Katakumby w Paryżu i 6 mln pochowanych w podziemiach miasta

W XVIII wieku tragiczne okoliczności zmusiły władze Paryża do trudnej decyzji. W dawnych paryskich kamieniołomach powstał cmentarz, gdzie spoczywa około 6 milionów Francuzów.

Historia paryskich katakumb

W kamieniołomach Tombe-Issoire wydobywano wapień niezbędny do budowy miasta. Natomiast po serii poważnych osunięć ziemi w Paryżu, między innymi na Rue Denfert-Rochereau w 1774 roku, król Ludwik XVI rozkazał zakończenie działalności wydobywczej.

Pod koniec XVIII wieku paryskie cmentarze były przepełnione – zaczęło brakować miejsca na ludzkie szczątki. Cała sytuacja w połączeniu z troską o zdrowie publiczne sprawiły, że władze miasta zdecydowały o utworzeniu miejsca masowego pochówku, które ówcześnie usytuowane było poza granicami Paryża.

Przenoszenie szczątków z grobów, zbiorowych mogił i kostnic do dawnych kamieniołomów Tombe-Issoire odbywało się nocami. Kości były wrzucane do otworów wlotowych kamieniołomu, a następnie układane w stosy przez jego pracowników.

Pierwsze transporty w latach 1785-1787 miały na celu odciążenie największego wówczas „Cmentarza Niewiniątek” ulokowanego w dystrykcie Les Halles. Zamknięto go w 1780 roku, gdyż nie istniała najmniejsza możliwość, by kontynuować pochówki w miejscu, które działało nieprzerwanie od niemal dziesięciu wieków.

Proces przenoszenia szczątków do katakumb w Paryżu zakończył się w 1860 roku. Wtedy Paryż przechodził „wielką przebudowę” (znaną również jako „haussmannowską”) pod okiem Georges’a Eugène’a Haussmanna.

WARTO WIEDZIEĆ: Podczas II wojny światowej w paryskich katakumbach odbywały się spotkania członków francuskiego ruchu oporu pod przewodnictwem pułkownika Henriego Rol-Tanguya.

Renowacja paryskich katakumb

Początkowo katakumby w Paryżu były po prostu składowiskiem ludzkich kości. W pierwszych latach XIX wieku rozpoczęła się seria renowacji, która przekształciła je w pewnego rodzaju mauzoleum. Prace te zostały zlecone przez Louis-Étienne Héricart de Thury’ego, czyli dyrektora Generalnej Inspekcji Kamieniołomów (fr. L’Inspection Générale des Carrières). W Les Catacombes de Paris powstały wtedy konstrukcje o enigmatycznych nazwach, na przykład „Grobowiec Gilberta” czy „Rotunda Piszczeli”.

W paryskich katakumbach zainstalowano liczne pomniki, nagrobki, ołtarze, oraz stele z inskrypcjami. Wszystko po to, aby wzbogacić wrażenia odwiedzających, wśród których niegdyś znalazł się na przykład cesarz Francji – Napoleon III.

Katakumby Paryża w tekstach kultury

Wnętrza paryskich katakumb inspirują artystów do tworzenia. Czy wiecie, że słynny francuski pisarz – Victor Hugo był częstym gościem w podziemnym „Imperium śmierci”? Katakumby Paryża zafascynowały go tak bardzo, iż umieścił tam część akcji „Nędzników” (fr. Les Miserables).

Również w kinematografii znajdują się przykłady wykorzystania tej lokalizacji. Jeśli jesteście fanami horrorów możecie kojarzyć film „Katakumby” z 2007 roku, a także „Jako w piekle, tak i na ziemi” z 2014 roku.

Katakumby Paryża jako miejsce eksperymentów naukowych

Podziemne środowisko katakumb było również przedmiotem badań naukowców. Warto zwrócić uwagę na badania uczonych z Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu (fr. Muséum National d’Histoire Naturelle). Mowa tutaj o Jacques Maheu – botaniku, który zajmował się florą w środowiskach pozbawionych światła słonecznego. Katakumby Paryża przysłużyły się również w pracy naukowej Armanda Viré – uznanego speleologa i przyrodnika.

Równie ciekawy jest eksperyment przeprowadzony w katakumbach przez Héricarta de Thury’ego. Umieścił on cztery złote rybki do znajdującej się tam niewielkiej studni. Jaki był rezultat tego badania? Ryby zdołały przeżyć, jednak uczony odkrył, że nie były one w stanie się rozmnażać, a dodatkowo straciły wzrok.

Katakumby w Paryżu współcześnie

Jeszcze w latach 90. XX wieku istniała możliwość samodzielnego zwiedzania paryskich katakumb. Dlaczego władze miasta cofnęły to pozwolenie? Katakumby Paryża stały się miejscem imprez, a wandale niszczyli podziemne miejsca pochówku. Te zakazy nie powstrzymały w pełni tych nielegalnych wypraw, a w 2004 roku policja odkryła tam… kino. Brzmi nieprawdopodobnie? A jednak!

WARTO WIEDZIEĆ: Katakumby Paryża mają swoich obsesyjnych fanów. Ludzi, którzy szczególnie uwielbiają to miejsca nazywa się katafilami (fr. cataphiles). Niestety, swoje „uwielbienie” wyrażają poprzez nielegalne błąkanie się po podziemnych tunelach.

Co warto wiedzieć przed wycieczką?

Teraz, gdy już wiecie jakie sekrety kryją katakumby Paryża, musicie zapoznać się z kilkoma praktycznymi informacjami. Ułatwią Wam one wyprawę do podziemi francuskiej stolicy.

Wejście do katakumb odnajdziecie w 14. dzielnicy Paryża przy stacji metra Denfert-Rochereau, na Avenue du Colonel Henri Rol-Tanguy. Jest to aleja, która została nazwana na cześć jednego z francuskich bohaterów narodowych.

Wyjście znajduje się na 36 Rue Rémy Dumoncel, również w 14. dzielnicy stolicy Francji. Warto wiedzieć, iż katakumby Paryża liczą aż 243 schody: aby zejść do podziemnych tuneli trzeba pokonać ich 131, z kolei by ponownie wspiąć się na powierzchnię – 112.

Zwiedzanie paryskich katakumb nie jest doświadczeniem dla każdego. Tamtejsze podziemne tunele pełne ludzkich kości mogą wywołać uczucie klaustrofobii. Należy również pamiętać, iż około 20 metrów pod ziemią powietrze jest bardzo wilgotne. Tamtejsza temperatura nie przekracza 15 stopni Celsjusza, dlatego też zalecane jest zabranie ze sobą ciepłych ubrań.

Informacje praktyczne

• Bilety wstępu do Katakumb w Paryżu najlepiej kupić z wyprzedzeniem. Unikniesz wówczas stania w długiej kolejce oraz ominie Cię ryzyko, że wszystkie bilety zostały wyprzedane.
• Adres: 1 Av. du Colonel Henri Rol-Tanguy, 75014 Paris, Francja
• Godziny otwarcia: od wtorku do niedzieli w godz 9:45-30:30. W poniedziałku Katakumby jest nieczynny.
• Kup bilety na GetYourGuide

Hotele w Paryżu

Inne atrakcje we Francji