Kraj Basków pełen jest pięknych widoków, tajemnic, ciekawostek i miast, które zaskoczą każdego, kto dotąd nie odwiedzał północnej części Hiszpanii.
Bilbao to największe miasto w Kraju Basków. Do końca XX wieku niewiele osób widziało powód, aby tutaj zaglądać. Dziś wygląda to zgoła inaczej, a liczne atrakcje turystyczne, odrestaurowane zabytki, parki i inne ciekawe miejsca sprawiają, że na zwiedzanie tego miasta powinniśmy przeznaczyć co najmniej tydzień.
Stare Miasto w Bilbao i jego zabytki (Casco Viejo)
Hiszpanie mówią na nie „Casco Viejo” (tłum. „Stare Miasto”) lub „Siete Calles” (tłum. „Siedem Ulic”). Ta druga nazwa nie jest przypadkowa. W najstarszej dzielnicy Bilbao znajdziemy bowiem tytułowe siedem ulic, które kiedyś tworzyły całe miasto. Te ulice to: Somera, Artecalle, Tendería, Belosticalle, Carnicería Vieja, Barrencalle i Barrencalle Barrena.
Tak jak kiedyś Siete Calles było miejscem, od którego rozpoczął się rozwój miasta, tak dziś starówka Bilbao stanowi centrum życia społecznego. Znajdziemy tu mnóstwo sklepów z ubraniami, barów, restauracji oraz szeroki deptak.
Caramelos de malvavisco (santiaguitos) – cukierek na zdrowie!
W oczy rzucić nam się mogą także lokalne cukiernie. Jedną z bardziej znanych jest Confitería Santiaguito, która od 1698 roku znajduje się przy ulicy Tenderia 42. Warto skusić się w tym miejscu na caramelos de malvavisco (zwane także santiaguitos) – naturalne, wytwarzane według dawnej receptury cukierki z prawoślazu. Nie są one może szczytem możliwości cukierniczych, ale mają właściwości zdrowotne i dobrze działają na gardło.
Co ciekawe, caramelos de malvavisco mają dla mieszkańców Bilbao także znaczenie kulturowe. Kiedyś do tego stopnia wierzono w ich lecznicze właściwości, że w niektóre święta, cukierki te były przed zjedzeniem błogosławione. Popularne było bowiem przekonanie, że ten prosty łakoć chroni przed różnego rodzaju chorobami.
Katedra Catedral de Santiago

To miejsce, które szczególnie upodobali sobie pielgrzymi zmierzający do Santiago de Compostela. Catedral de Santiago jest bowiem jednym z obowiązkowych punktów na Szlaku św. Jakuba. Nawet jeśli nie jesteś akurat w trakcie pielgrzymki, wizyta tutaj jest warta zachodu chociażby ze względu na piękną, gotycką architekturę.
Kościół Iglesia de San Antón

Historia tego kościoła kryje w sobie sporo ciekawostek. Zacząć warto od tego, że w rzeczywistości jego nazwa to iglesia de San Antonio Abad. Zna ją jednak niewiele osób, ponieważ znacznie bardziej przyjęła się nazwa skrócona. Kolejna ciekawostka jest taka, że przed wybudowaniem kościoła w 1300 roku, znajdował się w tym miejscu targ rybny! Na koniec warto dodać, że Iglesia de San Antón widnieje również w herbie Bilbao, co jest dowodem na to, jak duże znaczenie ma on dla mieszkańców miasta.
Kościół Iglesia de San Nicolás

Do końca XV wieku w miejscu tego kościoła znajdowała się pustelnia, która stanowiła centrum dzielnicy rybackiej. W 1490 roku podjęto decyzję o jej przebudowaniu i stworzeniu w tym miejscu kościoła. Liczne powodzie spowodowały jednak, że pierwotny budynek stał się ruiną, która nadawała się jedynie do zburzenia. Iglesia de San Nicolás w takiej formie, jak możemy zobaczyć go obecnie, został wybudowany dopiero w 1756 roku. Warto zobaczyć to miejsce między innymi z uwagi na bogatą, barokową architekturę oraz charakterystyczną kopułę kościoła w kształcie graniastosłupa.
