W przypadku niektórych zabytków nie trzeba być wielkim znawcą sztuki sakralnej, aby stwierdzić, że mamy do czynienia z arcydziełem. Tak jest też w tym przypadku.
Katedra w Santiago de Compostela to jedno z najważniejszych miejsc sakralnych w Hiszpanii. Respekt budzi majestatyczna, średniowieczna architektura, która i z zewnątrz i z wewnątrz robi ogromne wrażenie. Rocznie miejsce to odwiedzają setki tysięcy turystów i pielgrzymów z całego świata, a w 1985 roku katedra w Santiago de Compostela została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Skąd bierze się tak wielkie zainteresowanie i uznanie dla tego wielowiekowego zabytku? Zobaczmy.
Cztery fasady katedry
Budowa katedry w Santiago de Compostela rozpoczęła się w 1075 roku, w czasach panowania Alfonsa VI Kastylijskiego, i trwała aż do roku 1122. Liczne przebudowy, do których dochodziło w kolejnych epokach (głównie w XVI-XVIII w.) sprawiły, że dziś w architekturze tego kościoła możemy zobaczyć kilka różnych stylów. Najlepszym tego przykładem są jego fasady:
Fasada zachodnia (Fachada del Obradoiro)
To najbardziej charakterystyczny i najczęściej fotografowany widok na katedrę. Uwagę przyciągają dwie wysokie wieże (76 m), które wznoszą się nad innymi budynkami w okolicy i przyciągają uwagę już z daleka. Powstała w latach 1738-1750 fasada jest przepełniona ornamentyką i licznymi dekoracjami rzeźbiarskimi. Zobaczymy w niej też figury św. Jakuba Większego apostoła i jego dwóch uczniów. Pod kątem architektonicznym ta część katedry reprezentuje późny hiszpański barok, który w sztuce jest też znany pod nazwą churrigueryzm.
CIEKAWOSTKA: Fasada zachodnia jest też integralną częścią placu Plaza de Obradoiro, gdzie zbierają się pielgrzymi podróżujący szlakiem Camino de Santiago.
Fasada północna (Fachada de Azabachería)
To tutaj mieści się wejście wieńczące Drogę Świętego Jakuba. Charakterystycznym elementem jest Portal Rajski, który pierwotnie został stworzony w 1122 roku przez Bernarda. Niestety w wyniku pożaru w 1758 roku wejście zostało zniszczone. Niektóre z rzeźb, które udało się uratować zostały umieszczone na fasadzie południowej. Nowe wejście w stylu barokowym zostało zaprojektowane przez Lucasa Ferro Caaveiro, a ukończone przez Domingo Loisa Monteagudo oraz Clemente Fernándeza Sarela w stylu neoklasycystycznym w 1769 roku.
Fasada wschodnia (Fachada de la Quintana)
Ta fasada składa się z dwóch wejść. Pierwsze to Puerta Real (Królewskie Wrota), którego budowa zakończyła się w 1700 r. Jego charakterystycznymi elementami są wysokie kolumny oraz dekoracje rzeźbiarskie przedstawiające m.in. wojenne trofea. Sama nazwa „Wrota Królewskie” wzięła się z tego, że wejściem tym wchodzili tylko królowie Hiszpanii.
Drugie wejście to Puerta Santa (Święte Wrota), które jest otwierane jedynie w Roku Jubileuszowym. Można je łatwo rozpoznać, dzięki sporej wielkości rzeźbom przedstawiającym św. Jakuba i jego uczniów, które zostały umieszczone tuż nad wejściem.
Fasada południowa (Fachada de las Platerías)
To jedyna romańska fasada, która zachowała się w katedrze Santiago de Compostela do dzisiaj. Została wybudowana w latach 1103-1117, a w kolejnych latach wzbogacano ją o elementy pochodzące z innych części katedry. Uwagę zwracają dwa portale pełne płaskorzeźb przedstawiających sceny kuszenia Chrystusa na pustyni, Jawnogrzesznicę, sceny pasyjne oraz inne symboliczne przedstawienia biblijne.
CIEKAWOSTKA: Fasada południowa, nazywana czasem Puerta de las Platerías, zlokalizowana jest przy placu Plaza de las Platerías, gdzie znajduje się też wieża zegarowa (Torre del Reloj).
Portal Chwały
To jeden z najpiękniejszych przykładów architektury i rzeźby romańskiej XII wieku. Portal Chwały został wybudowany w latach 1168-1188, a za jego stworzeniem stał Mistrz Mateo. Ikonografia portalu nawiązuje głównie do Apokalipsy św. Jana. Zobaczymy tu m.in. przedstawienia Chrystusa Odkupiciela, czterech ewangelistów, aniołów oraz Starców Apokalipsy z instrumentami.
