Jeśli uwielbiacie zwiedzać zamki i fortece, spacerować brukowanymi uliczkami z widokiem na średniowieczne wieże i otaczać się sztuką przez wielkie „S”, to następny city break zdecydowanie powinniście zorganizować właśnie w tym hiszpańskim mieście.
Toledo, stolica regionu Kastylia-La Mancha, jak głosi legenda zostało założone przez samego Herkulesa. Jednak to nie ten epizod z przeszłości miasta stał się jego wizytówką, a jego dalsze losy. W końcu nieczęsto spotyka się miasto, w którym w odległości kilku metrów od siebie funkcjonuje gotycka katedra, meczet z X wieku i dwie synagogi. Chrześcijanie, muzułmanie i żydzi żyli w harmonii na terenie Toledo przez wieki, pozostawiając w mieście niejeden ślad swojego dziedzictwa. To dlatego miasto do dziś dumnie nosi piękny przydomek miasta trzech kultur.
Stare miasto Toledo
By dostać się do serca Toledo, wystarczy przekroczyć jedną z bram czy mostów. Najbardziej zapadnie Wam w pamięć spacer rzymskim mostem Puente de Alcántara z III wieku albo przejście w pobliżu bramy Sol czy Bisagra, ze szczytu której spojrzy na Was rzeźba anioła stróża. A dalej już będzie na Was czekać tylko labirynt pięknych uliczek starej dzielnicy Toledo, wpisanej na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Jeśli należycie do turystów, którzy zamiast kurczowo trzymać się wyznaczonej na mapie trasy, wolą pogubić się, zaglądając tam, gdzie podpowie im przeczucie, to Toledo na pewno Wam się spodoba. Po drodze gdzieniegdzie Waszym oczom ukażą się ciekawe miejsca na przystanki, takie jak plac ratuszowy z ciekawym budynkiem urzędu, kampus uniwersytecki, czy ukryte wśród krużganków muzeum Santa Cruz. Snując się po centrum miasta, nie zapomnijcie o przystanku na Plaza de Zocodover, gdzie znajdziecie najpopularniejsze bary i restauracje w mieście. Niektóre z ikonicznych zabytków stojących w obrębie starego miasta zasługują jednak na nieco bardziej rozbudowane wprowadzenie.
Katedra Najświętszej Marii Panny i inne kościoły
Najważniejszym kościołem w Toledo jest oczywiście katedra. Powstała w 1226 roku świątynia stanęła na miejscu działającego tam wcześniej kościoła wizygockiego, który w okresie muzułmańskim był także wykorzystywany jako meczet. Konstrukcja budynku jest inspirowana francuskim gotykiem i jest drugą najważniejszą budowlą w tym stylu architektonicznym w całej Hiszpanii (zaraz za katedrą w Burgos). Kościół ma 120 m długości, 59 m szerokości i składa się z aż pięciu naw.
Najstarszą częścią kościoła jest prezbiterium, w którym do dziś zachowało się kilka oryginalnych elementów z okresu mudéjar. Jednak to nie tę część kościoła uważa się tam za największy skarb. Ten tytuł należy się raczej witrażom oraz obrazom i freskom zdobiącym ściany świątyni. Znajdują się tam arcydzieła tak wybitnych artystów jak El Greco, Tycjan, Rubens czy Goja.
Dalszą wędrówkę po dziełach sztuki i architektury sakralnej można poprowadzić przez inne ważne kościoły Toledo. Wśród nich najbardziej warte uwagi są kościół Santiago del Arrabal, kościół św. Romana czy kościół św. Sebastiana.
Monasterio San Juan de los Reyes
Ale spacer po obiektach sakralnych nie może się skończyć na kilku kościołach. Ważną pozycję w tej kategorii zajmuje też Klasztor San Juan de los Reyes. Sanktuarium stojące na placu o tej samej nazwie, w samym sercu dzielnicy żydowskiej, zostało zbudowane pod patronatem królowej Izabeli Katolickiej i króla Ferdynanda. Powstało ono nie tylko by upamiętnić zwycięstwo królów w bitwie pod Toro, ale także by pomieścić groby władców. Koniec końców ciała Izabeli i Ferdynanda nie spoczęły w Toledo, a w andaluzyjskiej Granadzie, ale nie oznacza to, że należący do franciszkanów klasztor nie jest wart odwiedzin.
Opactwo składające się z kościoła i krużganka jest jednym z najcenniejszych przykładów tak zwanego gotyku elżbietańskiego. Zarówno świątynia jak i dziedziniec przepełnione są drobiazgowymi zdobieniami roślinnymi, przywołującymi na myśl styl mudéjar, ale nie brak też ukrytych w różnych częściach zabudowy alegorii do panowania katolickich monarchów.
