Skąpane w Morzu Śródziemnomorskim San Remo to miasto nie tylko piosenki włoskiej, ale także pachnących kwiatów, starych willi, szerokich plaż i hazardu. By odkryć wszystkie jego oblicza, wystarczy zajrzeć na jego kręte, klimatyczne uliczki.
San Remo to miasto położone w północnych Włoszech, należące do regionu Liguria i słynące głównie z organizowanego tam co roku Festiwalu Piosenki Włoskiej. Festiwal to jednak nie jedyne, co przyniosło miastu rozgłos. San Remo znane jest też jako stolica Riwiery Kwiatowej oraz znaczący w całych Włoszech producent oliwy z oliwek. Oficjalnie nazwa miasta wywodzi się od San Romolo, tamtejszego biskupa, który zmarł jako pustelnik około VII-VIII wieku.
Dziś miasto jest ośrodkiem turystycznym przez cały rok a jego klimat jest wyjątkowo atrakcyjny dla turystów. Doskonale nadaje się na letni pobyt, ale także na festiwalową wiosnę, łagodną zimę z bajecznymi krajobrazami czy jesień z chłodnymi nocami i słonecznymi dniami. Rozrywkę turystom zapewniają plaże, labirynt malowniczych uliczek starego miasta oraz piękne rezydencje, które zamieszkiwały niegdyś tam znane osobistości jak Alfred Nobel, czy sam Józef Ignacy Kraszewski.
Stare miasto i La Pigna di Sanremo – Starożytne serce miasta
Centrum miasta San Remo roztacza się od historycznej części La Pigna, biegnąc w stronę morza aż do portu. Choć ciągnąca się przy brzegu morza promenada to równie dobry pomysł na spacer po San Remo, większą popularnością cieszy się nieco bardziej oddalone od wybrzeża stare miasto. Historyczne centrum San Remo powstało około 1000 roku. Jego nazwa La Pigna nawiązuje do szyszki, a to dlatego, że uliczki tej dzielnicy przecinają się ze sobą i nakładają na siebie przypominając właśnie strukturę szyszki. Zabudowę celowo stworzono w ten sposób, aby bronić San Remo przed saraceńskimi piratami, którzy w czasach zakładania miasta byli bardzo poważnym zagrożeniem. Gęsty labirynt wąskich alejek i stromych podejść przyciąga co roku tysiące turystów kochających spacery po tej części miasta.
Wizyta w La Pigna zwykle rozpoczyna się przy XVI-wiecznej bramie Santo Stefano, oddzielającej starą część centrum od tej nowszej. Między zakamarkami starej części zatrzymać się warto na którymś z uroczych placów i zrobić tam przerwę na kawę lub obiad w jednej z licznych restauracji. Podczas spaceru na pewno nie umknie nikomu kościół San Giuseppe, a w poszukiwaniu zieleni najlepiej poszukać na mapie ogrodów królowej Eleny.
Kasyno w San Remo
San Remo jest domem dla jednego z czterech aktywnie działających kasyn we Włoszech. Słynny dom gier mieści się w secesyjnym budynku, stojącym w samym centrum miasta, wśród uliczek przepełnionych głównymi zabytkami San Remo. Obiekt zaprojektowany przez francuskiego architekta Eugène Ferreta składa się głównie z pomieszczeń do gry, ale także rozmów czy spotkań, a wszystko to w najlepszym stylu Liberty Decò.
omieszczenia kasyna podzielone są na te, w których korzystać można z automatów do gier oraz pozostałe, w których odbywają się tradycyjne i karciane gry. Automaty znaleźć można między innymi w Salone Principale czy Pokoju Cinquecento, w którym uwagę od razu zwraca zdobiony drewniany kwadratowy sufit i kominek z orientalnymi malowidłami. Dla tradycyjnych gier zarezerwowane są natomiast Sala Comune i Sala Attigua, ozdobione dmuchanym szkłem weneckim, pokój De Sanctis, przeznaczony specjalnie do gry w pokera Texas Hold’em oraz pokoje Privè, w których odbywają się zwykle międzynarodowe turnieje, gromadzące hazardzistów z całego świata.
Kasyno posiada także Scoppalco z eleganckim barem i restauracją, zapewniającą niezwykłe widoki, a nawet teatr, będący jednym z najbardziej eleganckich i szlachetnych teatrów na liguryjskim wybrzeżu.
