Krzywa w Pizie? Oczywiście Wieża! Niewiele jest takich miejsc na świecie, które trafiają do krzyżówek ze względu na błędy architektoniczne. A jej to się jednak udało.
Jeśli jest coś, co oprócz Koloseum, pysznej pizzy i malowniczego wybrzeża kojarzy się tak mocno z Włochami, to jest to właśnie Krzywa Wieża w Pizie. A właściwie dzwonnica, bo tak naprawdę jest to część większego kompleksu sakralnego, w którego skład wchodzą jeszcze Katedra Wniebowzięcia NMP, baptysterium oraz cmentarz.
Jak to się stało, że ta mierząca 56 metrów wysokości budowla przechyliła się, przechyla i prawdopodobnie jeszcze długo będzie się nadal przechylać? I czy nikomu nie przyszło do głowy, aby ją… wyprostować? A może tak naprawdę to już nie do końca kwestia ograniczeń technicznych, a zwykłego marketingu?
Odpowiedzi na te inne pytania dotyczące jednego z najpopularniejszych zabytków we Włoszech znajdziesz w tym artykule. Zapraszam do lektury!
Szczypta historii
Jest rok 1173 r., gdy rozpoczyna się budowa dzwonnicy przy pizańskiej Katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Wszystko idzie zgodnie z planem aż do momentu, gdy na etapie wznoszenia trzeciej kondygnacji, uwagę budowniczych zwraca fakt, że konstrukcja zaczyna się przechylać. Powód? Niestabilny grunt, który wywołuje powolne osuwanie się fundamentów.
W 1178 roku prace zostają wstrzymane, a ich wznowienie następuje dopiero w 1275 roku. Architekci Giovanni di Simone i Giovanni Pisano podejmują ryzykowną decyzję o dodaniu kolejnych trzech pięter, przy jednoczesnym wydłużeniu kolumn z jednej strony, co miało zapobiec dalszemu przechylaniu. Zabieg ten przyniósł niestety efekt odwrotny. W 1350 roku budowa dobiega końca, a 22 lata później wieża zostaje wyposażona w dzwony.
Czy Krzywa Wieża nadal się przechyla?
Krzywa Wieża w Pizie jest obecnie odchylona od pionu o ponad 4 metry. I choć poruszając się po jej wnętrzy, krzywizna ta nie jest w ogóle odczuwalna, to z zewnątrz bez problemu widać ją gołym okiem. Od 1911 r. proces przechylania się wieży jest stale monitorowany, dzięki czemu obliczono, że konstrukcja odchyla się średnio o 1 mm rocznie.
W 1990 roku stan Wieży był na tyle poważny, że została ona zamknięta dla zwiedzających i poddana pracom naprawczym. W tym miejscu czas na polski akcent! Konserwacja tego światowej klasy zabytku odbywała się bowiem pod okiem profesora Michela B. Jamiołkowskiego – włoskiego inżyniera o polskim pochodzeniu. 20 lat drobiazgowych prac pozwoliło pod kątem wizualnym przywrócić Krzywej Wieży dawną świetność, a od strony technicznej – zabezpieczyć ją przed dalszym, drastycznym przechylaniem się.
Suma sumarum po dokonanej konserwacji Krzywa Wieża uzyskała gwarancję trwałości do około 2200-2300 roku. Trudno przewidzieć na ile te szacunki okażą się rzeczywiście prawdziwe, ale biorąc pod uwagę, że ten niecodzienny zabytek przetrwał bez uszczerbku i drugą wojnę światową i kilka trzęsień ziemi, można mieć nadzieję, że nadal będzie towarzyszyć mu szczęście.
10 Ciekawostek na temat Krzywej Wieży w Pizie
- Próby wyprostowania wieży na przestrzeni wieków spowodowały, że jej odchylenie następowało w różnych kierunkach. Jedna z takich prób została wykonana także na polecenie Mussoliniego. U nasady wieży zostały wówczas wywiercone otwory przez które został wlany cement. Działanie to przyniosło efekt całkowicie odwrotny, a cała bryła uległa jeszcze większemu przechyleniu.
