Wcale nie musicie być chrześcijanami, by wiedzieć, że portugalska Fatima wiedzie prym wśród najpopularniejszych miejsc pielgrzymkowych w Europie. To portugalskie sanktuarium narodowe dokłada wszelkich starań, by szerzyć szczegóły fatimskiego orędzia.
Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej jest celem licznych pielgrzymek – rocznie odwiedza je około 4 miliony osób. Swoją niezwykłą popularność świątynia zawdzięcza przepięknej architekturze oraz historii objawienia Matki Boskiej, które miało zdarzyć się właśnie w Fatimie.
Według wierzeń, Matka Boska Różańcowa pojawiła się 13 sierpnia oraz 13 października 1917 r. na oczach trójki dzieci, Łucji, Franciszka oraz Hiacynty i poprosiła o wybudowanie na jej cześć kaplicy. W wyniku tego właśnie wydarzenia w 1919 r. w Cova da Iria, dokładnie tam gdzie Matka Boska rozmawiała z dziećmi, powstała pierwsza poświęcona jej kaplica.
Choć początkowo była to niewielka budowla, z czasem rozbudowano ją do ogromnych rozmiarów dzisiejszego sanktuarium, które w końcu zdołało pomieścić zawrotne ilości tłumnie przybywających tam pielgrzymów.
Kaplica Objawień
Cały kompleks składa się z wielu elementów. Głównym punktem sanktuarium jest Kaplica Objawień, wybudowana w 1919 r. Choć w 1922 r. została wysadzona i praktycznie całkowicie zniszczona, odbudowano ją i ponownie otwarto już rok później. W jej strukturze zaszły pewne zmiany, ale jej oryginalny, ludowy charakter został zachowany do dziś.
W kaplicy zwróćcie uwagę między innymi na wyjątkowe organy, stworzone przez światowej sławy niemieckiego organistę Gerharda Grenzinga. Dokładnie w miejscu, gdzie niegdyś znajdował się dąb, na którym dzieci dostrzegły postać Matki Boskiej, dziś zobaczycie jej pięknie wyrzeźbioną reprezentację.
Figura Matki Boskiej Różańcowej z Fatimy wykonana została z cedrowego drewna sprowadzanego z Brazylii. Mierzy 1,04 m, a w Kaplicy Objawień stanęła w 1920 r. W trakcie wyjątkowych okazji na głowę figury zakładana jest korona, będącą podarunkiem od portugalskich kobiet. Korona ta waży 1,2 kg, jest wykonana ze szczerego złota, a upiększa ją 313 pereł oraz aż 2679 szlachetnych kamieni.
Z rzeźbą, a dokładniej jej koroną, związany jest także istotny polski wątek. W 1984 r. papież Jan Paweł II podarował Fatimskiemu Sanktuarium kulę, która dosięgnęła go w trakcie zamachu, dokonanego w 1981 r. Do dziś pocisk ten znajduje się wśród zdobiących tiarę kamieni.
Istotne miejsca objawień
Kaplica Objawień to nie jedyne miejsce, w którym widziano postać Matki Boskiej. Czwarte objawienie upamiętnia Valinhos, miejsce znajdujące się pośród stacji drogi krzyżowej przy Rondzie Południowym w Fatimie. Znajduje się tam niewielka kapliczka wybudowana dzięki węgierskim katolikom, którzy wyemigrowali na zachód.
W innej części sanktuarium znajdziecie Loca do Cabeço, punkt pierwszego i trzeciego objawienia Matki Boskiej. Przy dawnym domu matki chrzestnej małej Łucji znajduje się natomiast studnia, przy której dziewczynka widziała Anioła oraz płaczącego Ojca Świętego.
Architektura Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej
Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej oprócz tego, że było miejscem objawień jest także miejscem modlitwy. Najważniejsza pod tym kątem jest Bazylika Matki Boskiej Różańcowej z Fatimy, zbudowana w całości z miejscowego kamienia wapiennego.
Posiada ona mierzącą 65 m wieżę dzwonniczą, na szczycie której znajduje się krzyż oraz korona wykonana z brązu. Wieża przyozdobiona jest mozaikami, stworzonymi między innymi w watykańskich pracowniach, oraz marmurowymi rzeźbami. Zbudowano ją na planie krzyża łacińskiego i posiada aż 14 ołtarzy bocznych wykonanych z marmuru. Każdy z nich dekorują reliefy z brązu przedstawiające tajemnice różańcowe.
