Mają mniej więcej 4 metry wysokości i strukturę schodkową. Kiedyś było ich dziewięć, jednak do dziś zachowało się jedynie sześć. Zostały odkryte pod koniec XX wieku i do dziś nikt nie zna ich pochodzenia.
Piramidy w Güímar to atrakcja turystyczna, która spodoba się każdemu, kogo interesują najpiękniejsze miejsca na Wyspach Kanaryjskich. Tych kilka zdań powyżej to jednak zdecydowanie za mało, żeby zrozumieć, dlaczego piramidy na Teneryfie są tak wyjątkowe. Nie chodzi bowiem tylko o piramidy, ale o cała historię, jaka jest z nimi związana, tajemnicę jaką są okryte i postać jednego z najwybitniejszych podróżników na świecie.
Prawdziwe piramidy czy przypadkowe kamienie?
Piramidy w Güímar prawdopodobnie nie byłyby nam dzisiaj znane, gdyby nie światowej sławy norweski odkrywca Thor Heyerdahl. Do 1991 roku większość osób postrzegała te budowle jako przypadkowe kupy kamieni usypywane przez rolników z Teneryfy. I rzeczywiście, była to niegdyś powszechna praktyka na Wyspach Kanaryjskich, która pozwalała na oczyszczanie pól uprawnych. Nic dziwnego, że „odrzucone kamienie” przez długi czas były przez lokalnych mieszkańców lekceważone, niszczone i wykorzystywane jego surowiec budowlany…
Prawdziwe piramidy odkrył norweski antropolog Thor Heyerdahl. Zauważył on, że niektóre kupy kamieni mają zgoła inne pochodzenie. Dowiódł, że na zagięciach schodków piramid widoczna jest precyzyjna obróbka, a podłoże pod nimi zostało przed budową oczyszczone i wyrównane. Heyerdahl zwrócił też uwagę na to, że odkryte przez niego budowle są zbudowane ze skał wulkanicznych, a nie jak przypadkowe usypiska – z okolicznych kamieni.
Całej historii jeszcze większej pikanterii dodaje fakt, że między piramidami w Güímar i piramidami w innych rejonach świata (np. w Meksyku, Peru, Egipcie, Polinezji) można znaleźć wiele podobieństw. Co więcej, nie tylko rozwiązania architektoniczne i sposób budowy, ale także samo ich położenie zostało dobrze przemyślane. Podobnie jak w wielu innych takich budowlach na całym świecie, do ich wzniesienia wykorzystano wiedzę astronomiczną – piramidy zostały zbudowane zgodnie z położeniem słońca w trakcie przesilenia letniego i zimowego.
Podwójny zachód słońca
To właśnie podczas przesilenia letniego, będąc na terenie parku, możemy obserwować niezwykły spektakl światła. Stojąc na wierzchołku najwyższej piramidy, będziemy mieli szansę ujrzeć tzw. podwójny zachód słońca. Najpierw zachodzi ono za potężnym górskim szczytem, po czym pojawia się ponownie, by po chwili po raz drugi schować się za następnym wzniesieniem.
Dyfuzjonizm kulturowy a piramidy na Teneryfie
Thor Heyerdahl połączył swoje odkrycie z wiedzą na temat piramid w innych częściach świata, po raz kolejny w swej karierze dając początek rozważaniom na temat dyfuzjonizmu kulturowego.
Jest to jedna z teorii, która miałaby wyjaśniać między innymi pochodzenie piramid w Güímar. Zgodnie z nią, wśród starożytnych cywilizacji miało dochodzić do kontaktów i przenikania się kultur w podobny sposób, jak ma to miejsce do dnia dzisiejszego. Jedyną różnicą był sposób nawiązywania kontaktów. Podczas gdy dziś z pomocą przychodzi Internet, nowe technologie, telefon czy listy – kiedyś zastępowały je podróże transoceaniczne.
Thor Heyerdahl by udowodnić swoje teorie, organizował liczne wyprawy, których sam był także uczestnikiem. Budował prymitywne statki-tratwy, by następnie przemierzyć nimi ocean. Chciał w ten sposób udowodnić, że tego typu podróże były możliwe już w czasach starożytnych. Najbardziej znaną wyprawą tego antropologa była „Kon Tiki” (1947). Trwająca 101 dni podróż przez Ocean Spokojny została uwieczniona na filmie dokumentalnym, który cztery lata później został też nagrodzony Oscarem w kategorii Najlepszy Film Dokumentalny.
Jeśli nie dyfuzjonizm kulturowy to co?
Choć teoria dyfuzjonizmu kulturowego, liczne eksperymenty i badania przeprowadzane przez Heyerdahla dały wiele podstaw do tego, by sądzić, że piramidy na Teneryfie zostały stworzone przez cywilizacje pochodzące z innych części świata, to ani temu ani żadnemu innemu badaczowi nie udało się w 100% potwierdzić tej hipotezy. W gruncie rzeczy wiemy o nich bardzo niewiele. Niejasny jest zarówno powód, dla którego zostały stworzone, jak i czas ich powstania.
Gdyby odrzucić teorię dyfuzji kultur propagowaną przez Thora Heyerdahla, można wysnuć wniosek, że za budową piramid stoją Guanczowie (rdzenna ludność Wysp Kanaryjskich i pierwsi udokumentowani mieszkańcy tego archipelagu). Z drugiej strony odkryto jednak, że niektóre warstwy piramid zawierają szczątki ceramiki z XIX wieku, co wykluczałoby powiązania z Guanczami, których kultura zaczęła zanikać pod koniec XV wieku.