Jeśli postanowicie więcej czasu poświęcić na podziwianie krużganka, to poszukajcie tam słynnego wizerunku małpy czytającej książkę i siedzącej na doniczce. Ten ciekawy szczegół nie jest łatwy do odnalezienia, ale być może pomoże Wam fakt, że wielu turystów krząta się, szukając jej po całym krużganku.
Toledańskie synagogi i Muzeum Sefardyjskie
Jak przystało na miasto trzech kultur w Toledo zwiedzić można nie tylko chrześcijańskie świątynie, ale także żydowskie synagogi. Niegdyś na terenie miasta funkcjonowało ich aż osiem, ale do dziś wśród brukowanych uliczek dzielnicy żydowskiej zachowały się jedynie dwie. Starsza z nich, synagoga Santa María la Blanca, przyciąga turystów swoją utrzymaną w bieli architekturą i pięknymi dekoracjami roślinnymi.
Jednak to ta mniejsza, synagoga El Tránsito, jest częściej wybierana przez odwiedzających Toledo przyjezdnych. Nie tylko dlatego, że uważana jest ona za najpiękniejszą zachowaną średniowieczną synagogę na świecie, ale także ze względu na mieszczącą się w jej wnętrzu instytucję. Muzeum Sefardyjskie pięknie pokazuje historię Żydów w Hiszpanii, od ich przybycia na Półwysep Iberyjski w czasach rzymskich, aż do ich wypędzenia i prześladowań. Największym z ponad 2400 eksponatów jest jednak sama synagoga, której surowy wygląd zewnętrzny mocno kontrastuje z wnętrzem pełnym malowideł, skrupulatnie rzeźbionych ornamentów i drogocennych materiałów.
Meczet Cristo de la Luz
Trzecią z tak ważnych dla historii Toledo kultur reprezentuje przede wszystkim Mezquita Cristo de la Luz, czyli meczet Chrystusa Światła. Ten powstały w 999 roku budynek jest nie tylko najstarszym zabytkiem w Toledo. Uważa się go także za jeden z najważniejszych zabytków architektury hispano-muzułmańskiej w Hiszpanii. Budynek ma kwadratowy plan, a jego podzielone na dziewięć części sklepienie podtrzymują ozdobne łuki. Wielu uważa je za namiastkę tego, co zobaczyć można w imponującym meczecie w Kordowie.
Niektórych z Was może trapić pewna niecodzienna kwestia. Dlaczego meczet nosi nazwę Chrystusa Światła? To kwestia związana z historią tego miejsca i pewną legendą. Otóż świątynia pełniła funkcję meczetu tylko do pewnego czasu. Po rekonkwiście do istniejącej już zabudowy dodano prezbiterium i absydę, nadając jej rolę chrześcijańskiego kościoła. Podobno w 1085 roku, kiedy król Alfons VI wjeżdżał do zdobytego miasta, jego koń zatrzymał się przed meczetem, odmawiając dalszej podróży. Szukając wytłumaczenia tego niecodziennego zachowania za jedną ze ścian meczetu odnaleziono krucyfiks oświetlony lampą naftową, co stało się świetną okazją do nadania temu miejscu nowej nazwy.
Toledo i El Greco
Najwybitniejszym przedstawicielem świata sztuki powiązanym z Toledo jest zdecydowanie Doménikos Theotokópoulos, znany częściej jako El Greco. Artysta greckiego pochodzenia zawitał do Toledo w 1577 roku i postanowił właśnie tam kontynuować swoją malarską karierę. Jeszcze w tym samym roku rozpoczął swoją pierwszą pracę, „Obnażenie z szat”, dzięki której zaprezentował się ze swojej najlepszej strony i zasłynął w Hiszpanii jako wybitny malarz. Obraz znajduje się w katedrze w Toledo i jest obecnie uważany za jedno z najwybitniejszych dzieł El Greco. Inny popisowy obraz tego artysty, „Pogrzeb Hrabiego Orgaza” zobaczyć też można w kościele Santo Tomé.
Museo del Greco
W Toledo znajduje się też jedyne w Hiszpanii muzeum poświęcone w całości temu malarzowi. Museo del Greco ma uświadamiać społeczeństwu, jak artysta i jego praca wpłynęli na miasto na początku XVII wieku. Ekspozycja prezentuje sporą część dzieł kreteńskiego mistrza, pochodzących przede wszystkim z ostatniego okresu jego działalności, czyli powstałych między 1600 a 1614 rokiem. Wśród najwybitniejszych znajdujących się tam dzieł warto wymienić „Widok i plan Toledo” , portrety braci Antonio i Diego de Covarrubias oraz „Łzy św. Piotra„.
