Będąc we Włoszech, z pewnością spodziewacie się poznać historię starożytnego Rzymu. A co powiecie na zgłębienie tajników… greckich nekropolii? By takie odkryć nie musicie wybierać się do Aten. Przybliży wam je Neapol, a dokładnie Hypogeum Kryształów.
Hypogeum Kryształów to niezwykła spuścizna Starożytnych Greków. Obszar, na którym dziś się znajduje od IV wieku p.n.e. przeznaczony był pod nekropolię. Zamieszkujący wówczas miasto Grecy budowali podziemne grobowce, w których przez tysiąclecia spoczywały szczątki starożytnych mieszkańców miasta.
Wśród tych starożytnych konstrukcji wyróżniają się cztery grobowce dei Cristallini. Ich nazwa nawiązuje do biegnącej po powierzchni ulicy via dei Cristallini. Dokładnie nad grobowcami znajduje się też pałac di Donato, którego właściciel znacznie przyczynił się do dzisiejszego stanu hypogeum. To on bowiem w 1889 roku, szukając wody w podziemiach swojego rodzinnego pałacu, znalazł zamiast tego skarb helleńskiej kultury, która dziś przenosi w czasie wyobraźnie turystów.
Hypogeum od 2020 roku jest objęte programem renowacji, który jednak nie należy do najłatwiejszych. Wysoka wilgotność, niska temperatura oraz typowe dla podziemia warunki środowiskowe stanowią stałe zagrożenie dla konserwacji elementów dekoracyjnych, co jest prawdziwym wyzwaniem dla zaangażowanych w program fachowców. Niezłomnie walczą oni jednak o przywrócenie starożytnemu, greckiemu miejscu pochówków jego dawnego splendoru i blasku.
Zwiedzanie grobowców
Kompleks Hypogeum Kryształów składa się z czterech grobowców wykopanych w tufie, każdy z niezależnym wejściem. Każdy z nich, oprócz właściwego miejsca pochówku, posiada też przedsionek, który służył jako punkt odprawiania obrzędów i rytuałów pogrzebowych. Wszystkie cztery sale wyposażone są w kamienne łóżka sarkofagowe w komplecie z materacami i rzeźbionymi poduszkami malowanymi na żółto, fioletowo, niebiesko i czerwono. Choć układ grobowców jest dość podobny, różnią się one zdecydowanie wyposażeniem, a przede wszystkim ich dzisiejszym stanem, w jakim zostały zachowane.
Hypogeum A zdobiło niegdyś osiem płaskorzeźb. Niestety wiemy o nich jedynie z ekspertyzy, gdyż w procesie odkopywania grobowców udało się zachować tylko jedną z dekoracji. Dużo lepiej próbę czasu przetrwało hypogeum B, w którego wnętrzu odkryto wiele artefaktów. Wyposażony był w urny, ołtarzyk, a jego ściany zdobiły freski. W doskonałym stanie zachowało się także hypogeum C, które uchodzi za wyjątkowy skarb. Zwiedzający mogą tam podziwiać piękne płaskorzeźby, dekorację w kształcie głowy Meduzy oraz przedstawienie sceny, w której uczestniczą Dionizos i Ariadna. Ostatni odkryty grobowiec, hypogeum D, został znacznie zmodyfikowany w czasach rzymskich. Świadczą o tym charakterystyczne żłobienia w ścianach, wykorzystywane do pochówków w epoce łacińskiej. Znalezione wewnątrz artefakty i skarby pochodzą również z czasów rzymskich, o czym świadczą odczytane na nich inskrypcje w języku łacińskim.
Starożytne artefakty
Niezwykłym odkryciem Barona di Donato były nie tylko starożytne pomieszczenia, ale także piękna, zdobiąca ściany dekoracja malarska oraz wyposażenie grobowe. Odnaleziono tam ponad 700 sztuk zestawów ceramicznych, naczyń dekoracyjnych i użytkowych, rzeczy osobistych oraz artefaktów o znaczeniu rytualnym. Niektóre z terakotowych płaskorzeźb przedstawiały sceny pożegnania, inne składane były jako dary dla Charona. Większość z tych znalezisk znajduje się dziś w Narodowym Archeologicznym Muzeum w Neapolu, w sekcji poświęconej starożytnemu Neapolowi.
Informacje praktyczne
- Bilety wstępu do Hypogeum Kryształów najlepiej kupić z wyprzedzeniem. Unikniesz wówczas stania w długiej kolejce oraz ominie Cię ryzyko, że wszystkie bilety zostały wyprzedane.
- Adres: Via dei Cristallini, 133, 80137 Napoli NA, Włochy
- Godziny otwarcia: od wtorku do czwartku i od soboty do niedzieli w godz 10:00-15:00. W piątki od 10:00 do 15:00 i 18:00-20:00. W poniedziałki Hypogeum jest nieczynne.
- Kup bilety na GetYourGuide
