Jeśli wydawało Ci się, że Gran Canaria to tylko złote plaże, to czas na wyprawę w północną część tej wyspy. Właśnie tam znajduje się jedno z największych odkryć archeologicznych na Wyspach Kanaryjskich.
Cenobio de Valerón to niezwykły spichlerz zbudowany około 800 lat temu przez rdzenną ludność archipelagu. Guanczowie wykorzystywali to miejsce do przechowywania różnych rodzajów żywności, w tym przede wszystkim zboża, które stanowiło podstawę ich diety. Kunszt, z jakim wykuto otwory w skałach oraz rozliczne jaskinie świadczą nie tylko o znakomitej znajomości rolnictwa, ale także o mocno rozwiniętej wiedzy na temat inżynierii.
Do stworzenia ponad 350 otworów (wliczając w to silosy i jaskinie o powierzchni około 1-3 m2) posłużyły kamienne i drewniane narzędzia. Sprawę ułatwiła miękka struktura skał, ponieważ zostały one zbudowane z pyłu wulkanicznego. Wszystkie przestrzenie, połączone ze sobą na ośmiu poziomach, dopełniają także liczne schody i korytarze. Przypuszcza się, że wewnątrz Cenobio de Valerón istniały także rusztowania i liny, które miały ułatwiać przemieszczanie się po kompleksie.
Zdaniem archeologów Guanczowie korzystali też z drzwi, które mogły być wykonane z drewna, kamieni i lekkich materiałów, takich jak skóra czy tkaniny. Cała budowla od dawna zadziwia badaczy swoją złożonością i rozmyślnością projektową. Nie zawsze było jednak oczywiste, że Cenobio de Valerón służyło za magazyn żywności…
Spichlerz, który mógł być klasztorem…
Przez długi czas sądzono, że Cenobio de Valerón był swego rodzaju klasztorem (stąd nazwa cenobio, która oznacza klasztor). Miały tu mieszkać żyjące w celibacie kapłanki, do których wysyłano młode kobiety z dobrych domów, by tam spędzały czas w cnocie aż do ślubu.
Wraz z nadejściem XX wieku teoria ta została obalona. Guy Marcy, francuski archeolog, odkrył liczne podobieństwa między niedoszłym klasztorem, a innymi tego typu zabudowaniami na wyspie Gran Canaria. Badacz wskazał także na analogiczne struktury w Afryce Północnej.
Przypuszczenia Marcy’ego ostatecznie potwierdziły inne badania archeologiczne, które udowadniały, że społeczeństwa takie jak Guanczowie przechowywały swoją żywność w trudno dostępnych miejscach. Wzgórze Valerón było tego idealnym przykładem. Strome zbocza i lokalizacja z dala od morza były naturalną przeszkodą utrudniającą dotarcie tam zwierząt. Gdy dodać do tego, że wewnątrz spichlerza panowała idealna wilgotność do przechowywania pożywienia, nie ma już wątpliwości, jakie było rzeczywiste przeznaczenie tej spektakularnej budowli.
Archeolodzy odkryli też wewnątrz jaskini liczne posążki, ceramikę, malowidła naskalne, ludzkie kości oraz prochy. Zakłada się, że mogły one należeć do strażników kompleksu, czyli osób, które odpowiadały za ochronę żywności przed drapieżnikami. Niektóre zapiski historyczne wspominają także o wieżach wznoszących się wokół Cenobio de Valerón. Do dziś niestety nie zachowała się żadna z nich.
Idź o krok dalej
Cenobio de Valerón to nie jedyny spichlerz Guanczów na wyspie Gran Canaria. W jej północnej części znajdziesz wiele innych podobnych struktur. Większość z nich skoncentrowana jest w grupach, choć kilka z nich jest też odizolowana od pozostałych. Takie strategiczne rozlokowanie prawdopodobnie pozwalało rdzennej ludności wyspy na skuteczniejsze zabezpieczenie społeczności przed głodem.
Inne podobne struktury na Gran Canarii
- Cuevas del Rey i Roque Bentayga w miejscowości Tejeda
- Cuevas del Pósito niedaleko miejscowości Agüimes
- El Álamo niedaleko miasteczka Artenara
- La Montaneta niedaleko miejscowości Moya
- Cuevas del Palomar niedaleko miasteczka Ingenio
Jeśli interesujesz się archeologią, odwiedź także Muzeum i Park archeologiczny Cueva Pintada w północno-zachodniej części wyspy oraz stanowisko archeologiczne Cañada de Los Gatos w mieście Puerto de Mogán.
