Cipotegato to wyjątkowe święto Tarazony, które rokrocznie odbywa się w dniach od 27 sierpnia do 1 września i cieszy się ogromną popularnością zarówno wśród mieszkańców, jak i turystów!
Mało kto wie, że obok Tomatiny jest to drugie co do popularności święto, w którym bohaterem są… pomidory! W przypadku Cipotegato sprawa jest jednak nieco bardziej skomplikowana, bo wbrew pozorom nie chodzi tylko o frywolną zabawę, ale też o upamiętnienie ważnych wydarzeń z życia miasta. Zacznijmy od początku…
Był rok 1644…
Kilka wieków temu główne święto Tarazony było obchodzone podczas Bożego Ciała i obfitowało w liczne uroczystości religijne, procesje i msze. Wszystko zmieniło się w 1644 roku, gdy do miasta przywieziono relikwie Świętego Atilano. Uznano wówczas, że dla upamiętnienia tego wydarzenia, to właśnie na nim powinny koncentrować się główne uroczystości związane ze świętem miasta.
Wbrew pozorom data ta została zmieniona także z innego powodu… w XVII wieku zdecydowaną większość mieszkańców Tarazony stanowili rolnicy. Obchody święta miasta podczas Bożego Ciała były dla nich o tyle kłopotliwe, że często nakładały się na okres żniw. Przeniesienie tej daty na koniec sierpnia pozwoliło rolnikom w spokoju brać udział w uroczystościach bez martwienia się o swoje zbiory.
W wyniku tej zmiany, wraz z upływem czasu zaczęły zmieniać się także niektóre z elementów charakterystycznych dla tego święta. Jednym z nich jest postać Cipotegato…
Niejasne pochodzenie
Historia tego święta pokazuje, że ulega ono nieustannym zmianom, a jego geneza jest do tego stopnia niejasna, że wciąż powstają nowe teorie na ten temat. Zdaniem niektórych pierwowzorem Cipotegato był królewski błazen, który dostał kiedyś pomidorem w twarz i od tej pory zaczął nosić podczas swoich występów maskę.
Według innych święto to wynika z dawnej tradycji zgodnie z którą każdego roku jeden z więźniów miał możliwość wyjścia na wolność. Oczywiście o ile udało mu się uciec przed obrzucającym go kamieniami tłumem, o którym wcześniej nie miał pojęcia…
Historia przyjęta przez władze miasta
W archiwach katedry w Tarazonie można natknąć się na informacje, że pod koniec XVIII wieku w przeddzień Bożego Ciała zakazano wywieszania skór kotów, które miały przeganiać dzieci zakłócające spokój tego święta. Choć to wyjaśniałoby w pewien sposób pochodzenie nazwy Cipotegato (gato to po hiszpańsku kot), brakuje jasnych źródeł historycznych, które by to potwierdzały. Kolejna wzmianka o tej postaci pojawia się bowiem dopiero w archiwach miasta z początku XX wieku. Mówi ona o tym, że osobie, która wcielała się w Cipotegato podczas święta miasta, płacono wówczas sześć peset.
Biorąc pod uwagę te informacje, archiwalne fotografie i ustne podania, trudno jednoznacznie określić, czy postać Cipotegato ma pochodzenie świeckie, czy też bardziej religijne. To co jest pewne, to że do 1942 roku zadaniem Cipotegato było przeganianie dzieci, które stały na trasie pochodów i utrudniały ich przejście. Podobną rolę pełniły też zresztą towarzyszące mu Gigantes y Cabezudos.
Rolę Cipotegato zmieniła hiszpańska wojna domowa. Dzieci, widząc wychodzącego z ratusza Cipotegato, zamiast uciekać, zaczynały wówczas rzucać w niego resztkami warzyw pozostawionych na targu znajdującym się na Plaza de España. Z czasem podobnie zaczęli robić także dorośli mieszkańcy miasta, którzy w ten sposób chcieli wyrazić swoją wolność i sprzeciw wobec reżimu.
Dzisiejsze obchody
Współczesne święto Cipotegato skupia się przede wszystkim na znakomitej zabawie! W głównego bohatera co roku wciela się jeden z mieszkańców Tarazony (w mieście odbywają się specjalne eliminacje do tej roli). Oprócz charakterystycznego stroju arlekina otrzymuje on także rekwizyt w postaci kija z zawieszoną na łańcuchu kulą oraz kilku pomocników, których zadaniem jest ułatwienie mu przedarcia się przez miasto.
27 sierpnia, punktualnie o godzinie 12:00, wraz z wybiciem dzwonów, na Plaza de España wybiega Cipotegato! Jego zadaniem jest przebiegnięcie jednego kilometra tylko jemu znaną ścieżką. I nie byłoby w tym może nic trudnego, gdyby nie ogromny tłum wyposażony w setki, tysiące, dziesiątki tysięcy… POMIDORÓW! Uczestnicy zabawy rzucają nimi w Cipotegato, utrudniając mu przebieżkę przez miasto.
Gdy finalnie głównemu bohaterowi uda się wykonać swoje zadanie, wdrapuje się na znajdujący się przed ratuszem pomnik Cipotegato. Jest to też początek kilkudniowego święta miasta w Tarazonie!
A tak wyglądało to w 2015 roku:
Odkryj Aragonię
Każdy region Hiszpanii dzieli się na prowincje. Ich nazwy często pokrywają się z nazwami głównych miast wchodzących w ich skład. Aragonia dzieli się na trzy prowincje, a każda z nich ma do zaoferowania inne atrakcje turystyczne i ciekawe miejsca:
Zobacz również: Fiesta Cipotegato, Mudejarowa Architektura Aragonii.