Na ścianach świątyni umieszczono olśniewające, mozaikowe stacje drogi krzyżowej, a w jednej z naw bocznych złożone są szczątki błogosławionych Hiacynty, Łucji i Franciszka. W bazylice znajdziecie prawdziwe skarby, między innymi tabernakulum kute ze szczerego srebra oraz wyjątkowe, posiadające bogatą historię organy.
Wychodząc na zewnątrz, napotkacie wyjątkową kolumnadę, składającą się z 200 filarów, którą urozmaicają rzeźby świętych oraz kolejne stacje drogi krzyżowej. Przed świątynią znajduje się z kolei sporych rozmiarów Plac Modlitwy, będący sercem sanktuarium oraz miejscem obchodzenia większych uroczystości.
Kompleks szczyci się także drugą, mniejszą bazyliką, poświęconą Trójcy Przenajświętszej. Pomysł jej wybudowania zrodził się, gdy pierwsza świątynia nie zdołała pomieścić wszystkich wiernych podczas ważniejszych obrzędów religijnych. Ma ona kształt koła o średnicy 125 m i wewnątrz w większości jest wykonana z tego samego, wyżej wspomnianego kamienia wapiennego.
Fasada bazyliki przyozdobiona jest rzeźbami aniołów, cytatami z biblii oraz scenami poświęconymi apostołom, Trójcy Świętej oraz samemu Chrystusowi. We wnętrzu zachwyci Was ołtarz stworzony w całości z jednego bloku kamiennego. Jego struktura urozmaicona jest marmurem, mozaikami, elementami z brązu, a półokrągła ściana w głębi stworzona jest z ręcznie wykonanej terakoty.
Pozostałe części Sanktuarium
Na terenie Sanktuarium znajduje się też kilka mniejszych kaplic, w których odbywają się nabożeństwa oraz budynki będące centrami formacji duszpasterskiej. Wśród nich znajdziecie domy rekolekcyjne, w których jak sama nazwa wskazuje odbywają się rekolekcje i spotkania duszpasterskie oraz Centrum Pastoralne Pawła VI, którego wystrój jest bogaty w witraże oraz rzeźby mające wysokie walory artystyczne.
Do istotnych punktów znajdujących się na terenie sanktuarium należy też stuletni dąb skalny, będący świadkiem samego objawienia oraz wyjątkowe pomniki. Jeden z nich to wykonany z brązu Pomnik Najświętszego Serca Jezusowego, który wyznacza miejsce, zapewniające spragnionym pielgrzymom źródło pitnej wody.
Muzeum Sanktuarium Fatimskiego
Choć Sanktuarium Fatimskie to głównie miejsce kultu i pielgrzymek, nie powinno Was zdziwić, że ten kompleks stanowi także muzeum. Muzeum Sanktuarium Fatimskiego, otwarte od 1955 r., jest strażnikiem pamiątek związanych z objawieniami oraz podróżami zagranicznymi Figury Matki Bożej Fatimskiej. Zbiory te nie tylko są dziełami sztuki sakralnej, ale mają także ogromną wartość artystyczną, historyczną oraz etnograficzną.
Muzeum obejmuje wystawę stałą, prezentującą eksponaty sztuki złotniczej, naczynia liturgiczne, papieskie szaty, czy słynną koronę. Obok wystawy stałej zobaczycie też zmieniające się co jakiś czas wystawy tymczasowe.
Do zbiorów muzeum należą też ekspozycje mieszczące się poza jego terenem, dokładnie w dawnych domach Łucji, jej matki chrzestnej, Franciszka oraz Hiacynty. Przedstawiają one między innymi codzienne życie w Portugalii w czasach objawień.
Wiedzę zdobytą w muzeum uzupełnicie oglądając bezpłatne filmy dokumentalne związane z Fatimą oraz objawieniami. Takie seanse, organizowane także w języku polskim, oferuje umieszczona w kolumnadzie Bazyliki sala kinowa.
Informacje praktyczne
- Z Lizbony do Fatimy organizowanych jest wiele wycieczek całodniowych i półdniowych. Warto zarezerwować je z wyprzedzeniem, a przy okazji odwiedzić być może także inne ciekawe miasta w okolicy.
- Rezerwuj wycieczkę na GetYourGuide