- Niestabilny, gliniasty grunt, na którym stoi Krzywa Wieża w Pizie to z jednej strony przekleństwo, a z drugiej – zbawienie. Zdaniem wielu architektów to właśnie miękkie podłoże, amortyzując wstrząsy, pozwoliło przetrwać tej konstrukcji kilka bardzo silnych trzęsień ziemi.
- Zdaniem niektórych współczesnych architektów wyprostowanie Krzywej Wieży w Pizie byłoby możliwe. Pomysł ten jest jednak skutecznie odrzucany przez władze miasta. Ich zdaniem to “prosta wieża” nie działałaby już na turystów jak magnes, na czym ucierpiałaby ekonomia miasta.
- W zdobieniach Krzywej Wieży w Pizie możemy zauważyć liczne nawiązania do kultury islamu. Jest to efekt bliskich więzów, jakie w czasie wznoszenia budowli łączyły Pizę z oddzielonymi jedynie Morzem Śródziemnym krajami arabskimi.
- Cała dzwonnica jest zbudowana na planie okręgu, posiada 8 kondygnacji, mierzy 56 metrów wysokości i waży ponad 14 tys. ton. Cała konstrukcja jest wykonana z białego marmuru.
- Nie licząc 297 stopni, które prowadzą na szczyt wieży, to jej wnętrze jest w całości puste. Dużo większe wrażenie budowla robi z zewnątrz.
- Krzywa Wieża w Pizie jest częścią kompleksu zabudowań, który w 1987 roku został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
- Według lokalnej legendy Galileusz wykorzystał Krzywą Wieżę do przeprowadzenia jednego ze swoich eksperymentów, zrzucając z jej wierzchołka przedmioty o różnej masie.
- Łączny czas zwiedzania Wieży to około 30-50 minut.
- Krzywa Wieża w Pizie nie jest jedyną konstrukcją tego typu. Wśród innych znanych wież, które są również przechylone możemy wymienić dzwonnicę kościoła San Nicola czy dzwonnicę koszioła San Michele del Scalzi, czy – także na naszym polskim podwórku – Krzywą Wieżę w Toruniu.
Bilety i informacje praktyczne
- Bilet wstępu do Krzywej Wieży w Pizie najlepiej kupić z wyprzedzeniem. Unikniesz wówczas stania w długiej kolejce oraz ominie Cię ryzyko, że wszystkie bilety zostały wyprzedane.
- Godziny otwarcia: 9:00-22:00
- Adres: P9FW+5J Piza, Włochy
- Kup bilety na GetYourGuide
Hotele w Pizie
Inne atrakcje w Toskanii
Poznaj inne ciekawe miejsca, atrakcje i zabytki w Toskanii:| Miasto | Atrakcje turystyczne i Ciekawe miejsca |
| Florencja | Atrakcje we Florencji: Galeria Uffizi, Pałac Pitti, Ogrody Boboli, Galeria Akademii, Leonardo Interactive Museum, Palazzo Vecchio, Katedra Santa Maria del Fiore, Muzeum Narodowe Bargello, Muzeum Selfie, Jednodniowe wycieczki z Florencji |
| Piza | Krzywa Wieża, Katedra w Pizie, 1-dniowa wycieczka z Pizy do Cinque Terre |
| Elba | - |
| Grosseto | - |
| Volterra | - |
| San Gimignano | Atrakcje w San Gimignano: Historyczne centrum, średniowieczne wieże, Piazza del Duomo, Piazza della Cisterna, kolegiata Santa Maria Assunta (Collegiata di San Gimignano), kościół Sant'Agostino, Museo San Gimignano 1300, Museo del vino Vernaccia di San Gimignano, Muzeum tortur (Museo della Tortura), Muzeum Kary Śmierci (Museo della Pena di Morte) |
| Siena | - |
| Arezzo | - |
| Fiesole | - |
| Prato | - |
| Pistoia | - |
| Carrara | - |
| Viareggio | - |
| Lukka | - |
| Pozostałe | Chianti - rejon winiarski |
