Krzywa w Pizie? Oczywiście Wieża! Niewiele jest takich miejsc na świecie, które trafiają do krzyżówek ze względu na błędy architektoniczne. A jej to się jednak udało.
Jeśli jest coś, co oprócz Koloseum, pysznej pizzy i malowniczego wybrzeża kojarzy się tak mocno z Włochami, to jest to właśnie Krzywa Wieża w Pizie. A właściwie dzwonnica, bo tak naprawdę jest to część większego kompleksu sakralnego, w którego skład wchodzą jeszcze Katedra Wniebowzięcia NMP, baptysterium oraz cmentarz.
Jak to się stało, że ta mierząca 56 metrów wysokości budowla przechyliła się, przechyla i prawdopodobnie jeszcze długo będzie się nadal przechylać? I czy nikomu nie przyszło do głowy, aby ją… wyprostować? A może tak naprawdę to już nie do końca kwestia ograniczeń technicznych, a zwykłego marketingu?
Odpowiedzi na te inne pytania dotyczące jednego z najpopularniejszych zabytków we Włoszech znajdziesz w tym artykule. Zapraszam do lektury!
Szczypta historii
Jest rok 1173 r., gdy rozpoczyna się budowa dzwonnicy przy pizańskiej Katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Wszystko idzie zgodnie z planem aż do momentu, gdy na etapie wznoszenia trzeciej kondygnacji, uwagę budowniczych zwraca fakt, że konstrukcja zaczyna się przechylać. Powód? Niestabilny grunt, który wywołuje powolne osuwanie się fundamentów.
W 1178 roku prace zostają wstrzymane, a ich wznowienie następuje dopiero w 1275 roku. Architekci Giovanni di Simone i Giovanni Pisano podejmują ryzykowną decyzję o dodaniu kolejnych trzech pięter, przy jednoczesnym wydłużeniu kolumn z jednej strony, co miało zapobiec dalszemu przechylaniu. Zabieg ten przyniósł niestety efekt odwrotny. W 1350 roku budowa dobiega końca, a 22 lata później wieża zostaje wyposażona w dzwony.
Czy Krzywa Wieża nadal się przechyla?
Krzywa Wieża w Pizie jest obecnie odchylona od pionu o ponad 4 metry. I choć poruszając się po jej wnętrzy, krzywizna ta nie jest w ogóle odczuwalna, to z zewnątrz bez problemu widać ją gołym okiem. Od 1911 r. proces przechylania się wieży jest stale monitorowany, dzięki czemu obliczono, że konstrukcja odchyla się średnio o 1 mm rocznie.
W 1990 roku stan Wieży był na tyle poważny, że została ona zamknięta dla zwiedzających i poddana pracom naprawczym. W tym miejscu czas na polski akcent! Konserwacja tego światowej klasy zabytku odbywała się bowiem pod okiem profesora Michela B. Jamiołkowskiego – włoskiego inżyniera o polskim pochodzeniu. 20 lat drobiazgowych prac pozwoliło pod kątem wizualnym przywrócić Krzywej Wieży dawną świetność, a od strony technicznej – zabezpieczyć ją przed dalszym, drastycznym przechylaniem się.
Suma sumarum po dokonanej konserwacji Krzywa Wieża uzyskała gwarancję trwałości do około 2200-2300 roku. Trudno przewidzieć na ile te szacunki okażą się rzeczywiście prawdziwe, ale biorąc pod uwagę, że ten niecodzienny zabytek przetrwał bez uszczerbku i drugą wojnę światową i kilka trzęsień ziemi, można mieć nadzieję, że nadal będzie towarzyszyć mu szczęście.
10 Ciekawostek na temat Krzywej Wieży w Pizie
- Próby wyprostowania wieży na przestrzeni wieków spowodowały, że jej odchylenie następowało w różnych kierunkach. Jedna z takich prób została wykonana także na polecenie Mussoliniego. U nasady wieży zostały wówczas wywiercone otwory przez które został wlany cement. Działanie to przyniosło efekt całkowicie odwrotny, a cała bryła uległa jeszcze większemu przechyleniu.
- Niestabilny, gliniasty grunt, na którym stoi Krzywa Wieża w Pizie to z jednej strony przekleństwo, a z drugiej – zbawienie. Zdaniem wielu architektów to właśnie miękkie podłoże, amortyzując wstrząsy, pozwoliło przetrwać tej konstrukcji kilka bardzo silnych trzęsień ziemi.
- Zdaniem niektórych współczesnych architektów wyprostowanie Krzywej Wieży w Pizie byłoby możliwe. Pomysł ten jest jednak skutecznie odrzucany przez władze miasta. Ich zdaniem to “prosta wieża” nie działałaby już na turystów jak magnes, na czym ucierpiałaby ekonomia miasta.
- W zdobieniach Krzywej Wieży w Pizie możemy zauważyć liczne nawiązania do kultury islamu. Jest to efekt bliskich więzów, jakie w czasie wznoszenia budowli łączyły Pizę z oddzielonymi jedynie Morzem Śródziemnym krajami arabskimi.
- Cała dzwonnica jest zbudowana na planie okręgu, posiada 8 kondygnacji, mierzy 56 metrów wysokości i waży ponad 14 tys. ton. Cała konstrukcja jest wykonana z białego marmuru.
- Nie licząc 297 stopni, które prowadzą na szczyt wieży, to jej wnętrze jest w całości puste. Dużo większe wrażenie budowla robi z zewnątrz.
- Krzywa Wieża w Pizie jest częścią kompleksu zabudowań, który w 1987 roku został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
- Według lokalnej legendy Galileusz wykorzystał Krzywą Wieżę do przeprowadzenia jednego ze swoich eksperymentów, zrzucając z jej wierzchołka przedmioty o różnej masie.
- Łączny czas zwiedzania Wieży to około 30-50 minut.
- Krzywa Wieża w Pizie nie jest jedyną konstrukcją tego typu. Wśród innych znanych wież, które są również przechylone możemy wymienić dzwonnicę kościoła San Nicola czy dzwonnicę koszioła San Michele del Scalzi, czy – także na naszym polskim podwórku – Krzywą Wieżę w Toruniu.
Bilety i informacje praktyczne
- Bilet wstępu do Krzywej Wieży w Pizie najlepiej kupić z wyprzedzeniem. Unikniesz wówczas stania w długiej kolejce oraz ominie Cię ryzyko, że wszystkie bilety zostały wyprzedane.
- Godziny otwarcia: 9:00-22:00
- Adres: P9FW+5J Piza, Włochy
- Kup bilety na GetYourGuide
Krzywa Wieża w Pizie na mapie
Odkryj region Toskanii