Cenobio de Valerón – Informacje praktyczne
- Ceny biletów: normalny 2,5€, ulgowy 1,5€
- Godziny otwarcia: od wtorku do niedzieli w godz. 10:00-18:00
- Adres: 35458 Guía, Las Palmas de Gran Canaria
Hotele na Gran Canarii

Inne atrakcje na Wyspach Kanaryjskich
W archipelagu Wysp Kanaryjskich znajduje się siedem głównych wysp. Odkryj wszystkie atrakcje turystyczne, sprawdź co warto zwiedzić i wybierz się na odkrywanie Kanarów na własną rękę lub z przewodnikiem:Atrakcje turystyczne i Ciekawe miejsca | |
Teneryfa | Park zoobotaniczny Loro Park (Loro Parque), park zoobotaniczny Jungle Park, park wodny Siam Park, park wodny Lago Martianez, Monkey Park i inne parki rozrywki na Teneryfie. Park Narodowy Teide, wulkan Teide (Pico del Teide), klify Los Gigantes, wąwóz Masca, góry Anaga, Piramidy w Güímar, zabytkowy dom Casa de los Balcones, jaskinia Cueva del Viento, Smocze Drzewo, Muzeum Nauki i Kosmosu, wąwóz Barranco del Infierno, góry Teno, dolina Valle de la Orotava, naturalne baseny (Charco de la Laja, El Calerón de Garachico, Piscinas de Bajamar, Charco del Viento), ogród botaniczny Jardín Botánico de la Orotava, Jeep Safari. Popularne miasta na Teneryfie: Santa Cruz de Tenerife, Buenavista del Norte, Garachico, Puerto de la Cruz, Puerto de Santiago, Costa Adeje, Taganana, Guía de Isora, San Cristóbal de La Laguna, El Médano, La Orotava, Icod de los Vinos, Arona, San Miguel de Abona, La Matanza de Acentejo, La Victoria de Acentejo, Santa Úrsula, Los Cristianos, Playa de las Américas, Los Realejos, San Andrés, Santiago del Teide, Playa Paraiso, Callao Salvaje, Playa Jardin. |
Fuerteventura | Wydmy Dunas de Corralejo, ogród zoobotaniczny Oasis Park, park wodny Acua Water Park, wyspa Lobos (Isla de Lobos), rezerwat przyrody Parque Natural de Corralejo, Ecomuseo La Alcogida, Półwysep Jandia. Popularne miejsca i miejscowości: Puerto del Rosario, Corralejo, Tarajalejo, El Cotillo, Majanicho, La Oliva, Morro Jable, Costa Calma, Caleta de fuste. Popularne plaże na Fuerteventurze: El Castillo, Playa de Esquinzo. Wybrzeże Costa Calma |
Gran Canaria | Atrakcje turystyczne: Akwarium Poema del Mar, latarnia morska El Faro de Maspalomas, dawny spichlerz Guanczów Cenobio de Valerón, Pueblo Canario, nekropolia Guanczów Necrópolis de Arteara, Dom Kolumba (Casa de Colón). Parki rozrywki: Park rozrywki Holiday World Maspalomas, Park wodny Aqualand Maspalomas, Park rozrywki Sioux City Park, ogród zoobotaniczny Palmitos Park, park tematyczny Mundo Aborigen, park tematyczny Camel Safari Park. Atrakcje naturalne: ogród botaniczny Jardín Canario, szczyt Pico de Bandama, wąwóz Barranco de Guiniguada, park naturalny Pinar de Tamadaba, wydmy Dunas de Maspalomas, święta skała Guanczów Roque nublo, wąwóz Barranco de Santa Brígida, kanion Cañon del Águila, Doramas Park (Parque Doramas), Parque de Santa Catalina. Popularne miejscowości: Las Palmas de Gran Canaria, Maspalomas, San Bartolomé de Tirajana, Playa del Inglés, Puerto de Mogán, Artenara. Plaże na Gran Canarii: Playa de Las Canteras (Plaża Las Canteras), Playa del Inglés, Playa de San Agustín, Playa de Taurito, Playa de Puerto Rico, Playa de Guayedra, Playa del Juncal, Playa Hoya del Pozo, Playa de Melenara |
Lanzarote | Jaskinia Cueva de los Verdes, jaskinia Jameos del Agua, ogród kaktusów Jardín de Cactus, Park Narodowy Timanfaya (Montañas del Fuego), park wodny Aqualava Water Park, podwodne Muzeum Atlantyckie, zamek Castillo de San Gabriel, Muzeum Sztuki Współczesnej Castillo de San José, Plaża Papagayo Playa de Papagayo, Fundación César Manrique (dom-muzeum artysty), wybrzeże Los Hervideros, Mirador del río, wulkan El Cuervo, dolina La Geria. Popularne miejscowości: Arrecife, Puerto del Carmen, Playa Blanca, El Golfo i laguna Charco de Los Clicos, Costa Teguise |
La Palma | Popularne miejscowości: Santa Cruz de la Palma, Breña baja, Breña alta |
La Gomera | Park narodowy Garajonay, klify Los Órganos, Dom Kolumba Casa de Colón. Popularne miejscowości: San Sebastián de la Gomera, Chipude, Agulo, Playa de Santiago |
El Hierro | Popularne miejscowości: Valverde, La Frontera |
I visited valeron monastery last year with my wife. It’s good to take part in guided tours. Our tour around the valeron monastery was very interesting and we learn a lot from the guide.