Obok obrazów El Greca w muzeum można też zobaczyć dzieła inspirowane jego twórczością oraz obrazy innych, bardziej współczesnych artystów z Toledo.
Alcázar de Toledo
Kontynuujmy dalej temat muzeów. Wśród tych najczęściej odwiedzanych w stolicy Kastylii jest też Muzeum Armii. Oczywiście nudzić się tu nie będą miłośnicy tematyki wojskowości i ogólnie pojętej historii, ponieważ znajdują się tu uzbrojenie, artyleria, flagi, mundury i makiety, które opowiadają o różnych epizodach historii Hiszpanii. Ale co ciekawe można tu też znaleźć niejedną ciekawostkę dotyczącą wpływu wojska na postęp naukowy, społeczny i kulturalny kraju.
Siedzibą Muzeum Armii jest majestatyczna twierdza górująca nad miastem, która dla wielu jest przystankiem obowiązkowym nie tylko ze względu na wspomnianą wystawę. Początki Alcazar de Toledo sięgają jeszcze czasów rzymskich, ale jego dzisiejszy wygląd to wynik prac z XVI wieku. To wtedy z obronnej fortecy zabudowa zmieniła się w rezydencję królów i siedzibę rządu krajowego. Renesansowy pałac powstał prawie w całości z kamienia, a jego najbardziej reprezentacyjnymi elementami są wieże umieszczone w czterech rogach i wewnętrzny dziedziniec.
Oprócz Muzeum Armii we wnętrzu Alcazaru znajduje się obecnie siedziba rządu wojskowego Toledo oraz Biblioteka Regionalna Kastylii-La Manchy.
Miasto jak na dłoni
Niejeden turysta przyjeżdża do Toledo nie po to, by prześledzić przeszłość tego miejsca, ale by po prostu chłonąć jego atmosferę i napawać się widokami. Ale najpiękniejszych scenerii nie powinno się szukać wśród murów starego miasta, a po drugiej stronie rzeki. To tam wśród wielu rozmieszczonych w rzędzie punktów widokowych znajduje się ten najsłynniejszy, Mirador del Valle. Aby zobaczyć najbardziej kompleksowy widok przypominający niemal ujęcia z pocztówek, to ten taras będzie najlepszym wyborem. Jeśli tylko macie możliwość, to zaplanujcie ten przystanek o zachodzie słońca, kiedy widok staje się jeszcze bardziej magiczny.
W poszukiwaniu innego spojrzenia na miasto, wespnijcie się też na wieżę kościoła Jezuitów, wieżę kościoła św. Romana albo na wzniesienie zwane Piedra del Rey Moro. Całkiem niezłe widoki rozpościerają się też ze wzniesienia, na którym znajduje się wspomniany już Alcazar.
Toledo dla aktywnych
Oprócz klasycznej trasy zwiedzania miasta prowadzącej po starym mieście i najważniejszych zabytkach Toledo, znajdzie się też kilka niesztampowych atrakcji, które szczególnie spodobają się miłośnikom aktywności fizycznych. Jedną z nich jest zjazd tyrolką nad rzeką Tag z niezwykłym widokiem na zabudowę starego miasta. To świetny sposób by zaznać trochę adrenaliny i uwolnić dodatkowe endorfiny, a przy okazji zobaczyć miasto z niecodziennej perspektywy. Zjazd trwa jedynie 30 sekund, ale w tym czasie śmiałkowie pokonują odległość liczącą aż 180 metrów. Te liczby czynią z niej najdłuższą miejską tyrolkę w całej Europie.
Trochę więcej ruchu zaznać można, wybierając się na spacer szlakiem popularnej ścieżki ekologicznej. Biegnie ona wzdłuż biegu rzeki Tag, jest odpowiednio utwardzona, zabezpieczona i oznakowana, dzięki czemu bez problemu korzystać z niej mogą rodziny nawet z małymi dziećmi. Trasa liczy około 5 kilometrów, a na spokojne jej przejście wystarczą 2 godziny. To dobry pomysł by urozmaicić Waszą wycieczkę, a przy okazji odszukać jedne z najpiękniejszych scenerii Toledo.
WARTO WIEDZIEĆ: Szlak Ekologiczny w Toledo to jeden z wielu odcinków Szlaku Przyrodniczego Tagu. W całości ma on aż 1000 km, więc tylko szaleńcy planują przejść cały jego trakt, ale doświadczeni piechurzy i miłośnicy przyrody mogą być zainteresowani nieco dalszym spacerem śladem najdłuższej rzeki na Półwyspie Iberyjskim.
