Prostokątne, wełniane lub bawełniane okrycie z otworem na głowę po środku. Tak brzmi jego najkrótsza definicja.
Poncho było używane przez rdzennych mieszkańców Ameryki jeszcze na długo przed dotarciem tam Europejczyków. Szczególnie cenili je sobie mieszkańcy And (dzisiejsze tereny Boliwii i Peru), gdzie chroniło ich ono przed niskimi temperaturami. Podczas kolonizacji, ten rodzaj odzienia szybko spotkał się z uznaniem hiszpańskich i portugalskich konkwistadorów. Jego popularność stała się na tyle duża, że z czasem zyskało ono sławę także w Europie.
I mimo że początkowo nosili je prawie wyłącznie mężczyźni, dziś jak na ironię losu po poncho coraz częściej sięgają kobiety. Kwestia mody lub nie – faktem jest, że większość z nas choć raz miała na sobie to okrycie w tej lub innej formie.
Poncho niejedno ma imię
W Polsce, podobnie jak w większości krajów na świecie, na określenie tego odzienia używamy słowa poncho. Nie wszędzie jednak tak jest. W centralnej części Chile możemy spotkać się z określeniem chamanto. W meksykańskim stanie Michoacán jest to gabán. W chłodnych regionach Kolumbii i Wenezueli użyjemy słowa ruana, a na archipelagu Chiloé będzie to poncho chilote. To ostatnie charakteryzuje się też szczególnie grubym splotem wełny, a jego ręczne wykonanie może trwać nawet od 6 do 12 miesięcy!
Choć mówiąc o poncho zwykle mamy przed oczami dokładnie to, co napisałam w pierwszym zdaniu, to niektóre wersje tego okrycia są nieco mniej typowe. Po pierwsze warto zauważyć, że od czasu do czasu możemy się spotkać z praktycznym dodatkiem, jakim jest kaptur. Po drugie – niektóre rodzaje są wykonane z wodoodpornego materiału, co dodatkowo chroni przed deszczem. Ten ostatni typ możemy często spotkać w wersji z suwakiem. Jeśli zdarza Ci się nosić płaszcz przeciwdeszczowy to bardzo często nie jest to nic innego, jak „kolejna z twarzy poncho”.
Poncho wojenne
Pewnie zaskoczy Cię fakt, że poncho było także używane przez wojsko. Po raz pierwszy wykorzystano je w ten sposób w 1850 r. Było ono wykonane z wodoodpornego materiału pokrytego naturalnym lateksem. I choć wstępnie zakładano, że z poncho korzystać będą głównie żołnierze na koniach, to również piechota szybko doceniła wszystkie jego zalety.
Podczas wojny secesyjnej prostokątne odzienie zyskało podwójne zastosowanie. Oprócz tego, że było praktycznym wierzchnim okryciem, służyło także za koc, którym żółnierze przykrywali się podczas spania. Poncho było także z powodzeniem wykorzystywane podczas II wojny światowej. Udoskonalono też wówczas materiał, z którego było wykonane – wełnę zamieniono na nylon oraz inne syntetyczne materiały, które sprawiły, że całość była lekka i łatwa w transporcie.
W ramach ciekawostki warto dodać, że podczas II wojny światowej poncho było używane także przez wojska niemieckie. Co więcej, żołnierze Wehrmachtu nadali mu kolejną funkcję jaką była możliwość zbudowania z niego… namiotu! Podobne jego zastosowanie do dziś wykorzystywane jest przez myśliwych, podróżników i miłośników survivalu.
A co ma do tego Clint Eastwood?
Clint Eastwood (a właściwie grane przez niego postacie) również nosił poncho w filmach takich jak „Za garść dolarów”, „Za kilka dolarów więcej” czy „Dobry, zły i brzydki”. Ten charakterystyczny ubiór pozwalał łatwo odróżnić jego postać od innych kowbojów występujących w filmie. Musicie przyznać, że wyglądał całkiem nieźle?