Kościół Iglesia de Santos Juanes

To kolejny barokowy kościół w Bilbao, który został wzniesiony w tym miejscu w XVII wieku. Początkowo jego nazwa brzmiała Iglesia en Atxuri, a usytuowanie świątyni w tym miejscu miało w pewien sposób charakter strategiczny. Na przeciw kościoła znajdował się bowiem szpital, z którego transportowano umarłych wprost do kościoła… a właściwie w jego sąsiedztwo, gdzie grzebano ciała. Dziś jest to miejsce, które warto odwiedzić ze względu na barokowe ołtarze, które znajdziemy we wnętrzu. Jest ich tutaj kilka, a każdy z nich charakteryzuje się bogatym zdobnictwem pełnym złota, pięknych rzeźb i malowideł.
Basílica de Nuestra Señora de Begoña

Lub w skrócie: Basílica de Begoña. Ten przybytek religijny znajdziemy mniej więcej 10 min drogi (pieszo) od starówki Bilbao. Bazylika została została wzniesiona w latach 1511-1621, dzięki czemu w jej architekturze znajdziemy zarówno elementy gotyckie, jak i delikatne wpływy renesansu. Jeśli masz ochotę zobaczyć coś więcej, niż architekturę, odwiedź bazylikę 15 sierpnia (podczas święta Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny) lub 10 października (święto Festividad de Begoña). Jest to znakomita okazja do tego, aby zobaczyć na żywo obchody tych wyjątkowych dla mieszkańców Bilbao świąt.
Mercado de la Ribera
W pobliżu Casco Viejo znajdziemy miejsce, które z powodzeniem można nazwać gastronomiczną wizytówką Bilbao. Mowa oczywiście o Mercado de la Ribera – jednym z największych targów w Europie, którego powierzchnia sięga 10 000 m2. We wnętrzu znajdziemy rozmaite stoiska ze świeżymi produktami. Zostały one rozłożone na trzech piętrach budynku:
- Parter: ryby i owoce morza
- Pierwsze Piętro: mięso, konserwy, makarony i słodycze
- Drugie Piętro: owoce, warzywa, jajka, grzyby i kwiaty
To jednak nie wszystko. Oprócz tego, że Mercado de la Ribera jest znakomitym miejscem na zrobienie zakupów, jest to także doskonała miejscówka na lunch, obiad, deser czy lampkę dobrego wina. Jeszcze bardziej innowacyjnym rozwiązaniem jest to, że niektóre restauracje przygotują nam wybrane danie z produktów, które kupimy bezpośrednio w Mercado de la Ribera. Jeśli dodam, że od czasu do czasu odbywają się tutaj trwające do nocy koncerty jazzowe, to pewnie mi nie uwierzysz? Ale tak. To wszystko dzieje się tutaj naprawdę!
Muzeum Guggenheima
A teraz czas na miejsce, które całkowicie zmieniło oblicze miasta Bilbao. Mowa oczywiście o Muzeum Guggenheima prezentującego dzieła sztuki współczesnej. Futurystyczny budynek zaprojektowany przez Franka Gehry’ego już z zewnątrz przyciąga wyglądem. To jedyne w swoim rodzaju miejsce nie służy tylko prezentacji eksponatów, ale jest sztuką samą w sobie. Przechadzając się w okolicy Muzeum Guggenheima, z łatwością dostrzeżemy rozmaite rzeźby (np. Maman, Puppy), instalacje i inne dzieła sztuki, których charakter trudno zawrzeć w tradycyjnych definicjach sztuki. Wybuchające co kilkanaście minut ogniste fontanny czy rzeźba mgły to tylko niektóre z obiektów, które zaskoczą Cię jeszcze przed wejściem do muzeum.
Samo wnętrze kryje równie dużo niespodzianek. Wykonana z tytanu, szkła i wapienia konstrukcja tworzy niepowtarzalne struktury, które niektórzy porównują do architektury statków kosmicznych. Bez względu na to, czy jesteś miłośnikiem sztuki współczesnej, czy nie do końca ją rozumiesz – Muzeum Guggenheima to miejsce, z którego szybko nie wyjdziesz. No chyba, że z podziwu!