Kolorowe kopuły prawosławnego kościoła
Łapiąc odpowiedni kąt, na zdjęciach robionych budynkowi kasyna uchwycić można także charakterystyczne, kolorowe kopuły, widoczne w tle. To element dość niespotykanej jak na włoskie ulice budowli, a mianowicie prawosławnego kościoła, poświęconego Chrystusowi Zbawicielowi, św. Serafinowi z Sarowa i św. Katarzynie. Na początku XX wieku społeczność rosyjska w San Remo była wyjątkowo liczna, głównie dzięki temu, że caryca Maria Aleksandrowna, żona Aleksandra II, uwielbiała liguryjskie miasto i regularnie spędzała w nim wakacje. To właśnie z inicjatywy wciąż rosnącej liczby ludności rosyjskiej w 1912 r. rozpoczęto budowę prawosławnej świątyni, która dziś jest jednym z symboli San Remo.
Pod koniec 1913 r. budowa została ukończona tylko w ogólnych zarysach, ale aby jak najszybciej dać Rosjanom możliwość korzystania z kościoła, postanowiono jak najszybciej poświęcić świątynię i rozpocząć odprawianie liturgii. Wszelkie prace wykończeniowe miały miejsce w miarę pozyskiwania przez duchowieństwo środków finansowych. Do dziś kościół nadal jest wykorzystywany przez mieszkającą w San Remo społeczność prawosławną.
San Siro – Najstarszy kościół w San Remo
Spacer po San Remo pozwala jednak poznać nie tylko prawosławne, ale i katolickie świątynie. Najstarszym miejscem kultu w tym włoskim mieście jest kościół San Siro, będący jednocześnie katedrą San Remo. Zbudowany w XII wieku kościół powstał na pozostałościach małego, wczesnochrześcijańskiego kościoła. Obiekt znajduje się na placu o tej samej nazwie i przyciąga wzrok charakterystycznymi drzwiami i dużym, rozetowym oknem. Jego wnętrze to doskonałe uzupełnienie widocznej z zewnątrz fasady.
Trzy wewnętrzne nawy dzielą kolumny i filary, a cały wystrój łączy w sobie romańską prostotę i powagę z gotyckimi łukami i kapitelami. Na szczególną uwagę zasługuje tam czarny krucyfiks w prawej nawie, dzieło nieznanego XV-wiecznego artysty. Obok głównego budynku stoi dzwonnica, nieśmiało wychylająca się zza konstrukcji na niemalże każdym zdjęciu. Jej podstawa pochodzi z XIII wieku, ale pozostała część niestety przez wieki została uszkodzona i ponownie odbudowana dopiero po II Wojnie Światowej.
Muzeum Obywatelskie San Remo
San Remo na pewno zadowoli tych, którzy podczas wakacji lubią zwiedzić korytarze muzeów. Do 2016 roku Muzeum Miejskie mieściło się w słynnym pałacu Borea d’Olmo, dziś jednak można zobaczyć jego zbiory w pomieszczeniach VII-wiecznego Palazzo Nota. Muzeum pełne jest eksponatów dających szeroki wgląd nie tylko w historię San Remo, ale także całych Włoch i ich kultury.
Na pierwszym piętrze muzeum znajduje się sekcja archeologiczna, przechowująca przedmioty, będące świadectwem najstarszych czasów terytorium Sanremo, począwszy od czasów prehistorycznych. Pomieszczenia drugiego piętra to natomiast jedna wielka galeria sztuki. Przechowywane są tam cenne obrazy i rzeźby powstałe od XVII wieku do czasów współczesnych. Do najciekawszych sal na tym piętrze należy sala Antonio Rubino poświęcona włoskiemu malarzowi i ilustratorowi, w której oprócz spaceru między obrazami i szkicami zaskakuje zwiedzających pokaz pierwszej kolorowej kreskówki we Włoszech, narysowanej i wyreżyserowanej właśnie przez Antonio Rubino.
Zorganizowane na nowo Muzeum Obywatelskie miało zostać zaprojektowanie tak, by przyciągało zarówno mieszkańców San Remo jak i turystów i zdecydowanie udało się to założenie zrealizować. To miejsce nie tylko przybliża historię regionu, ale także prezentuje nieustannie zmieniające się wystawy czasowe, gości liczne konferencje i wydarzenia kulturalne oraz organizuje warsztaty i edukacyjne laboratoria.