Skąd więc wzięły się piramidy na Teneryfie? Tego nie wiadomo. Poza środowiskiem akademickim, możemy też spotkać się z teoriami wiążącymi istnienie piramid z mityczną Atlantydą. Ludność tej krainy miałaby rozprzestrzeniać się po obu stronach Atlantyku, co wyjaśniałoby podobieństwa między piramidami z Güímar i piramidami z innych części świata. Tak czy inaczej istnienie zatopionej Atlantydy nigdy nie zostało udowodnione, więc trudno na jej podstawie wyciągać jakiekolwiek wnioski.
Park etnograficzny Pirámides de Güímar
Thor Heyerdahl to nie tylko odkrywca piramid w Güímar. Założył on także park etnograficzny, w którym dziś możemy je oglądać. A miejsce to ma do pokazania dużo więcej, niż moglibyśmy się tego spodziewać…
Tajemniczy Ogród i ścieżki tematyczne
Na terenie parku, oprócz samych piramid znajdziemy też między innymi ogród botaniczny zajmujący obszar 20 000 m2. Miejsce to warto odwiedzić nie tylko ze względu na walory estetyczne. Wizyta w nim pozwoli nam poznać bogactwo roślin występujących na terenie Wysp Kanaryjskich (wiele z nich to gatunki endemiczne, czyli występujące tylko na tym obszarze) oraz innych ciekawych okazów z różnych rejonów świata.
Cały ogród możemy zwiedzać na kilka sposobów. Do dyspozycji odwiedzających są cztery ścieżki tematyczne:
- ścieżka botaniczna – skupia się wokół endemicznych gatunków roślin występujących na Wyspach Kanaryjskich;
- ścieżka eksportowa – koncentruje się na produktach, które od czasów odkrycia archipelagu były eksportowane do innych części świata;
- ścieżka kulturowa – ukierunkowana na przedstawienie licznych aspektów kulturowych i etnograficznych związanych z Wyspami Kanaryjskimi na przełomie ostatnich 500 lat;
- ścieżka wulkaniczna – pokazuje źródła powstawania wulkanów na archipelagu i wyjaśnia kwestie związane z geologią i klimatologią wysp.
Osobną część parku stanowi Jardín Venenoso, czyli tzw. Trujący Ogród. Znajdziemy w nim 70 gatunków trujących roślin pochodzących z całego świata. Dodatkowej wiedzy na ich temat dostarczają panele informacyjne. Dowiemy się z nich między innymi o zastosowaniu wybranych roślin w medycynie czy w trakcie ludowych obrzędów.
Muzeum
Jak w większości parków etnograficznych, także tutaj znajdziemy muzeum. Zostało ono urządzone w tradycyjnym domu kanaryjskim z XIX wieku (Casa Cachona). Na wejściu wita nas naturalnej wielkości posąg Kon Tiki – preinkaskiego boga słońca.
Wewnątrz na odwiedzających czeka pokaźnej wielkości ekspozycja dotycząca zarówno piramid w Güímar, jak i tych, które możemy znaleźć w innych częściach świata. Nie brakuje też informacji o starożytnych cywilizacjach i ich potencjalnym wpływie na siebie, czyli teorii dyfuzjonizmu propagowanej przez Heyerdahla.
W muzeum znajdziemy także zbiór informacji o tym badaczu, jego odkryciach i licznych wyprawach, których był organizatorem i uczestnikiem, a także modele statków, wykorzystywanych podczas ekspozycji.
Audytorium
Na terenie parku etnograficznego „Piramidy w Guimar” znajdziemy też audytorium. Jest to nowoczesny budynek, częściowo umieszczony pod ziemią. W jego wnętrzu znajduje się sala kinowa mieszcząca 164 osoby, w której wyświetlany jest film dokumentalny pokazujący możliwe migracje starożytnych cywilizacji po obu stronach Atlantyku.
W salach audytorium znajdziemy też więcej informacji na temat życia, pracy naukowej i ekspedycjach Thora Heyerdahla. Największy zachwyt wśród odwiedzających budzi też oryginalnych rozmiarów replika statku Ra II.
A gdy już zobaczysz piramidy na Teneryfie…
Wycieczka po parku etnograficznym to rozrywka na co najmniej kilka godzin. Po niej możemy udać się do znajdującej się na terenie parku kawiarni Kon-Tiki z widokiem na piramidy. Nudzić nie będą się także najmłodsi – przygotowano dla nich plac zabaw i bawialnię.
Warto odwiedzić także sklep z pamiątkami, w którym znajdziemy oryginalne rękodzieło, kanaryjskie wyroby ceramiczne, reprodukcje rzeźb, a także szeroką gamę książek antropologicznych i kulturowych związanych z Wyspami Kanaryjskimi.
Piramidy w Güímar – Informacje praktyczne
- Bilety wstępu do Piramid w Güímar najlepiej kupić z wyprzedzeniem. Unikniesz wówczas stania w długiej kolejce oraz ominie Cię ryzyko, że wszystkie bilety zostały wyprzedane.
- Godziny otwarcia: od 9:30 do 18:00
- Adres: Calle Chacona s/n, 38500 Güímar
- Kup bilety na GetYourGuide
Hotele na Teneryfie
