A gdyby tak nieustannie móc wracać do studenckiego życia? Jeśli byłoby to możliwe, to na pewno tylko w tym mieście. Dlaczego Coimbra nazywana jest miastem studentów? Bez obaw, zaraz się wszystkiego dowiecie.
Coimbra to trzecie pod względem wielkości miasto Portugalii, położone na wzgórzu nad rzeką Mondego. Coimbra odegrała wyjątkowo ważną rolę w historii kraju. To dawna stolica Portugalii, miasto królów, a także stolica muzyki Fado – tradycyjnego gatunku muzycznego, powstałego w XIX wieku, oraz miejsce powstania pierwszego uniwersytetu w Portugalii. To także miasto pełne pięknych zabytków, które co roku podziwiają tysiące turystów z całego świata. Sam ten opis na pewno pomoże wyobrazić sobie niezwykły klimat i bogactwo wrażeń, jakie Coimbra oferuje zwiedzającym.
Krótka historia miasta
Historia Coimbry sięga czasów rzymskich, choć wówczas miasto nosiło nazwę Aeminium. Pod koniec VI wieku dzisiejsza Coimbra stała się siedzibą diecezji. Przeniesiono ją tam ze znajdującej się około 16 kilometrów dalej miejscowości Conímbriga, która dała początek nowej nazwie portugalskiego miasta.
W VIII wieku na Półwysep Iberyjski przybyli Maurowie, a Coimbra znajdowała się pod ich panowaniem przez trzy kolejne stulecia aż do czasu rekonkwisty, kiedy miasto zostało zdobyte przez portugalskich i hiszpańskich chrześcijan. Niedługo potem Coimbra zaczęła pełnić w historii Portugalii szczególną rolę, bo w 1139 Alfons I Zdobywca, pierwszy król Portugalii, ustanowił tam stolicę kraju.
W ten sposób chciał utrzymać bezpieczny dystans najważniejszego miasta od nadal obecnych na południu Półwyspu Iberyjskiego Maurów. W 1255 roku stolicę przeniesiono do Lizbony, ale Coimbra nie straciła na znaczeniu. Przez kolejne setki lat była ważnym dla Portugalii ośrodkiem edukacyjnym, kulturalnym, a dziś także turystycznym.
Dwa oblicza starego miasta
Historyczna część miasta Coimbra podzielona jest na dwie strefy. Górne miasto obejmuje 160-metrowe wzgórze Alta z widokiem na rzekę Mondego. To tam znajdowało się najlepiej bronione, pierwotne centrum osadnicze. Główną bramą wejściową do górnego miasta była (i nadal jest) Wieża Almedina, dziś znana jako Arco de Almedina.
Dziś to bez wątpienia najbardziej monumentalny obszar miasta na którym między krętymi uliczkami i zaułkami współistnieją imponujące budynki z czasów początków miasta oraz bardziej współczesne konstrukcje.
Dolne miasto, położone poza murami miasta, było miejscem, gdzie gromadzili się chłopi, kupcy i rzemieślnicy. Centrum życia w tej części stanowił plac Praça Velha i to właśnie tam rozpoczął się rozwój przedmieść. Obecnie to w tej części znajduje się jeden z najważniejszych zabytków Coimbry, kościół Santa Cruz.
Sé Velha – Stara Katedra Coimbry
Starą Katedrę w Coimbrze uważa się za jeden z najwspanialszych klejnotów portugalskiej architektury romańskiej. Nie dziwi się temu nikt, kto choć raz widział na własne oczy tę monumentalną konstrukcję. Wybudowana w XII wieku świątynia z zewnątrz przypomina obronną fortecę. Mimo to, wchodząc do jej wnętrza, szybko można zakochać się w jej harmonijnym wnętrzu, w którym dominują masywne, kamienne kolumny z delikatnymi kapitelami.
Sé Velha de Coimbra to jednak nie tylko budynek ważny dla mieszkańców miasta pod względem architektonicznym, historycznym i religijnym. To właśnie na schodach tego kościoła co roku odbywa się emblematyczna serenada dająca początek Queima das Fitas, tradycyjnego, uniwersyteckiego święta wyznaczającego koniec nauki. Gdy zegar katedry wybija dwunastą, tysiące studentów ustawiają się w chórze ciszy, aby posłuchać tradycyjnej muzyki fado.
Nowa Katedra
Tak, w tym portugalskim mieście nad rzeką Mondego znajdują się aż dwie Katedry. Ta nowa działa od 1698 roku, jednak zainaugurowana została ona jako Kolegium Jezuickie. Jezuici zajmowali to miejsce do 1759 roku, kiedy zakon został oficjalnie rozwiązany, a nieco ponad 10 lat później przeniesiono do tego budynku Katedrę. Zewnętrzna fasada świątyni, zgodna z kanonami architektonicznymi jezuitów, jest stonowana i surowa. Po wejściu odkryć można jednak ten kościół od zupełnie innej strony. Nowa Katedra wyróżnia się niesamowitym, drewnianym, złoconym ołtarzem z niezwykle drobiazgowymi, rzeźbionymi zdobieniami. Właściwie to nie ołtarzem, a ołtarzami, bo oprócz tego głównego zobaczyć też można kilka bocznych ołtarzy, a wszystkie są równie piękne.
