Francisco Goya – jeden z najwybitniejszych malarzy hiszpańskich, rysownik, portrecista, nadworny malarz na dworze królewskim. Nazywany prekursorem w sztuce, inspirował impresjonistów, ekspresjonistów, a nawet surrealistów. Jaki był naprawdę?
Dzieciństwo i kariera
Francisco José de Goya y Lucientes urodził się w 1746 roku w Fuendetodos w Aragonii, jednak swoje dzieciństwo spędził w Saragossie. Jego ojciec był pozłotnikiem, a matka zubożałą szlachcianką. Goya pobierał nauki w szkole prowadzonej przez zakon pijarów. W wieku 13 lat rozpoczął naukę malarstwa w miejscowej pracowni, gdzie bardzo szybko się rozwijał. Dwukrotnie próbował dostać się do Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Madrycie – bezskutecznie. To spowodowało, że zdecydował się na wyjazd do Włoch. Po powrocie do Hiszpanii budował swoją pozycję w Saragossie oraz wziął ślub. Dzięki koneksjom zaczął piąć się w górę, zdobywał nowe ważne zlecenia i został członkiem Akademii św. Ferdynanda. Francisco Goya wciąż zdobywał nowych mecenasów. W końcu, w 1786 roku został mianowany malarzem królewskim, rok później awansował na malarza nadwornego, aby ostatecznie otrzymać tytuł pierwszego malarza nadwornego.
Twórczość
Na samym początku swojej artystycznej drogi Goya zajmował się malarstwem religijnym, aby później przejść w rokoko i romantyzm. Tematyka podejmowana przez Goyę była bardzo szeroka – malował nie tylko sceny rodzajowe, portrety, sceny historyczne, czy martwą naturę. W swojej twórczości był wciąż otwarty na nowe techniki, malował freski, obrazy sztalugowe, projekty tapiserii, zajmował się litografią. Goya operował bardzo małą liczbą barw. Jego obrazy wraz z wiekiem stawały się coraz ciemniejsze, ważną rolę odgrywał również kontrast. Najważniejsze dzieła malarza to między innymi „Maja naga”, „Maja ubrana”, „Rozstrzelanie powstańców madryckich 3 V 1808”, „Saturn pożerający własne dzieci”, cykle „Taromaquia”, czy „Czarne obrazy”
Francisco Goya i Dom Głuchego
W 1792 Goya zapadł na poważną chorobę. Dokuczały mu bóle brzucha, często miewał halucynacje, a także tracił słuch i wzrok. Lekarze niestety wciąż nie wiedzieli co mu dolega. Podejrzewano następstwa chorób wenerycznych, zatrucie ołowiem, czy zapalenie nerwów. I choć artysta po ciężkiej walce wygrał z chorobą, pozostał głuchy do końca życia.
W wyniku sytuacji w kraju Francisco Goya zdecydował się wyjechać z Madrytu i nabyć posiadłość zwaną Domem Głuchego. Chociaż nazwa nawiązywała do poprzedniego właściciela, który był głuchy, pasowała także idealnie do Goyi. Dom Głuchego stał się również sławny ze względu na kilkanaście dzieł namalowanych na jego ścianach przez nowego właściciela – tak zwanych „czarnych obrazów”.
Przyjaźnie i miłości
Francisco Goya przyjaźnił się w swoim życiu z wieloma osobami. Do jednych z najważniejszych kontaktów należała jego relacja z rodziną Bayeu. Malarz poślubił siostrę trzech braci malarzy – Josefę. Nie zrobił tego jednak bynajmniej ze względu na miłość. Liczył bardziej na koneksje, co zresztą się sprawdziło – jeden ze szwagrów pomógł mu w zdobyciu pracy na dworze królewskim.
W późniejszym czasie artysta przyjaźnił się także z małżeństwem infantów – Ludwikiem Antonim Burbonem i Marią Teresą de Vallabriga y Rozas, którzy stali się jego mecenasami. Głośna była też przyjaźń Goyi z księżną Albą – podejrzewano ich nawet o ukryty romans.
Malarz miał również kochankę, która początkowo była jego kucharką i gospodynią. Leokadia Weiss była zamężna i miała dwójkę dzieci – podejrzewa się, że jej córka Rosario była owocem związku z Goyą. Leokadia mieszkała z malarzem w Domu Głuchego, a potem wyjechała z nim do Francji, gdzie trwała przy artyście aż do jego śmierci.
Ostatnie dzieła i śmierć
Przywrócenie monarchii absolutnej w Hiszpanii zmusiło Goyę do opuszczenia kraju. Za cel obrał Francję. I choć pierwotnie miał udać się do miejscowości uzdrowiskowej Plombières, osiadł w Bordeaux. Mimo pogarszającego się stanu zdrowia, malarz nie zrezygnował z tworzenia. Zainteresował się między innymi litografią, wciąż podejmując w swoich dziełach temat walki byków.
Ostatnie prace artysta musiał tworzyć przy pomocy szkła powiększającego. Francisco Goya zmarł w wyniku wylewu w Bordeaux w 1828 roku w wieku 82 lat. Chociaż pochowano go we Francji, po latach zdecydowano się przenieść jego szczątki do Madrytu, gdzie znajdują się po dziś dzień.
Literówka poprawiona, chodziło o rok 1792. Dzięki za komentarz.
’W 1972 Goya zapadł na poważną chorobę. Dokuczały mu bóle brzucha, często miewał halucynacje, a także tracił słuch i wzrok.’ troche za dlugo zyl chyba?