Museo Vasco de Bilbao (Muzeum Baskijskie w Bilbao)
W znajdującym się przy Plaza Miguel de Unamuno 4 budynku mieścił się kiedyś barokowy kościół i kolegium jezuickie. Od 1921 roku funkcja tego miejsca zaczęła się zmieniać. Utworzone tutaj Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne początkowo zajmowało część parterową i krużganek. Z czasem kolekcja muzeum zaczęła się powiększać, a ono samo rozprzestrzeniło się na całą powierzchnię budynku.
Dziś nie ma lepszego sposobu na poznanie historii Kraju Basków, niż odwiedziny w Museo Vasco de Bilbao. Pełni ono funkcję muzeum archeologicznego, etnologicznego i historycznego, a jego celem jest przedstawianie ewolucji historycznej i kulturowej społeczności baskijskiej wraz z uwydatnieniem jej najbardziej charakterystycznych cech.
Teatro Arriaga
Ten neobarokowy budynek opery-teatru powstał w 1890 roku. Nazwa tego miejsca nawiązuje do nazwiska Juana Crisóstomo de Arriaga – baskijskiego kompozytora, którego nazywano „Hiszpańskim Mozartem”. Teatro Arriaga to jeden z najważniejszych teatrów w Bilbao. Niestety w wyniku pożaru w 1914 r. oraz kilku powodzi w 1983 r. (woda sięgała drugiego piętra!) budynek mocno ucierpiał i został częściowo zniszczony. To co możemy zobaczyć dziś, to w dużej mierze efekt renowacji i przebudowy, która miała miejsce w latach 1985-1986.
A dlaczego warto odwiedzić Teatro Arriaga? Przede wszystkim ze względu na bogaty repertuar. Obejmuje on nie tylko występy operowe, ale także spektakle teatralne, pokazy taneczne i koncerty.
Azkuna Zentroa (Alhóndiga Bilbao)
Ten majestatyczny budynek w stylu modernistycznym odnajdziemy przy Plaza Arriquibar 4. Jest to jedna z najbardziej emblematycznych budowli w całym Bilbao. Kiedyś mieścił się tutaj magazyn wina, a nazwa tego miejsca brzmiała Alhóndiga Bilbao. Dziś znajdziemy tutaj nowoczesnej centrum kultury i rozrywki, a funkcjonująca od 2015 roku nowa nazwa (Azkuna Zentroa) odnosi się do nazwiska baskijskiego polityka (Iñaki Azkuna), który był mocno zaangażowany w rozwój kulturalny miasta.
W Azkuna Zentroa jest prawie wszystko, co jest potrzebne do ciekawego spędzenia czasu. Masz ochotę wybrać się do kina? Na wystawę? Spektakl? Siłownię? Basen? A może po prostu interesuje Cię shopping lub chcesz coś wrzucić na ząb? Bez względu na to, czego szukasz, na pewno znajdziesz to w Azkuna Zentroa. Przy dobrej pogodzie możesz nawet opalać się na dachu budynku! Specjalnie do tego celu przygotowano wykończony w stylu industrialnym taras oraz leżaki.
Most Biskajski (Puente de Vizcaya)
Mimo że oficjalna i najbardziej popularna nazwa tego mostu to Puente de Vizcaya, to Baskowie używają na przemian też kilku innych, takich jak: Bizkaiko Zubia (nazwa baskijska), Puente Colgante (tłum. Wiszący Most) czy Puente Palacio (od nazwiska Alberta Palacio – architekta odpowiedzialnego za projekt). Tak naprawdę to jednak nie nazwa jest tutaj najważniejsza. Puente de Vizcaya to jeden z niewielu mostów, który od 2006 r. znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Co jest w nim aż tak wyjątkowego?
Wznoszący się nad rzeką Nervión most w momencie wybudowania (1893 r.) był pionierskim projektem mostu gondolowego, który stał się wzorem dla innych tego typu mostów na całym świecie. Podczas projektowania Alberto Palacio wykorzystał ciężką, żelazną konstrukcję oraz lekkie stalowe liny (w XIX wieku było to bardzo innowacyjne rozwiązanie). Wybudowana w ten sposób wysoka na 50 metrów konstrukcja pozwala na swobodny transport pojazdów i osób z jednego brzegu rzeki na drugi. Co więcej, wszystko to mogło odbywać się bez zakłócania działania portu i przemieszczających się rzeką statków.