Najstarszy uniwersytet w Portugalii
A oto odpowiedź na pytanie, dlaczego to właśnie Coimbra zwana jest studenckim miastem numer 1. w kraju. Założony w 1290 r. przez Króla Dionizego Uniwersytet w Coimbrze to najstarszy uniwersytet w całej Portugalii. Początkowo przenoszony między Lizboną a Coimbrą, ostatecznie zajął dawny, średniowieczny Pazo Real w Coimbrze i ten sam budynek zajmuje do dnia dzisiejszego. Do XVIII wieku studiowano tam teologię, medycynę i prawo, a dziś studenci mogą wybierać między dziesiątkami kierunków na siedmiu wydziałach.
Uniwersytet w Coimbrze jest też sam w sobie wartym zobaczenia zabytkiem. Wchodząc na jego teren warto zajrzeć na patio uniwersyteckie i do uczelnianej kaplicy Capela de São Miguel. Nieopodal uniwersytetu znajduje się także otwarty w 1772 roku Ogród Botaniczny, chroniący ponad 1500 gatunków roślin z całego świata. Zarówno Ogród Botaniczny jak i cały Uniwersytet stanowią część Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Muzeum Narodowe Machado Castro
Kim był Machado Castro? Joaquim Machado de Castro to najwybitniejszy przedstawiciel portugalskiej rzeźby XVIII wieku. Mieszkał w Coimbrze i to właśnie jemu poświęcono muzeum zawierające jedną z najbardziej kompletnych kolekcji sztuki w Portugalii. Wiele z wystawionych w muzealnych salach obiektów pochodzi z ołtarzy kościołów dawnych klasztorów w regionie. Zobaczyć tam można najważniejsze dzieła malarstwa i sztuki dekoracyjnej, a także bogatą kolekcję rzeźby, metale szlachetne, ceramikę, tkaniny oraz meble.
Najcenniejszymi elementami zbiorów Muzeum Machado Castro są pozłacana monstrancja, Skarb Królowej Santa Isabel oraz wspaniała Dziewica z Dzieciątkiem w srebrze, z końca XIII wieku. Nie jesteście fanami spacerów po muzealnych korytarzach pełnych historycznych skarbów? Mimo wszystko warto zajrzeć na jego dziedziniec. Ten z pewnością spodoba się każdemu.
Igreja de Santa Cruz
Choć pierwszy uniwersytet założono ponad 150 lat później, to właśnie ten powstały w 1131 roku Kościół św. Krzyża był pierwszym zalążkiem portugalskich studiów. Od początku był on ważnym ośrodkiem krajowych i międzynarodowych studiów teologicznych, znanym z ogromnej biblioteki i skryptorium. Studiował tam między innymi poeta Luís de Camões, choć świątynia mocno związana jest także z działalnością św. Antoniego. To właśnie dlatego mówi się, że Klasztor św. Krzyża jest nie tylko najstarszym, ale także jednym z najważniejszych zabytków Coimbry.
Założony dla Zakonu Świętego Augusta klasztor ma dziś niewiele wspólnego ze swoim pierwotnym wyglądem. Nie ma jednak czego żałować, bo to właśnie dzięki renowacji i rozbudowie przeprowadzonej w XVI wieku obecnie zachwycać się można niezwykłą fasadą, amboną, krużgankami czy płaskorzeźbami. Klasztor uznawany jest za Panteon Narodowy. Zobaczyć w nim można grobowce dwóch pierwszych królów Portugalii a także Muzeum Sztuki Sakralnej, w którym znajdują się relikwie pierwszego portugalskiego świętego, św. Teotonio.
Stary Klasztor św. Klary
Choć na drugą stronę Modego, rzeki płynącej przez malowniczą Coimbrę, dociera znacznie mniej turystów, zasługuje ona na równie dużo uwagi. To właśnie tam znajduje się wybudowany w 1314 roku na polecenie królowej Izabeli Klasztor Santa Clara. Kompleks od początku wyróżniał się wielkością kościoła i klasztoru, a także kamiennym sklepieniem, które przykrywa trzy nawy tej samej wielkości. Niestety, mając na uwadze bliskie brzegu rzeki położenie, klasztor od początku cierpiał z powodu kolejnych wezbrań rzeki.
To właśnie powodzie wymusiły w późniejszym czasie budowę drugiego piętra i z tego samego powodu zakonnice opuściły budynek, przenosząc się do nowo wybudowanego Santa Clara-a-Nova. Opuszczony kompleks przeszedł renowację pod koniec XX wieku, a w 2009 roku został ponownie otwarty jako siedziba centrum interpretacyjnego.
Portugal dos Pequenitos – Portugalia w zasięgu małych rączek
W tym parku świetnie bawić się mogą całe rodziny, ale to właśnie dzieci będą tam mieć największą frajdę, bo znajdą tam najważniejsze zabytki całej Portugalii zmniejszone właśnie do rozmiarów maluchów. Park zaprojektowany został w 1940 roku przez lekarza Bissaya Barreto, ówczesnego profesora na Uniwersytecie Medycznym w Coimbrze, który zasłynął nie tylko ze stworzenia parku, ale także z szeroko pojętej pracy społecznej w środkowej Portugalii.
W parku znaleźć można miniaturowe reprodukcje tradycyjnych domów oraz repliki zabytków narodowych, od Wieży Belem do Uniwersytetu w Coimbrze. Jedna z powstałych tam sekcji reprezentuje także byłe portugalskie kolonie, zapewniając oczywiście odpowiedni historyczny kontekst takiego projektu. Ku uciesze dzieci w kompleksie można nie tylko spacerować po mini Portugalii, ale też poszaleć na placu zabaw oraz zobaczyć miniaturowe eksponaty muzeum kostiumów czy muzeum mebli.
