki Łacińskiej? W tym artykule postaram się wtajemniczyć Was w szczegóły tej pięknej tradycji.
Historia piniaty
Być może zaskoczy Was fakt, że meksykańska piniata pochodzi tak naprawdę z Chin! Kartonowe figury przedstawiające byki wypełnione nasionami towarzyszyły świętowaniu Chińskiego Nowego Roku. Do Europy przywiózł je Marco Polo. To dzięki niemu zaadaptowały się we Włoszech i zaczęły stanowić część uroczystości Wielkiego Postu.
CIEKAWOSTKA: Hiszpańskojęzyczna nazwa piñata pochodzi od włoskiego pignatta oznaczającego rodzaj garnka.
Na kontynent amerykański piniata trafiła razem z konkwistą w XVII wieku. Szczególnie popularna stała się w meksykańskiej kulturze, stając się zarazem jednym z rekwizytów używanymi przez ewangelistów do nawracania rdzennej ludności. Uważa się jednak, że podobna tradycja była już wcześniej znana Aztekom podczas obchodów święta ku czci jednego z bóstw, Huitzilopochtli.
Piniata posiada bogatą symbolikę
Piniata to kartonowa bądź gliniana figura, której wnętrze wypełnione jest słodyczami lub sezonowymi owocami. Cała zabawa polega na tym, by za pomocą kija i z zawiązanymi oczami rozbić podwieszoną na sznurku piniatę i uwolnić wodospad słodkości. Choć zadanie wydaje się proste, aby dać upust łakomstwu, trzeba się trochę namęczyć… 🙂
Jak wygląda oryginalna piniata?
Piniata w swojej oryginalnej, tradycyjnej formie to siedmioramienna gwiazda. Bynajmniej nie jest to kształt przypadkowy. Wszystkie elementy mają tutaj ważne znaczenie:
- 33 obroty wokół własnej osi wykonywane zgodnie ze zwyczajem przed uderzeniami to dokładnie tyle, ile lat przeżył Jezus na Ziemi,
- kolorowe zdobienia i wzory na piñacie symbolizują diabelskie pokusy,
- siedem ramion piñaty to grzechy główne unicestwiane przez człowieka,
- kij – symbol siły,
- zawiązane oczy to odniesienie do ślepej, bezgranicznej wiary, dzięki której człowiek pozbywa się grzechu,
- wysypująca się słodka zawartość piñaty to znak dobra i błogosławieństwa, które są nagrodą za włożony trud.
Piniata współcześnie
Czasy się zmieniają i obecnie odchodzi się już od tradycyjnego kształtu piñaty. Coraz częściej zastępuje się gwiazdę kolorowymi zwierzętami, lalkami a nawet postaciami z bajek.
Według tradycji meksykańska zabawa miała miejsce podczas posadas. Są to uroczystości grudniowe, świętowane w okresie przedświątecznym. Tam gromadzący się bliscy oprócz wspólnych posiłków rozbijali też piñatę. Teraz oprócz posadas bardzo często tradycja ta jest nieodłącznym elementem wielu innych uroczystości, takich jak urodziny czy Boże Narodzenie. Podczas zabawy śpiewa się też rymowane piosenki, które maja zagrzewać do rozbicia piniaty.
Na urodzinowej imprezie do słodkiej lawiny często chcą się przyczynić wszystkie zaproszone dzieci, dlatego na takich spotkaniach to dorosły trzyma zawieszoną, na kiju figurę i pilnuje, by nie została zniszczona zbyt szybko. W ten sposób kontroluje, by każdy malec miał szansę choć raz w nią uderzyć.
Piniata w różnych krajach
Mimo, że przybyła z Chin, potem zagościła we Włoszech i Hiszpanii, a dopiero stamtąd dotarła do Nowego Świata to obecnie piniata uznawana jest za tradycję typowo meksykańską. Z czasem zwyczaj jej rozbijania rozprzestrzenił się także w innych krajach Ameryki Łacińskiej oraz w południowych stanach USA (zapewne z powodu bliskości Meksyku).
W większości krajów zabawa ta wygląda w ten sam sposób, choć na przykład w Paragwaju ma ona nieco inna formę. Tam zamiast rozbijać kartonowy pojemnik, ostrym przedmiotem przebija się duży gumowy balon. Ale i w tym przypadku jego zawartość stanowi góra słodyczy! Dziś piniata powoli dociera też do Europy, stanowiąc oryginalne urozmaicenie dziecięcych spotkań. W Polsce bez trudu kupimy ją w wielu sklepach (np. na Ceneo), a ich ceny nie przekraczają zwykle kilkudziesięciu złotych.
Największa piñata na świecie!
W 2011 roku firma M&M’S® pobiła rekord w budowie największej piniaty na świecie! Mierzyła ona 14 m wysokości, 21 m długości i 12 m szerokości. Kształtem przypominała popularnego brand hero marki M&M’S®, który stał na urodzinowym torcie :). Pretekstem do całego wydarzenia były pierwsze urodziny produktu Pretzel Chocolate Candies – klasycznych smakołyków M&M’S® z nadzieniem z precla (w Polsce produkt ten jest mało znany).