Most Biskajski z powodzeniem pełni swoją funkcję do dziś. Zawieszona na długich linach gondola, co kilka minut przewozi jednorazowo do 8 pojazdów oraz kilkudziesięciu pasażerów. Do przejażdżki tym nietypowym środkiem lokomocji wystarczy bilet komunikacji miejskiej Bilbao. Jeśli z kolei masz ochotę zobaczyć panoramę miasta, a lęk wysokości nie jest Ci straszny, wjedź na szczyt jednego z filarów! Psst… nie zapomnij tylko naładować baterię w aparacie, bo takich widoków, jak w tym miejscu nie znajdziesz nigdzie indziej!
Most Zubizuri
Ten niezbyt długi, za to całkiem malowniczy most w kształcie łuku zaprojektował Santiago Calatrava (ten sam architekt zaprojektował też m.in. Ciudad de las Artes y las Ciencias w Walencji). Z tego powodu często możemy spotkać się z nazwą Puente de Calatrava. Budowa Mostu Zubizuri trwała siedem lat (1990-1997). Efektem tych prac stał się pieszy most, łączący przeciwległe brzegi rzeki Nervión. Podobnie jak w przypadku wielu innych budowli, które zaprojektował Santiago Calatrava, również ta utrzymana jest w białej kolorystyce. Charakterystyczna dla tego mostu jest także szklana, miejscami podświetlana kładka, której urok możemy docenić po zmroku.
Warto dodać, że Most Zubizuri to nie jedyne dzieło, jakie Santiago Calatrava zaprojektował w Bilbao. Innym znanym projektem, za którym stał ten architekt, była przebudowa lotniska w Bilbao.
Estadio San Mamés

Zaraz po Camp Nou w Barcelonie i Santiago Bernabeú w Madrycie, Estadio San Mamés jest kolejnym znanym hiszpańskim stadionem. Mieszkańcy Bilbao często nazywają go „La catedral bilbaína” (tłum. bilbaoańska katedra). Znalazło to swój wydźwięk w starym, lokalnym powiedzeniu: „¿A dónde vas? – A San Mamés – ¿A la iglesia? – No, a la catedral”.
Stadion San Mamés został otwarty w 1913. Wybudowano go w miejscu, w którym wcześniej znajdował się przytułek. Nazwa stadionu odnosi się natomiast do męczennika (San Mamés), który został tam rozszarpany przez lwy. Z tego powodu piłkarze grający na stadionie bywają czasem nazywani lwami.
Estadio San Mamés to dla fanów piłki nożnej jedno z najbardziej legedarnych miejsc w Hiszpanii. Tutejsza murawa była świadkiem 333 goli strzelonych przez Telmo Zarrę oraz 614 meczy, które Jose Ángel Iribar rozegrał wraz ze swoim klubem.
Plaza Nueva
Plaza Nueva (inaczej Plaza Barria) – ten ogromny plac w stylu neoklasycystycznym został wybudowany w 1821 roku. Otaczają go budynki wykończone symetrycznymi arkadami. Główny budynek na Plaza Nueva był do 1890 roku siedzibą władz miasta. Dziś znajduje się w nim Euskaltzaindia – instytucja, którą czasem nazywa się Królewską Akademią Języka Baskijskiego, a jej celem jest badanie języka baskijskiego, jego ochrona i ustanawianie funkcjonujących w nim standardów.
Plaza Nueva to idealne miejsce do tego, by zasmakować baskijskiej kuchni. Liczne tawerny i restauracje serwują najbardziej tradycyjne dania w mieście. Znajdziemy tu też kilka sklepów z pamiątkami. Jeśli jednak wolisz coś bardziej unikalnego lub po prostu lubisz zbierać starocie, odwiedź Plaza Nueva w niedzielę. Na odbywającym się w ten dzień targu znajdziesz stare książki, monety, znaczki i wiele innych przedmiotów, które przy odrobinie szczęścia, kupisz w całkiem atrakcyjnej cenie.
Ten urzekający plac to także miejsce, w którym odbywa się wiele wydarzeń kulturalnych, festiwali i koncertów. W 2008 i 2009 roku zorganizowano tutaj jeden z najtrudniejszych turniejów szachowych na świecie (Grand Slam Masters Final), który przeprowadzony był w stworzonej specjalnie do tego celu szklanej konstrukcji. Z rzeczy praktycznych warto natomiast wspomnieć, że na Plaza Nueva złapiesz darmowe Wi-Fi :).