Kadzielnica Botafumeiro
Katedra w Santiago de Compostela to miejsce, w którym wszystko nabiera majestatycznego charakteru. Nie inaczej jest z tutejszą kadzielnicą. Zachwyt budzi nie tylko jej spory wiek (powstała w 1851 r.), ale przede wszystkim rozmiary.
Botafumeiro, jak mówią o niej mieszkańcy Galicji, mierzy 160 cm, waży 60 kg, a do jej rozpalenia potrzeba około 40 kg węgla drzewnego i kadzidła. Po rozkołysaniu gigantyczna kadzielnica rozwija prędkość do 60 km/h, a wydobywający się z niej dym dociera do każdego zakątka w katedrze! Dziś ma to wymiar symboliczny, ponieważ pozwala brać aktywny udział w eucharystii wszystkim zgromadzonym w kościele. W przeszłości kadzenie kościoła miało też charakter praktyczny, ponieważ pozwalało zniwelować przykry zapach brudnych ubrań pielgrzymów, którzy tygodniami wędrowali do Santiago de Compostela.
Mechanizm służący do rozkołysania Botafumeiro pochodzi z 1604 roku i znajduje się pod kopułą katedry. Najlepszym sposobem, aby zobaczyć go w akcji, jest odwiedzenie katedry w Roku Świętym Jakubowym (najbliższy przypada na 2021 r.), kiedy to Botafumeiro jest wykorzystywane podczas każdej niedzielnej mszy świętej. W pozostałych latach kadzielnica jest używana tylko kilkanaście razy w roku:
- 6 stycznia,
- w Niedzielę Wielkanocną,
- w Święto Wniebowstąpienia Pańskiego,
- w Święto Zesłania Ducha Świętego,
- 23 maja,
- 25 lipca,
- 15 sierpnia,
- 1 listopada, podczas Uroczystości Jezusa Chrystusa, Króla Wszechświata,
- 8 grudnia,
- 25 grudnia,
- 30 grudnia
Szlak świętego Jakuba
Zabytkowa architektura i bogactwo historyczne to jedno, ale to co naprawdę nadaje katedrze w Santiago de Compostela wyjątkowości jest pielgrzymkowy szlak św. Jakuba (hiszp. Camino de Santiago). Istnieje on od ponad 1000 lat, a w średniowieczu przemierzało go nawet milion osób rocznie! Skąd wzięło się tak duże zainteresowanie?
Kiedyś powody były czysto religijne. Pątnicy przemierzali Camino de Santiago w ramach pokuty lub w określonych intencjach. Dziś legendarny szlak przyciąga nie tylko wierzących, ale także osoby, które chcą przeżyć przygodę życia. Niezależnie od pobudek, wszystkich łączy jeden cel: dotarcie do katedry w Santiago de Compostela.
Kim był święty Jakub Większy apostoł?
Święty Jakub Starszy to jeden z 12 apostołów, który na terenach dzisiejszej Galicji nawracał Celtów na chrześcijaństwo. Po męczeńskiej śmierci jego ciało zostało wypuszczone w morze, jednak cud sprawił, że zastępy aniołów sprowadziły je z powrotem na brzeg. Po pogrzebaniu świętego, jego grób został zapomniany. W 813 roku (ponownie za sprawą cudu – tym razem deszczu gwiazd) grób został odnaleziony, a w jego miejscu powstał pierwszy kościół. Więcej na temat historii Szlaku św. Jakuba przeczytasz tutaj.
Informacje praktyczne
- Bilety do Katedry w Santiago de Compostela najlepiej kupić z wyprzedzeniem. Unikniesz wówczas stania w kolejce oraz ominie Cię ryzyko, że wszystkie bilety zostały wyprzedane.
- Godziny otwarcia: 9:00 – 20:00
- Adres: Praza do Obradoiro, s/n, 15704 Santiago de Compostela, A Coruña, Hiszpania
- Zarezerwuj bilety na GetYourGuide
Katedra w Santiago de Compostela na mapie
Odkryj Galicję
Każdy region Hiszpanii dzieli się na prowincje. Ich nazwy często pokrywają się z nazwami głównych miast wchodzących w ich skład. Galicja dzieli się na cztery prowincje, a każda z nich ma do zaoferowania inne atrakcje turystyczne i ciekawe miejsca:
Zobacz również: Droga św. Jakuba (Camino de Santiago), Procesja Otwartych Trumien As Neves, Rías Baixas.
