Początkowo niewielka posiadłość wiejska stała się pałacem jak z bajki. Za jego powstanie odpowiada jeden z najsłynniejszych władców Francji – król Ludwik XIV.
Pałac w Wersalu (fr. Le Château de Versailles) od centrum Paryża dzieli około 30 kilometrów. Jest on symbolem francuskiej monarchii absolutnej i stanowi niesamowity magnes na miliony turystów z całego świata. Ogromne rozmiary tego kompleksu sprawiają, że na zwiedzanie Wersalu warto poświęcić cały dzień. A od czego zacząć? Najlepiej od szczypty historii, która jest równie bogata, jak same wnętrza.
Początki Wersalu i rozkwit pałacu
Wszystko zaczęło się od króla Henryka IV, który często udawał się do miejscowości Wersal na polowania. Zabierał tam też swojego syna – Ludwika XIII. Młody następca tronu uwielbiał te malownicze tereny nieopodal Paryża i po objęciu władzy rozkazał wybudować w Wersalu posiadłość wiejską. Również król Ludwik XIV zauroczył się urokliwymi krajobrazami francuskiej prowincji i postanowił kontynuować dzieło ojca.
Rok 1682 przyniósł ze sobą zmianę siedziby króla oraz królewskiego dworu. Nowo wybudowany Pałac Wersalski stał się miejscem, do którego ściągała elita, by zabiegać o uznanie w oczach władcy. Ludwik XIV uczynił to miejsce symbolem własnej potęgi. Co ciekawe, jego syn, Ludwik XV, nie przepadał za pałacem w Wersalu i dużo więcej czasu spędzał w innych posiadłościach – w Paryżu, Vincennes czy Fontainebleau.
Pałac wersalski – schyłek potęgi
Król Ludwik XVI uczynił pałac w Wersalu swoim domem. Tamtejsza kaplica królewska była miejscem jego ślubu z austriacką arcyksiężniczką Marią Antoniną, której ofiarował pałacyk Petit Trianon.
W 1789 roku rewolucja francuska zmusiła parę królewską do porzucenia Wersalu na rzecz Paryża, gdzie czekał ich tragiczny koniec. Pałac wersalski został natomiast splądrowany przez rewolucjonistów i od tamtej pory ta legendarna francuska budowla już nigdy nie stała się siedzibą żadnego monarchy. W 1837 roku z rozkazu króla Ludwika Filipa – ostatniego z dynastii Burbonów – pałac wersalski został przekształcony w Muzeum Historii Francji.
Architektura pałacu wersalskiego
Zespół pałacowo-ogrodowy w Wersalu, który w 1978 roku został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, zajmuje powierzchnię aż 800 hektarów. Składa się on z majestatycznego pałacu, ogrodów w stylu francuskim, parku i posiadłości Trianon.
Pałac wersalski stanowi bez wątpienia punkt centralny całego kompleksu i jest jednym z najwspanialszych reprezentantów klasycyzmu barokowego (zwanego też klasycyzmem francuskim). Do budowy pałacu w Wersalu wykorzystano kamień wydobywany w miejscowości Saint-Maximin. Architektami byli Louis Le Vau i Jules Hardouin-Mansart, z kolei za wystrój wnętrz odpowiadał wybitny artysta Charles Le Brun. Zaufani ludzie Ludwika XIV dołożyli wszelkich starań, by poprzez swoją pracę spełnić marzenia monarchy o pałacu na miarę Króla Słońce.
Od strony frontowej znajdują się 3 dziedzińce. Zalicza się do nich: Dziedziniec Królewski, Dziedziniec Ministrów (ulokowano na nim konny posąg Ludwika XIV) oraz Dziedziniec Marmurowy. Od posiadłości władcy wybiegają 3 aleje, a środkowa z nich – Aleja Królewska – wyznacza oś pałacu wersalskiego.
Galeria Zwierciadlana w Pałacu w Wersalu
Malowidła przedstawiające wielkie francuskie zwycięstwa, które miały miejsce za czasów Ludwika XIV, zdobią sklepienie Galerii Zwierciadlanej. To nie tylko najsłynniejsze pomieszczenie w pałacu, ale i to, które na wielu odwiedzających robi największe wrażenie. Głównym powodem jest bogaty wystrój, który podkreśla dawny dobrobyt gospodarczy królestwa. Galeria liczy ponad 70 metrów długości i 10 metrów szerokości. Zdobi ją 17 wysokich okien, a po przeciwległej stronie ulokowano panele lustrzane, które w niesamowity sposób odbijają światło słoneczne. Całość tworzy prawdziwie magiczny efekt.
WARTO WIEDZIEĆ: 28 czerwca 1919 roku w Galerii Zwierciadlanej w Pałacu w Wersalu podpisano wersalski traktat pokojowy o zakończeniu pierwszej wojny światowej.
