Któż nie słyszał o uroczych białych wioskach Andaluzji… Hiszpania to jednak kraj kontrastów, dlatego nikogo nie powinno dziwić, że w samym jej sercu czeka nas krajobraz całkiem inny, niż ten z którego słynie południowe wybrzeże.
Nieco ponad godzinę drogi od Madrytu, w prowincji Guadalajara (region Kastylia-La Mancha) znajduje się Szlak czarnej architektury (Ruta de la arquitectura negra), potocznie określany jako Szlak czarnych wiosek (Ruta de los pueblos negros) lub Czarne Wioski Guadalajary (Pueblos Negros de Guadalajara). Jest on częścią rezerwatu przyrody Sierra Norte de Guadalajara, a w jego skład wchodzi grupa kilkunastu miasteczek, które na przestrzeni wieków zachowały swój charakterystyczny, tradycyjny wygląd.
Wspólną cechą czarnych wiosek Guadalajary jest czarny łupek. Surowiec, z którego zostały zbudowane nie tylko okoliczne domy, ale też ogrodzenia, mosty, fontanny, niektóre kościoły i inne elementy okolicznej architektury. Zwiedzając te miejsca, można odnieść wrażenie, że są one wytworem natury, a nie człowieka. Budynki idealnie wtapiają się w tutejszy krajobraz, sprawiając wrażenie, jakby od wieków żyły z nim w symbiozie. Zwieńczeniem tych niesamowitych okoliczności przyrody jest z kolei widoczny niemal z każdego miejsca szczyt Pico Ocejón (2049 m n.p.m.).
CIEKAWOSTKA: Guadalajara to nie jedyne miejsce w Hiszpanii, gdzie możemy podziwiać domy z czarnego łupka. Podobny typ architektury widoczny jest w komarce Las Hurdes w regionie Estremadury oraz w pirenejskiej Dolinie Arán w prowincji Lleida.
Jak przygotować się na Szlak Czarnej Architektury?
Jeden dzień nie wystarczy, aby zwiedzić wszystkie Czarne Wioski Guadalajary. Warto przeznaczyć na to kilka dni lub wybrać się na weekendową wycieczkę. Aby się do niej dobrze przygotować, należy pamiętać o kilku kwestiach:
- Zaplanuj nocleg – jako bazę wypadową polecam wybrać miasteczko Tamajón, z którego łatwo dotrzesz do pozostałych wiosek na trasie. Zobacz noclegi w Tamajón.
- Wynajmij samochód – najlepszym środkiem lokomocji na podróże między czarnymi wioskami Guadalajary jest samochód. W Madrycie znajdziesz wiele wypożyczalni samochodów, które oferują weekendowy wynajem nawet od 100 zł. Sprawdź oferty >
- Zabierz dobrą lornetkę lub teleobiektyw – jeśli lubisz dziką przyrodę, pamiętaj aby zabrać ze sobą sprzęt, który pozwoli Ci podziwiać okoliczne ptaki drapieżne (np. orzeł przedni, sokół wędrowny, sęp płowy) i dzikie zwierzęta (np. sarny, wilki, lisy, dziki). Zobacz gdzie kupić dobrą lornetkę | Porównaj ceny teleobiektywów.
- Pamiętaj o obuwiu – wygodne buty to podstawa podczas pieszych wycieczek, których na pewno nie zabraknie na tej trasie. Zobacz, gdzie kupić buty trekkingowe >
Czarne wioski Guadalajary na mapie
Plan gotowy, zatem czas przyglądnąć się bliżej temu, co czeka nas podczas zwiedzania Guadalajary szlakiem czarnej architektury. Oficjalnie cała trasa składa się z 12 wiosek, które zostały zaznaczone na mapie. Poniżej znajdziecie opis każdej lokalizacji oraz najciekawszych miejsc, które w nich znajdziecie.
Tamajón
Oprócz podziwiania czarnej architektury, w Tamajón czeka na nas także kilka innych atrakcji. Wśród zabytków wyróżniają się szczególnie trzy miejsca. Pierwsze to Pałac Mendoza (Palacio de Mendoza) z XVI wieku – obecnie siedziba Rady Miasta.