Parque Casilda Iturrizar (inna nazwa: Parque de Doña Casilda)
A teraz coś dla wielbicieli wypoczynku na świeżym powietrzu. Parque Casilda Iturrizar (znany też pod nazwą parque de Doña Casilda – park Pani Casildy) to park miejski, który znajdziemy w dzielnicy Abando. Został on założony za sprawą Casildy Iturrizar, która zleciła projekt architektowi Ricardo Bastida i sfinansowała całą realizację. Parque de Doña Casilda został otwarty w 1907 roku, a inspiracją do jego stworzenia były ogrody w stylu angielskim. Przez długi czas było to jedyne miejsce w mieście, które można by nazwać jego zielonymi płucami.
Dziś, oprócz niewątpliwie pięknych okoliczności przyrody, możemy obserwować tutaj różne gatunki ptaków, m.in. kaczki, łabędzie, pawie. Są one tak wszechobecne, że niektórzy nazywają to miejsce Parkiem Ptaków (Parque de los Patos). Nie brakuje też ujęć wodnych, fontann i miejsc, w których odbywają się występy artystyczne. Inną atrakcją w Parque de Doña Casilda jest Muzeum Sztuk Pięknych (Museo de Bellas Artes de Bilbao) funkcjonujące w tym miejscu od 1940 roku.
Gran Vía zaprasza na zakupy!

Jeśli szukasz miejsca na zakupy, to dobrym wyborem będzie ulica Gran Vía de Don Diego López de Haro, którą wszyscy nazywają w skrócie Gran Vía. Szeroka na 50 metrów i długa na 1,5 km ulica zaczyna swój bieg przy Plaza Circular, a kończy na Plaza del Sagrado Corazón de Jesús.
W 2000 roku Gran Vía przeszła częściową przebudowę w wyniku której jej część przekształcono w deptak przeznaczony tylko dla pieszych. Idąc tą drogą, zobaczymy wiele kluczowych dla Bilbao budynków (np. Palacio Chávarri, Edificio Sota, Edificio La Aurora, Edificio Mango) oraz terenów zielonych (np. wspomniany wcześniej Parque Casilda Iturrizar, Jardines de Albia, Jardines de la plaza Moyúa oraz Jardines de la plaza Campuzano).
Czy w Bilbao są plaże?
Niestety nie. To nie oznacza jednak, że musisz rezygnować z tego rodzaju wypoczynku. Szczególnie jeśli masz do dyspozycji samochód, w około 30 minut dotrzesz na północ, gdzie w pobliskich miastach czekają na Ciebie:
- Playa de Ereaga – plaża miejska w miejscowości Getxo
- Playa de Arrigunaga – kolejna miejska plaża w Getxo
- Playa de Sopelana – plaża w miasteczku Sopela (dawna nazwa: Sopelana)
- Playa de Meñakoz – plaża w miejscowości Barrika
- Playa de Barrika – druga plaża w miasteczku Barrika
- Playa de Plentzia y Gorliz – plaża w pobliżu miast Plentzia i Gorliz.
Hotele w Bilbao

Inne atrakcje w Kraju Basków
Każdy region Hiszpanii dzieli się na prowincje. Ich nazwy często pokrywają się z nazwami głównych miast wchodzących w ich skład. Kraj Basków dzieli się na trzy prowincje, a każda z nich ma do zaoferowania inne atrakcje turystyczne i ciekawe miejsca:Prowincja | Atrakcje turystyczne i Ciekawe miejsca |
Gipuzkoa (bask. Guipúzcoa) | Popularne miasta: San Sebastián, Irún, Rentería, Éibar, Zarauz, Mondragón, Hernani |
Bizkaia (bask. Vizcaya) | Atrakcje w Bizkaia: Muzeum Guggenheima, Stadion San Mamés. Popularne miasta: Bilbao, Baracaldo, Guecho, Portugalete, Santurce, Basauri, Lejona, Galdácano, Sestao, Durango, Erandio |
Araba (bask. Álava) | Popularne miasta: Vitoria, Llodio |
Bilbao to miasto przemysłowo robotnicze i nie wstydzi się tego charaktery, A kuchnia przepyszna