Dalsze wycieczki
Położone w centrum kraju Toledo świetnie sprawdzi się też w roli punktu wypadowego, więc o nudę zdecydowanie nie ma się co martwić, nawet w przypadku dłuższych pobytów w mieście. A wśród atrakcji są nie tylko pobliskie miasta, takie jak Madryt czy Segowia. Ciekawym obiektem znajdującym się tuż za granicami miasta jest na przykład niecodzienny park rozrywki, Puy du Fou, którego atrakcje, scenografia, restauracje i spektakle kręcą się wokół tematyki historii Hiszpanii.
Dla tych, którzy powiedzą, że najlepszą rozrywką jest odkrywanie lokalnej natury, też nie brak dobrych wiadomości. Zaledwie 30 km od miasta znajdują się olśniewające gliniaste wąwozy Barrancas de Burujón, a nieco dalej całkowicie zatracić się można w Parku Narodowym Cabañeros.
Niezbędnym przystankiem podczas wizyty w prowincji Toledo jest też Consuegra, która sprawi, że oczami wyobraźni zobaczycie przemierzających te tereny Don Kichota i Sancho Pansę. A to za sprawą wiatraków, które wieńczą wzgórze Calderico, tworząc absolutnie wyjątkowy obraz. To najlepiej zachowana grupa wiatraków w Hiszpanii, z których kilka wciąż wyposażonych jest w kompletny mechanizm. Co ciekawe niektóre z tych absolutnie niezbędnych dla rozwoju regionu konstrukcji pochodzą nawet z XVI wieku.
ZOBACZ TAKŻE: Szlak Don Kichota w La Manchy
Jak dostać się do Toledo?
Stolicę Hiszpanii i miasto Toledo dzieli zaledwie 70 km, zatem niezależnie od tego, skąd wyruszacie, Wasz lot prawdopodobnie zakończy się właśnie w Madrycie. A dalej opcji transportu Wam nie zabraknie. Bez problemu złapać możecie pociąg lub autobus i szybko dotrzeć do samego centrum Toledo. Na miejscu też nie powinniście napotkać problemów z poruszaniem się po mieście, bo regularnie kursuje tu ponad 20 linii autobusów miejskich.
Z Madrytu organizowanych jest też wiele gotowych wycieczek. Część z nich będzie okazją do dogłębnego poznania wszystkich zakątków Toledo, a inne pozwolą połączyć zwiedzanie miasta z wizytą w Segowii, Ávili czy na polu wiatraków. Turyści ceniący sobie niezależność też mogą zorganizować taką objazdową wycieczkę na własną rękę. W tym przypadku cenną pomocą będzie jednak wypożyczenie samochodu w Madrycie i poznawanie okolic stolicy we własnym tempie.
Najlepsze hotele w Toledo
Toledo oferuje wiele wyjątkowych miejsc na nocleg. Oto kilka z najlepszych opcji zakwaterowania dostępnych w tym mieście:
- Parador de Toledo – Ten luksusowy hotel oferuje eleganckie pokoje z widokiem na miasto, odkryty basen oraz restaurację serwującą dania kuchni kastylijskiej. Jego lokalizacja na wzgórzu zapewnia niesamowite widoki na Toledo.
- Hotel Boutique Adolfo – Położony w samym sercu Toledo, ten butikowy hotel oferuje komfortowe pokoje z nowoczesnymi udogodnieniami. Jego centralna lokalizacja umożliwia łatwy dostęp do głównych atrakcji turystycznych.
- Eurostars Palacio Buenavista – Ten elegancki hotel znajduje się w pobliżu rzeki Tag, oferując przestronne pokoje, centrum spa oraz restaurację. To doskonałe miejsce na relaksujący pobyt w Toledo.
- Hotel Sercotel Alfonso VI – Znajdujący się w historycznej części miasta, ten urokliwy hotel oferuje stylowe pokoje z tradycyjnym wystrojem oraz restaurację serwującą lokalne specjały. Jego lokalizacja umożliwia łatwy dostęp do zabytków Toledo.
Każdy z tych hoteli zapewnia wysoki standard obsługi oraz dogodne położenie. Rezerwując nocleg przez stronę Booking, możesz dodatkowo liczyć na atrakcyjne oferty i promocje.
Odkryj region Kastylia – La Mancha
Każdy region Hiszpanii dzieli się na prowincje. Ich nazwy często pokrywają się z nazwami głównych miast wchodzących w ich skład. Wspólnota autonomiczna Kastylia La Mancha składa się z pięciu prowincji. Wśród nich jest wiele miejscowości, które mają do zaoferowania rozmaite atrakcje turystyczne. Oto niektóre z nich:
Zobacz także: Szlak Don Kichota w La Manchy, Miasta i miasteczka w La Manchy.
