Cmentarz Père-Lachaise w Paryżu

To nie tylko miejsce refleksji i pamięci, ale także wyjątkowy obiekt historyczny i kulturowy. Malownicze położenie na obrzeżach Paryża, znane osoby, które tam spoczywają i dzieła sztuki nagrobnej sprawiają, że to miejsce jest niezwykle popularnym celem podróży wśród zwiedzających.

Idealnie nadawał się do tego teren położony na wschodzie, gdzie znajdowała się posiadłość należąca niegdyś do zakonnika, ojca François de Lachaise na Mont-Louis. Tak oto w 1804 roku Napoleon Bonaparte założył tam cmentarz Père-Lachaise, a za projekt nekropolii odpowiadał uznany architekt -Alexandre-Théodore Brongniart.

WARTO WIEDZIEĆ: Francuska nazwa Père-Lachaise oznacza „ojciec Lachaise”. Cmentarzowi nadano ją na cześć spowiednika króla Ludwika XIV, jezuity – ojca François de Lachaise.

Początkowo paryżanie ze sceptycyzmem podchodzili do pomysłu stworzenia miejsca pochówku poza stolicą, głównie ze względu na zbyt dużą odległość od centrum. Należy jednak zauważyć, że posłużono się wówczas sprytną taktyką, aby przekonać Francuzów co do słuszności istnienia cmentarza w tym miejscu. Na czym ona polegała? Przeniesiono tam prochy wielkich postaci, które zapisały się złotymi zgłoskami w historii Francji, zwłaszcza jeśli chodzi o jej dziedzictwo kulturowe. Byli to Molière – legendarny komediopisarz i Jean de La Fontaine – bajkopisarz i poeta. Od tego momentu wątpliwości mieszkańców Paryża zostały rozwiane, a cmentarz stopniowo się rozrastał.

Cmentarz Père-Lachaise – architektoniczna oda do wieczności

W przypadku cmentarza Père-Lachaise architektura nie służy jedynie celom funkcjonalnym. Nakreśla ona zawiłą opowieść o minionych istnieniach, straconych miłościach i upamiętnia je. Cmentarz zdobi szeroka gama dzieł sztuki nagrobnej. Rzeźby, posągi i pomniki odzwierciedlają style i wrażliwość artystyczną z różnych okresów istnienia nekropolii.

Pierwsze pochówki były na ogół dość skromne i proste. Zwykle składały się z płyt nagrobnych lub stel z wygrawerowanymi epitafiami. W latach 30. XIX wieku widać było silną inspirację klasycyzmem, który czerpał z dziedzictwa antyku. W kolejnych dekadach architekturę sepulkralną (inaczej nagrobną) na cmentarzu Père-Lachaise wzbogacono innymi stylami, m.in. neogotyckim. Zdarzało się również, iż dzieła sztuki nagrobnej wykonywane były przez uznanych architektów, takich jak Victor Baltard czy Eugene Viollet-le-Duc. Warto przypomnieć, że ten drugi był odpowiedzialny za renowację katedry Notre-Dame w Paryżu.

Pod koniec XIX wieku architektura na cmentarzu Père-Lachaise charakteryzowała się większą dowolnością w łączeniu różnych stylów, a także dowolnością przy wybieraniu surowców do tworzenia nagrobków (m.in. brąz, kolorowe kamienie czy zdobienia z mozaiki). W rezultacie dekoracje zaczęły być coraz powszechniejsze. Z kolei wiek XX przyniósł zwrot w stronę większej prostoty, a tworzenie oryginalnych, rzucających się w oczy pomników stało się wyjątkiem.

Flora i fauna cmentarza Père-Lachaise w Paryżu

Cmentarz Pere-Lachaise jest domem różnorodnych gatunków roślin i zwierząt. Piękny krajobraz tworzy ponad 4 tysiące drzew, do których zaliczają się: lipy, bukszpany, kasztanowce, klony, tuje i jesiony. Do tego miłośnicy przyrody znajdą tam gatunki nietypowe dla Francji. A jakie konkretnie? Na „Cmentarzu Wschodnim” zobaczycie cedr libański, kłęk kanadyjski, miłorząb dwuklapowy (znany również pod łacińską nazwą gingko biloba) oraz platan klonolistny.

Zachwyca też ogromny klon francuski posadzony w 1833 roku. Kwiatami, które rosną na Père-Lachaise są m.in.: fiołek, psianka słodkogórz, łoczyga pospolita, babka zwyczajna, żółty kuklik pospolity i goździk.

Père-Lachaise jest domem dla ponad 100 gatunków zwierząt, które przystosowały się do pobliskiego miejskiego zgiełku i obecności turystów. Są to lisy, kuny, puszczyki, norniki, jeże, karliki malutkie (jeden z siedmiu gatunków nietoperzy występujących na tamtejszym terenie). W ciągu dnia najbardziej widoczne są ptaki (ponad 60 gatunków!), do których zaliczają się m.in.: dzięcioły zielone, rudziki, sójki, kosy, szpaki, sikorki, drozdy, zięby i wiele innych.

