Zastanawialiście się kiedyś co doprowadziło do wymarcia neandertalczyków? Odpowiedzią na to pytanie może być położony w pobliżu Neapolu superwulkan Campi Flegrei. Do dziś włoskie pola flegrejskie to tykająca bomba, w pobliżu której mieszkają tysiące ludzi.
Pola Flegrejskie to wyjątkowy obszar przybrzeżny, którego geologia sprawia, że jest on szczególną atrakcją turystyczną. W tej strefie sejsmicznej regularnie występują trzęsienia ziemi, ale to nie jedyne niebezpieczne zjawisko jakie wiąże się z aktywnością Campi Flegrei.
Pod nazwą Pól Flegrejskich, których miano wywodzi się z greckiego phlegra, oznaczającego płomienie, rozumie się imponującej średnicy kalderę superwulkanu Campi Flegrei, zawierającą liczne stożki wulkaniczne. Wulkan jest w stanie uśpienia, ale naukowcy i geologowie nie pozostawiają złudzeń – jego erupcja jest kwestią czasu, a siła rażenia wybuchu będzie niewyobrażalna.
Czym jest superwulkan Campi Flegrei?
Superwulkan to obiekt, którego zakres powierzchni znacznie przewyższa tę, którą zajmuje klasyczny, przychodzący każdemu na myśl wulkan, jak na przykład pobliski wulkan Wezuwiusz. Campi Flegrei, którego kaldera ma średnicę bliską 13 kilometrów, zajmuje powierzchnię bogatą w kratery i stożki wulkaniczne. Łącznie jest ich aż 24, jednak na lądzie nie zobaczycie ich wszystkich, bo dziesiątki niewidocznych dla oka kraterów kryje się w otchłani oceanu.
Ze znajdujących się na terenie kaldery szczelin wydobywają się pochodzące z wnętrza ziemi wulkaniczne gazy, opary siarki, a nawet pary wodnej. To wszystko za sprawą znajdującego się tuż pod wulkanem gigantycznego jeziora, w którym wodę zastępuje śmiercionośna magma. Przez aktywność sejsmiczną tego regionu oraz działanie magmy, znajdującej się na głębokości czterech kilometrów pod powierzchnią ziemi, cały czas dochodzi tam do deformacji gruntu, a podnosząca się ziemia zmusiła naukowców do określenia wybuchu Campi Flegrei jako nieuchronnego.
Historia potężnej erupcji Campi Flegrei
Kaldera tego wulkanu uformowała się ponad 39 000 lat temu, a erupcja Pól Flegrejskich towarzysząca temu procesowi była tak wielka, że według niektórych teorii wiąże się z nią wyginięcie neandertalczyków.
Wybuch Campi Flegrei uznaje się za źródło jednej z największych katastrof w Europie na przetrzeni 200 tysięcy lat. Jego ówczesna aktywność spowodowała trwającą 2 lata, tak zwaną zimę wulkaniczną. Ostatnia erupcja wulkanu miała miejsce w 1538 roku, a przynajmniej do takiego wniosku doszli naukowcy, którym nie sprzyja mała ilość tekstów źródłowych i innych dokumentów.
Włoscy badacze na bieżąco monitorują aktywność tej strefy z racji tego, że nadal uznawana jest ona za jeden z najniebezpieczniejszych obszarów wulkanicznych na świecie. Według ostatnich ustaleń naukowców, w komorze magmowej wulkanu zaczynają gromadzić się niepokojące pokłady magmy, co może prowadzić do nieuniknionej, katastrofalnej w skutkach erupcji.
Naukowcy wobec nieuchronnego wybuchu
W obliczu dzisiejszych możliwości nauki oraz technologii niewiele może się ukryć. Prowadzone w przeszłości oraz obecnie badania sprawiają, że naukowcy są w stanie przewidzieć, jak wulkany zachowają się na przestrzeni lat. By jak najlepiej zrozumieć cykl sejsmiczny superwulkanu oraz w efekcie wyczytać kiedy dojdzie do przyszłej erupcji, badacze z Włoskiego Narodowego Instytutu Geofizyki zbadali jego wszystkie dotychczasowe erupcje i stworzyli, biorąc pod uwagę takie czynniki jak ciśnienie, stopień nagromadzenia magmy czy jej temperatura, symulację warunków najbardziej sprzyjających wybuchowi.
Czym może poskutkować przyszła erupcja Pól Flegrejskich?
Choć superwulkan Campi Flegrei po raz ostatni wybuchł ponad pół tysiąca lat temu, uważne oczy okolicznych mieszkańców nieustannie skierowane są w jego kierunku. Neapolitańczycy są świadomi, że żyją w pobliżu tykającej bomby i mimo tego, że badacze nieustannie pracują by przeanalizować jej wybuch, nie są w stanie ustalić dokładnego momentu erupcji. Mają przecież do czynienia z nieobliczalnymi siłami natury.
Co ciekawe, ewentualna erupcja wulkanu w rejonie Neapolu dotknęłaby nie tylko miliony mieszkańców Włoch, ale także dużą powierzchnię ziemi w Europie, co miałoby znaczące konsekwencje dla dziejów całej ludzkości. Niepokojące wyniki najnowszych badań sprawiły, że w związku z hipotetyczną, przyszłą erupcją lokalne władze podniosły stopień zagrożenia z zielonego do żółty, który jest drugim stopniem na czterostopniowej skali. Do potężnej erupcji wulkanu może dojść w każdej chwili, choć badacze twierdzą, że faza w jakiej znajduje się Campi Flegrei w chwili obecnej może potrwać tysiące, a nawet dziesiątki tysięcy lat.
Informacje praktyczne
- Bilety na wycieczki po Polach Flegrejskich warto zarezerwować z wyprzedzeniem. Do wyboru jest wiele wycieczek z doświadczonymi przewodnikami, którzy pokażą Ci najciekawsze miejsca, odpowiedzą na pytania i zdradzą ciekawostki związane z odwiedzanymi rejonami.
- Kup bilety na GetYourGuide