Zwiedzanie pałacu i apartamenty królewskie
Na przeciwległych końcach Galerii Zwierciadlanej ulokowane były prywatne komnaty królewskie. Skrzydło południowe zajmowała królowa – Maria Teresa oraz książęta, natomiast skrzydło północne – król Ludwik XIV. Szczególnie umiłował on sobie nazewnictwo, które nawiązywało do mitologii greckiej i rzymskiej. W skład jego apartamentu wchodziły między innymi: Salon Wenus, Salon Merkurego, Salon Apolla, czy Salon Marsa.
Dwa Pałacyki Trianon
Ich geneza jest podobna. Dlaczego? Oba powstały z potrzeby serca władców, którzy pragnęli podarować je ukochanym kobietom. Grand Trianon został wzniesiony z polecenia Ludwika XIV. Pałacyk miał stanowić prezent dla jego faworyty – Markizy de Montespan. Za projekt budynku odpowiadał Jules Hardouin-Mansart, a do jego stworzenia wykorzystano różowy marmur oraz porfir.
Z kolei twórcą Petit Trianon był Jacques-Ange Gabriel. Ten pałacyk w stylu klasycystycznym powstał podczas panowania Ludwika XV. Warto jednak wiedzieć, że stanowił on ulubione miejsce żony Ludwika XVI – Marii Antoniny, ponieważ mogła tam zapomnieć o swoich obowiązkach i dworskich intrygach. Na jej życzenie Petit Trianon otoczyły urokliwe ogrody.
Hameau de la Reine
Na terenie Hameau de la Reine, położonej niedaleko Petit Trianon, znajdują się rustykalne chatki, oraz obiekty typowo rolnicze, na przykład: stajnie, zagrody dla owiec, czy kurniki. Maria Antonina wykorzystywała tę maleńką osadę jako miejsce do odbywania relaksujących spacerów lub organizowania kameralnych spotkań. Z jej polecenia ten zakątek Wersalu pełnił również edukacyjną funkcję dla królewskich dzieci. Mogły one zapoznać się ze stylem życia zbliżonym do tego, który wiedli zwykli mieszkańcy Francji. Idylliczne miejsce, które tak uwielbiała dawna królowa Francji, nadal dostępne jest dla zwiedzających.
Ogrody Wersalu
Ludwik XIV postanowił podkreślić urok swojej rezydencji. Oprócz samego pałacu zlecił więc również stworzenie bajecznego ogrodu, w projekt którego zaangażował architekta krajobrazu – André Le Nôtre. W miejscach, wcześniej zajmowanych wyłącznie przez łąki i bagna należało przesunąć ogromne ilości ziemi, aby stworzyć zespół pałacowo-ogrodowy. Rośliny sprowadzono z różnych regionów Francji. W przedsięwzięciu brały udział tysiące żołnierzy, a sam proces trwał około 40 lat.
Ogród charakteryzuje symetria i porządek, a roślinność przystrzyżona jest w geometryczne kształty, zgodnie z życzeniem Ludwika XIV. Dodatkowy urok temu ogrodowi w stylu francuskim zapewniają liczne fontanny i rzeźby, szczególnie piękna jest fontanna Latony, zadedykowana bohaterce greckiej mitologii.
Od kwietnia do końca października przy dźwiękach muzyki klasycznej w Ogrodach Wersalu mają miejsce pokazy tańczących fontann oraz „Muzyczne Ogrody”. Udział w nich robi niesamowite wrażenie, ponieważ można poczuć się, jak na prawdziwym królewskim przyjęciu. Trzeba jednak pamiętać, że najpierw należy sprawdzić dokładny harmonogram tych wydarzeń i zakupić bilet wstępu z wyprzedzeniem (np. na GetYourGuide).
WARTO WIEDZIEĆ: Aby zachować założenia z pierwotnego projektu autorstwa André Le Nôtre’a, ogród w Wersalu musi być przesadzany mniej więcej raz na 100 lat.
Park w Wersalu i Wielki Kanał
Za pałacem znajduje się park o powierzchni sięgającej około 800 hektarów. To właśnie tam ulokowany jest Wielki Kanał (fr. Le Grand Canal de Versailles). Budowa tego zbiornika wodnego zajęła 11 lat, od 1668 do 1679 roku, a autorem projektu był André Le Nôtre. Ludwik XIV często pływał po Wielkim Kanale różnego rodzaju łodziami. W 1674 roku Republika Wenecka ofiarowała mu w prezencie dwie gondole i czterech gondolierów.
Obecnie można w tym miejscu wynająć łódkę i podziwiać okoliczną przyrodę, tak jak robił to niegdyś legendarny Król Słońce. Warto wiedzieć, że w parku istnieje także opcja wynajęcia roweru, by usprawnić przemieszczanie się po obszarze o niezwykle imponującej wielkości.
Informacje praktyczne
- Bilety wstępu do Pałacu w Wersalu najlepiej kupić z wyprzedzeniem. Unikniesz wówczas stania w długiej kolejce oraz ominie Cię ryzyko, że wszystkie bilety zostały wyprzedane.
- Adres: Place d’Armes, 78000 Versailles, Francja
- Godziny otwarcia: od wtorku do niedzieli w godz 9:00-18:30. We poniedziałki Pałac jest nieczynny.
- Kup bilety na GetYourGuide