Drugie emblematyczne miejsce to romański kościół Nuestra Señora de la Asunción pochodzący z XIII wieku. Warto zwrócić w nim uwagę na ciekawe sklepienia krzyżowo-żebrowe, wierzę i kaplicę Montúfar wybudowaną w XVII wieku.
Ostatni zabytek w Tamajón, który warto odwiedzić to pustelnia Ermita de Nuestra Señora de los Enebrales z XVI wieku, która w XVIII wieku została powiększona i wzbogacona o elementy stylu renesansowego. Wewnątrz pustelni znajduje się obraz Matki Bożej, znany jako La Serrana i otoczony dużym kultem wśród lokalnej społeczności.
Zaczarowane Miasto i urocza laguna
Największą atrakcją przyrodniczą Tamajón jest tzw. Zaczarowane Miasto (Ciudad Encantada de Tamajón). Jego nazwa wzięła się od wapiennych formacji skalnych, których kształt jest wynikiem procesów erozji i rozpuszczania. Innym ciekawym miejscem jest Laguna de Tamajón położona nieopodal drogi prowadzącej do wioski Muriel. Roztacza się stamtąd piękny krajobraz i panorama szczytu Ocejón.
Campillejo
Pod kątem architektury to jedno z najbardziej emblematycznych miasteczek na całym szlaku. Czarny łupek to tutaj nie tylko surowiec będący budulcem ścian domostw. Duże płyty łupkowe okrywają także dachy większości parterowych budynków. Atrakcją numer jeden jest z kolei kościół parafialny, który jak się możecie domyślić – również został w całości zbudowany z czarnego łupka. To jedna z najbardziej unikalnych budowli w tym regionie.
El Espinar
El Espinar to miejscowość zachwycająca pięknymi widokami. Otoczone wąwozami i bujną roślinnością urzeka widokiem na dolinę rzeki Jarama. Charakterystyczny dla tego miejsca jest także masyw górski Cerro del Jaralón o wysokości ponad 1000 m n.p.m. Wśród emblematycznych budynków czarnej architektury w El Espinar wyróżnia się z kolei kościół parafialny z dzwonnicą i zadaszonym przedsionkiem.
Roblelacasa
Ta wioska to kolejny doskonały przykład symbiozy architektury z przyrodą. Roblelacasa zdaje się być zanurzona wśród gór porośniętych skalną roślinnością. Punktem kluczowym podczas wizyty w tym miasteczku jest Cascada del Aljibe – podwójny wodospad górski o wysokości około 10 metrów. Zdaniem wielu osób to najpiękniejszy wodospad w prowincji Guadalajara.
Campillo de Ranas
W Campillo de Ranas znajdziemy kilka miejsc, którym warto poświęcić chwilę uwagi. Pierwsze to kościół parafialny Iglesia de Santa María Magdalena. Szczególną uwagę zwraca w nim dach wykonany z połączenia czarnego łupka z wapiennymi kamieniami o różnych odcieniach. Drugie ciekawe miejsce to Muzeum Makiet (Museo de Maquetas), w którym można podziwiać liczne makiety miniaturowych budynków charakterystycznych dla całej komarki.
Nie można pominąć też punktów widokowych. Najpopularniejszy to Mirador de la Fuente de las Ranas – idealne miejsce do podziwiania panoramy szczytu Pico del Ocejón. Inny ciekawy punkt widokowy to Roble Hueco, którego nazwa wywodzi się od starożytnego dębu, symbolu miasteczka, znajdującego się w tym miejscu.
Majaelrayo
Wizyta w Majaelrayo szczególnie powinna ucieszyć miłośników pieszych wycieczek. Oprócz spaceru po wiosce i podziwianiu niektórych perełek czarnej architektury (np. kościół Iglesia de San Juan Bautista) do wędrówki zachęca znajdujący się nieopodal szczyt Pico Ocejón. Na trekking mogą wybrać się nawet osoby z mniejszym doświadczeniem. Trasy są dobrze oznaczone i prowadzą przez bardzo malownicze krajobrazy.