Villa Nobel
Przy Corso Cavallotti znajduje się majestatyczny budynek – Villa Nobel, XIX-wieczna rezydencja w mauretańskim stylu, udekorowana detalami typowymi dla weneckiego renesansu. Nazwa willi nie jest przypadkowa. Przez ostatnie lata swojego życia mieszkał tam jeden z najsłynniejszych wynalazców na całym świecie- Alfred Nobel. Villa Nobel w San Remo została zbudowana dokładnie w 1874 roku, choć naukowiec kupił ją dopiero w 1891 roku, kiedy zdecydował, że to właśnie ten zakątek jest idealny do prowadzenia jego badań. W rezydencji Nobel pracował nad licznymi patentami i opracował słynny testament, dzięki któremu do dziś tym najbardziej zasłużonym wręczane są Nagrody Nobla.
W piwnicy budynku znajduje się obecnie laboratorium Nobla ze zdjęciami ilustrującymi historię i technikę jego głównych eksperymentów, natomiast na parterze wybudowano salę konferencyjną ozdobioną freskami. Pierwsze piętro skrywa także gabinet wynalazcy dynamitu. Rezydencję otacza piękny park, który rozciągał się kiedyś aż do morza. Dziś choć jego obszar nieco się zmniejszył, nadal jest on harmonijnym tłem dla budynku. Wciąż obejmuje on też kilka cennych roślin, w tym bardzo wysoki cyprys, pochodzący z Kalifornii, pod którym zobaczyć można armatę Boforsa, służącą niegdyś Noblowi do eksperymentów nad zasięgiem broni. W bezpośrednim sąsiedztwie Willi Nobla znajduje się także inna warta uwagi rezydencja, którą, jak informuje pamiątkowa tabliczka, zamieszkiwał kiedyś sam Józef Ignacy Kraszewski.
Villa Ormond
Zaledwie 200 metrów od Villa Nobel znajduje się kolejna architektoniczna perełka San Remo, Villa Ormond. Data początków tej rezydencji nie jest dokładnie znana. Wiadomo jednak, że Madame Ormond kupiła samotny dom Rambaldi w dużym gaju oliwnym tylko po to, by zburzyć biały, zwykły prostokąt i postawić na jego miejscu budynek z portykami i loggiami, otoczony angielskim ogrodem. W 1930 r. willa została zakupiona przez gminę San Remo i w jednym z jego skrzydeł umieszczono Międzynarodowy Instytut Prawa Humanitarnego.
Park otulający rezydencję to jedno z największych zielonych płuc San Remo. Część parku została zaprojektowana w stylu japońskim, na cześć partnerstwa między San Remo i miastem Atami. W dolnej części ogrodów umieszczono posągi, wzniesione na pamiątkę pobytu w mieście Ignacio Altamirano, meksykańskiego artysty, i Mikołaja I, władcy Czarnogóry. Dzięki najnowszym inwestycjom rośliny w parku oświetlają specjalne projektory, które wytyczają ścieżkę oraz tworzą specjalne, sceniczne efekty. Dzięki nim atrakcyjne jest także zwiedzanie parku po zmroku.
Szerokie plaże San Remo
Szerokie i długie plaże, krystalicznie czyste morze i drobny, złoty piasek szybko rozkochują w sobie plażowiczów, na co dowodem jest wciąż rosnąca wśród turystów popularność wybrzeża San Remo i innych pobliskich miejscowości. W obrębie San Remo, szczególnie w szczycie sezonu, najszybciej zapełnia się Spiaggia dei Porti, która nie tylko położona jest wyjątkowo blisko centrum miasta, ale także oferuje malownicze widoki przybijających do brzegu żaglówek i statków, bo plaża otoczona jest przez dwa porty: Porto Vecchio i Portosole.
To także najlepiej dostosowana pod względem infrastruktury plaża w okolicy, zapewniająca szczególnie bezpieczną i rodzinną atmosferę. Turyści szukający lokalizacji nieco bardziej oddalonych od miejskiego zgiełku zwykle wybierają plaże Matuzia albo Tre Ponti, najszerszą bezpłatną plażę w San Remo. Dłuższy pobyt w okolicy warto urozmaicić wycieczkami na inne pobliskie, a równie piękne wybrzeża. Polecamy zajrzeć do Cala degli Orsi w Bussanie oraz na plażę w mieście Ospedaletti, słynącą z niezwykle przejrzystej wody.