Kto spoczywa na cmentarzu Pere Lachaise w Paryżu?

Cmentarz Pere Lachaise w Paryżu jest miejscem spoczynku wielu wybitnych osobistości z różnych dziedzin – literatury, muzyki, sztuki, nauki czy polityki. Zaliczają się do nich m.in.:

• Oscar Wilde – słynny irlandzki prozaik, poeta i dramatopisarz;
• Jim Morrison – legendarny amerykański piosenkarz rockowy, poeta, wokalista zespołu The Doors;
• Edith Piaf – kultowa francuska piosenkarka;
• Théodore Géricault – francuski malarz okresu romantyzmu;
• Maria Callas – znakomita grecko-amerykańska śpiewaczka operowa.

WARTO WIEDZIEĆ: Cmentarz Père-Lachaise w Paryżu dzieli się na kwatery. Chcąc odwiedzić konkretne groby, warto zapoznać się wcześniej z numerem kwatery, do której przypisano każdy z nich. W ten sposób odnalezienie miejsca spoczynku danej postaci nie przysporzy większych kłopotów.

Słynni Polacy spoczywający na cmentarzu Père-Lachaise w Paryżu

Jak wspomniałam wcześniej, na cmentarzu Pere Lachaise pochowano jednego z najwybitniejszych kompozytorów i pianistów świata – Fryderyka Chopina. Jego grób jest miejscem pielgrzymek osób kochających muzykę i ceniących wkład tego twórcy w budowę polskiego dziedzictwa kulturowego. Nie jest on jednak jedynym Polakiem spoczywającym na paryskim „Cmentarzu Wschodnim”. Pochowane są tam również inne wybitne osoby, które odegrały ważną rolę w historii Polski, zwłaszcza w okresie najcięższych prób – wojen i zaborów. Na cmentarzu Pere Lachaise w Paryżu spoczywają:

• Kazimierz Skarżyński – generał brygady powstania listopadowego (nie mylić z Kazimierzem Skarżyńskim [1887-1962], sekretarzem generalnym Polskiego Czerwonego Krzyża w czasie II wojny światowej);
• Stanisław Gawroński – polski generał Księstwa Warszawskiego;
• Teodor Morawski – działacz polityczny, publicysta i powstaniec listopadowy;
• Józef Wysocki – działacz polityczny, generał Wojska Polskiego a także uczestnik polskich powstań narodowych (spoczywa w mogile zbiorowej);
• Konstanty Linowski – pułkownik i przedstawiciel władz powstania listopadowego na obczyźnie;
• Jarosław Dąbrowski – generał Komuny Paryskiej i działacz niepodległościowy;
• Jan Chrzciciel Komarzewski – generał i szef kancelarii wojskowej Stanisława Augusta;
• Walery Antoni Wróblewski – działacz polityczny (wziął udział w powstaniu styczniowym i Komunie Paryskiej w 1871 roku).

Inne przydatne informacje o cmentarzu Pere Lachaise w Paryżu

Wchodząc na teren cmentarza Pere Lachaise, trzeba przestrzegać ściśle wyznaczonych zasad. Zabronione jest spożywanie alkoholu, a także organizowanie pikników. Nie należy korzystać z urządzeń dźwiękowych lub grać na instrumentach muzycznych (wyjątek stanowi wcześniejsze uzyskanie zezwolenia). Nie wolno wprowadzać tam zwierząt, nawet jeśli są one trzymane na smyczy. Nie należy wchodzić na teren cmentarza z rowerami czy hulajnogami. Na cmentarzu Pere Lachaise zabroniono też organizowania różnego rodzaju gier, np. treasure hunt oraz uprawiania sportu, np. joggingu.

Należy wziąć pod uwagę, że godziny otwarcia i zamknięcia cmentarza Pere Lachaise zmieniają się w zależności od pory roku. Ze względu na złą pogodę możliwe są także nieplanowane zamknięcia obiektu. Jako że powierzchnia nekropolii jest bardzo duża, warto mieć konkretny plan wizyty i poświęcić przynajmniej dwie godziny na jej zwiedzanie. Dobrym rozwiązaniem będzie również zaopatrzenie się w wygodne buty, ponieważ niektóre ścieżki są strome i kręte, a do tego część z nich pokrywa stara kostka brukowa.

Informacje praktyczne

• Bilety na wycieczki po cmentarzu Père-Lachaise warto zarezerwować z wyprzedzeniem. Do wyboru jest wiele wycieczek z doświadczonymi przewodnikami, którzy pokażą Ci najciekawsze miejsca, odpowiedzą na pytania i zdradzą ciekawostki związane z odwiedzanymi rejonami.
• Rezerwuj wycieczkę na GetYourGuide

Cmentarz Père-Lachaise w Paryżu na mapie

Odkryj Francję