Valverde de los Arroyos
Wizyta w tym miasteczku to jeden z najciekawszych punktów na trasie czarnej architektury. Wszystko przez to, że oprócz czarnego łupka i drewna do budowy tutejszych domów wykorzystano także kwarcyt. W słoneczne dni odbija on promienie słoneczne, tworząc spektakularne efekty świetlne. Wśród najciekawszych miejsc, które warto zobaczyć można wymienić kościół parafialny Iglesia de San Ildefonso z XIX wieku oraz Muzeum Etnograficzne przedstawiające znaczenie przemysłu tekstylnego dla rozwoju miejscowości w XX wieku.
Tak jak w przypadku innych miasteczek, również w Valverde de los Arroyos czekają nas piękne okoliczności przyrody. Sprzyja temu położenie w jednej z najpiękniejszych dolin w prowincji Guadalajara. Wśród tutejszych szczytów można zobaczyć spływające strumienie, co jest o tyle ciekawe, że znalazło to swoje odzwierciedlenie także w nazwie tej miejscowości (arroyos to po polsku strumienie).
Mam też dobrą wiadomość dla miłośników pieszych wycieczek. Jedną z najpopularniejszych tras w okolicy jest ta prowadząca do wodospadu Chorrera o wysokości 120 m. Dla takich widoków warto spalić trochę kalorii!
Robleluengo
Kolejny punkt wycieczki i kolejny dowód na to, że architektura i przyroda mogą tworzyć harmonijny duet. Stonowane budynki z czarnego łupka doskonale wpisują się w naturalny krajobraz tego miejsca. Będąc w Robleluengo, warto odwiedzić Dolinę Roblesa z rzeką Jaramilla i lasem stuletnich dębów.
Almiruete
Już dojeżdżając do Almiruete można odnieść wrażenie, że to najbardziej malownicza wioska w regionie. Wszystko za sprawą bujnej roślinności i położenia u podnóża szczytu Ocejón. Ale powodów do odwiedzenia tej miejscowości jest więcej. Jednym z nich jest zabytkowy kościół romański Iglesia de la Asunción de Nuestra Señora z XIII wieku.
Innym ciekawym miejscem jest Museo de Botargas y Mascaritas. W ekspozycji tego muzeum zobaczymy maski i tradycyjne, charakterystyczne dla Almiruete stroje karnawałowe. Warto dodać, że karnawał stanowi bardzo istotny element tradycji tego miasteczka. To jeden z najstarszych festiwali w prowincji Guadalajara, a jego początki sięgają aż XI wieku!
Retiendas
Retiendas to miasteczko położone w dolinie rzeki Jarama. Malownicze krajobrazy, gęste lasy, zagajniki sosnowe oraz ruiny klasztoru cystersów Santa María de Bonaval to obok czarnej architektury wszystko co czeka nas w tym niezwykłym miejscu.
Odwiedzając Retiendas w pierwszą niedzielę lutego, zobaczycie tradycyjne obchody święta Fiesta en honor de la Virgen de la Candelaria. To jedno z najważniejszych wydarzeń w miasteczku, które objęte jest też specjalnym patronatem prowincji Guadalajara.
Cogolludo
Pierwszym punktem, który rzuca się w oczy podczas odwiedzin w Cogolludo jest XV-wieczny renesansowy pałac książęcy Palacio de los Duques de Medinaceli. Został zbudowany z rozkazu Don Luisa de la Cerda y Mendoza jako rezydencja jego córki Leonor. Wśród innych zabytkowych miejsc wyróżniają się kościół Iglesia de Santa María z XVI wieku oraz urokliwy XV-wieczny plac Plaza Mayor.
Palancares
Palancares to mała wioska otoczona gestymi, dębowymi lasami. Warto zobaczyć tutaj kamienny kościół Iglesia Parroquial de la Inmaculada z wieżą wykonaną z czarnego łupka. Odwiedzając Palancares 3 lutego, będziesz mieć okazję zobaczyć obchody tradycyjnego festiwalu San Blas.
Odkryj region Kastylia – La Mancha
Każdy region Hiszpanii dzieli się na prowincje. Ich nazwy często pokrywają się z nazwami głównych miast wchodzących w ich skład. Wspólnota autonomiczna Kastylia La Mancha składa się z pięciu prowincji. Wśród nich jest wiele miejscowości, które mają do zaoferowania rozmaite atrakcje turystyczne. Oto niektóre z nich:
Zobacz także: Szlak Don Kichota w La Manchy, Miasta i miasteczka w La Manchy.