San Remo miastem kwiatów
Lokalna bujna i kolorowa roślinność nadała tej części wybrzeża Ligurii miano Riwiery Kwiatowej, a za jej stolicę uważa się właśnie San Remo. Miasto kwiatów to nie tylko miejsce produkcji i handlu kwiatami, ale także punkt na mapie, który z roślin stworzył prawdziwą sztukę. Powstał nawet specjalny, typowy dla San Remo styl aranżacji kwiatów, który reprezentować musi przynajmniej niektóre charakterystyczne cechy terytorium i łagodnego klimatu Riwiery.
Kompozycja kwiatowa sygnowana „Sanremo Italian Style” musi reprezentować obecną porę roku, nawiązywać do śródziemnomorskiej jasności, wykorzystywać zarówno kwiaty jak i liście oraz wywyższać tradycje historyczno-kulturowe kraju, a cała aranżacja podkreślona musi zostać odpowiednim zapachem. San Remo to nie tylko stolica stylowych aranżacji, ale też miasto pełne kwiatów, zieleni, parków i ogrodów. Najpopularniejszym z terenów zielonych w San Remo jest Park Marsaglia, chroniący około dwóch tysięcy gatunków botanicznych, ale świetnym miejscem do odpoczynku są też ogrody wzdłuż Corso Imperatrice, park Bosco Bello oraz palmowe ogrody Corso Mombello.
Festiwal Piosenki Włoskiej
Rozmawiając z Włochami o muzycznych imprezach, bez wątpienia usłyszycie o San Remo. To właśnie tam odbywa się najstarsze oraz najpopularniejsze we Włoszech muzyczne wydarzenie, Festiwal Piosenki Włoskiej, który Włosi znają raczej jako Festival della Canzone Italiana di Sanremo. Pierwsza edycja festiwalu w San Remo odbyła się w 1951 roku. Zwyciężyła wtedy piosenka „Grazie dei Fiori”, wykonywana przez Nillę Pizzi. Wtedy w festiwalu uczestniczyło tylko trzech śpiewaków, rok później już pięciu, a dwa lata później dziesięciu. Od 1955 roku festiwal emitowany jest w telewizji, gromadząc przed telewizorami setki tysięcy Włochów.
Owocem tego wydarzenia jest między innymi utwór „Nel blu dipinto di blu”, który dziś zna niemalże cały świat, choć dużo częściej występuje pod skróconą nazwą „Volare”. Choć początkowo festiwal odbywał się w Teatrze Kasyna, od 1977 roku włoscy artyści śpiewają na deskach Teatru Ariston. Do dziś ten śpiewający festiwal jest jednym z najważniejszych włoskich wydarzeń kulturalnych, także dlatego, że to właśnie zwycięzca tego konkursu ma okazję reprezentować Włochy podczas Eurowizji. Twierdzi się, że to właśnie na jego wzór powstały inne narodowe festiwale piosenek, między innymi polski Sopot Festival.
Lazurowe Wybrzeże o krok od San Remo
Dla wielu przyjezdnych San Remo jest nie tylko świetnym miastem do zwiedzania i odpoczynku, ale jednocześnie punktem wypadowym. Dzieje się tak głównie z powodu bliskości francuskiego wybrzeża, będącego jednym z najpopularniejszych w całej Europie. Przejazd z San Remo na słynne Côte d’Azur to około godzina drogi, więc to doskonała okazja, by z przyjemnością spędzić wieczór w Ligurii, a już następnego dnia zwiedzać Lazurowe Wybrzeże.
I właśnie taka opcja przekonuje wielu wczasowiczów, szczególnie dlatego, że San Remo to punkt, w którym znaleźć można niezliczone oferty hoteli, a ceny noclegów są znacznie niższe niż we francuskich kurortach. Dzięki takiej wycieczce poznać można zarówno północne Włochy, jak i plaże oraz położone na Lazurowym Wybrzeżu miejscowości. Najłatwiej jest się tam dostać samochodem, ale jeśli nie jesteście zmotoryzowani nie ma się o co martwić- bezpośrednie połączenie z San Remo, na przykład do Nicei, obsługują zarówno autobusy jak i włoskie koleje.
