Wulkaniczne Wyspy Galapagos kojarzone są głównie z olbrzymimi żółwiami. Różnorodność tego archipelagu nie kończy się jednak tylko na tych gadach.
Wyspy Galapagos na swojej stosunkowo niewielkiej przestrzeni (8 tys. km2) goszczą setki gatunków zwierząt i roślin, których nie znajdziesz nigdzie indziej na świecie. Brzmi ciekawie? To dopiero początek!
Wyspy Galapagos swoją nazwę zawdzięczają… tak, oczywiście że żółwiom! Jeden z zamieszkujących tam gatunków posiada skorupę przypominającą siodło, które w archaicznej wersji języka hiszpańskiego brzmi galápago. Wymiennie stosuje się również określenie Archipiélago de Colón (Archipelag Kolumba). Zostało ono nadane z okazji 400. rocznicy odkrycia Ameryki przez Krzysztofa Kolumba. Popularnym określeniem, którego znaczenia nie trzeba wyjaśniać są też Wyspy Żółwie. Z kolei nieco mniej znane – Archipiélago de Ecuador – zostało nadane Wyspom po przyłączeniu ich do Ekwadoru (1832).
W starszej literaturze możecie spotkać się też z nazwą Las Enctantadas (w wolnym tłumaczeniu: Zaczarowane Wyspy). Nazwę tę nadał kapitan Diego de Rivandeira (XVI w.), który miał wrażenie, że wyspy, które widzi dryfują po morzu.
Wyspy Galapagos nigdy nie miały połączenia z lądem. Początkowo była to jedna wyspa, która wyłoniła się z oceanu. Za sprawą ruchów tektonicznych rozpadła się ona na kilka mniejszych lądów, tworząc archipelag.
Wyspy Galapagos z endemicznymi gatunkami roślin i zwierząt
Gdy mówimy o unikalnej faunie tego obszaru, wbrew pozorom chodzi nie tylko o ogromnej wielkości żółwie. Archipelag ten jest jednym z niewielu miejsc na świecie, w którym można znaleźć tak liczną grupę endemitów. Nikogo nie zdziwi więc pewnie fakt, że 98% tego obszaru jest pod ochroną Parku Narodowego Galapagos.
Najpopularniejsze endemiczne gatunki zwierząt na Wyspach to: żółw słoniowy, legwan z Santa Fe, legwan morski, jaszczurki lawowe, iguana morska (jedyny gatunek jaszczurki, która potrafi pływać), gigantycznej wielkości nielotny kormoran oraz pingwin równikowy, który jest jedynym gatunkiem pingwina żyjącym na północnej półkuli. Warto też dodać, że żadnego z występujących tam gadów i ssaków nie znajdziemy w innym miejscu na Ziemi. Z kolei w przypadku ptaków, aż 76 z 89 występujących tam gatunków to endemity. Płazy oraz ryby słodkowodne nie występują na Wyspach Galapagos.
Do 2012 r. na Archipelagu żył ostatni przedstawiciel z gatunku olbrzymich żółwii Galapagos. Ważył 360 kg i mierzył 1,8 m. Mimo licznych prób znalezienia mu odpowiedniej partnerki, żadna nie zakończyła się sukcesem.
Lonesome George, bo tak go nazwano, zmarł w wieku około 100 lat.
Jak Darwin rozsławił Wyspy Galapagos?
Jest rok 1535. Biskup Panamy Tomás de Berlanga odbywa właśnie podróż do Peru. Będąc już niedaleko celu, silny prąd morski znosi jego statek na pełny ocean. Załoga zaczyna narzekać na brak wody i pożywienia. Ku zaskoczeniu żeglarzy na horyzoncie zaczynają pojawiać wysokie szczyty wysp. Tak odkryto Galapagos.
Biskup w swoim sprawozdaniu dla króla Karola V opisywał ogromnej wielkości żółwie, legwany i ptaki, które nie czuły żadnego lęku przed człowiekiem (możemy to obserwować do dziś). Odkrycie nowego lądu nie zainteresowało jednak konkwistadorów żadnego kraju. Przez długi czas Wyspy pełniły rolę magazynu dla żeglarzy, którzy w tym miejscu przechowywali mięso i wodę. Był to też główny punkt połowu wielorybów i fok.
Największy rozgłos archipelag zyskał dopiero po wizycie Karola Darwina (XIX w.). Jego teorię ewolucji wielokrotnie uzasadniano zjawiskami przyrodniczymi, które miały miejsce na Galapagos. Mówiąc konkretniej chodziło o grupę kilkunastu gatunków zięba wywodzących się od wspólnego przodka przybyłego kiedyś na Wyspy. Z powodu rozprzestrzeniania się, poszczególne gatunki ulokowały się na różnych wyspach Archipelagu, co z czasem znalazło swoje odbicie w budowie ich ciała. Ich rozmiary i kształt dziobów wskutek adaptacji do nowego ekosystemu zmieniły się w taki sposób, aby jak najlepiej przetrwać panujące tam warunki.
Sam Darwin jednak, wbrew powszechnej opinii, dla ostatecznego sformułowania swojej teorii wykorzystał obserwacje doboru sztucznego gołębi, a nie ziębów. Mimo to ptakie te znane są one na Galapagos pod nazwą zięby Darwina.
Wyspy Galapagos idealne urlop?
Teoretycznie nie ma złego momentu na odwiedzenie tego wyjątkowego Archipelagu. Niemniej jednym z elementów programu ochrony przyrody prowadzonego przez rząd Ekwadoru jest ograniczanie ilości turystów znajdujących się w tym samym czasie na Wyspach. Problemy z wizytą mogą pojawić się głównie w szczycie sezonu, czyli od czerwca do września.
Poza sezonem Wyspy wydają się być spokojniejsze. Należy jednak pamiętać, że jest to okres pory deszczowej (styczeń-czerwiec), dlatego mimo wysokiej temperatury, codzienne opady w tych miesiącach to norma. Pory roku są zresztą istotne dla całego ekosystemu Galapagos. Planując urlop, warto je wziąć pod uwagę, ponieważ w zależności od tego, jaką porę wybierzemy, możemy spotkać całkowicie inne gatunki zwierząt. Niektóre z nich są bowiem bardziej aktywne w porze deszczowej, a inne – w porze suchej.
„Małe” co nieco dla miłośników mocnych wrażeń
Jeśli kiedykolwiek marzyło Ci się stanąć oko w oko z rekinem, to już wiesz, gdzie musisz pakować się na kolejne wakacje.
Wody wokół Wysp Galapagos słyną z ogromnych ławic tych drapieżników. Rekin młot oraz rekin wielorybi to najpopularniejsze gatunki, które spotkasz w tym rejonie. W przypadku tego ostatniego jest to o tyle ciekawe, że jeśli nie zostanie sprowokowany, nie zaatakuje człowieka. Nie zmienia to jednak faktu, że jeden ruch ogonem rekina wielorybiego może zmiażdżyć dorosłego człowieka. Ale to nic dziwnego, gdy wziąć pod uwagę to, że ten gatunek mierzy średnio 14 metrów, a jego waga sięga do 13 ton!
Mimo sporego zagrożenia miłośników nurkowania zarówno z tymi dużymi, jak i mniejszymi odmianami żarłaczy z roku na rok przybywa. Aby wziąć udział w tego typu atrakcji trzeba jednak pamiętać o zdobyciu z wyprzedzeniem odpowiedniego doświadczenia oraz przeszkolenia.
Ziębów?