Ogromne znaczenie historyczne, niecodzienna wartość sztuki architektonicznej oraz ważny element bogatego dziedzictwa kulturowego Neapolu. To wszystko znajdziecie pośród urokliwych uliczek centrum miasta, wśród murów Kompleksu Sant’Anna dei Lombardi.
Sant’Anna dei Lombardi to, znajdujący się na Piazza Monteoliveto, w samym centrum Neapolu, dostojny kompleks kościelny. Dawniej znany był jako jeden z największych klasztorów we Włoszech, dziś to wspomnienie przeszłości i schronienie dla niezliczonych dzieł renesansowej sztuki.
Historia Kompleksu Sant Anna dei Lombardi
Monumentalny Kompleks świętej Anny został założony w 1411 roku i pierwotnie nosił on nazwę Santa Maria di Monteoliveto. Projekt kompleksu należał do Gurello Origlia, jednego z najznamienitszych ludzi na dworze króla Neapolu, Ladislao di Durazzo, choć budowę kościoła i przylegającego do niego klasztoru nadzorował jego proletariusz.
To właśnie dzięki Gurello Origlia zakon oliwetanów zaczął szczycić się prestiżem oraz sławą wśród arystokracji, gdyż to im udzielał pomocy finansowej i to właśnie oni mieli zamieszkiwać klasztorną część kompleksu.
W 1582 roku, na terenie zamieszkiwanym przez oliwian wybudowano kościół poświęcony św. Annie. Budynek ten został jednak poważnie uszkodzony w 1798 roku i całkowicie zburzony w trakcie trzęsienia ziemi w 1805 roku. Po tych wydarzeniach kompleks oliwetański stał się własnością państwa, stracił miano oficjalnego klasztoru i przyjął na stałe nazwę Sant’Anna dei Lombardi.
Dawne klasztorne życie
Kościół dzisiejszego kompleksu św. Anny szybko stał się duchowym centrum neapolitańskiej szlachty. W momencie powstania kompleks klasztorny znajdował się poza murami miasta, a na jego terenie znajdowały się między innymi krużganki przeznaczone do modlitwy i medytacji oraz tereny wykorzystywane jako sady i ogrody warzywne, umożliwiające utrzymanie się mnichów dzięki produkcji ziół leczniczych oraz ich sprzedaży. Jak wszystkie klasztory, które wtedy powstawały, kompleks ten zaczął pełnić funkcję swego rodzaju mikro miasta.
Co zobaczycie we wnętrzu kompleksu?
Żaden miłośnik sztuki sakralnej nie będzie rozczarowany tym, co kryje Kompleks św. Anny. Choć warta uwagi jest cała nawa główna, wraz z pięknym ołtarzem i robiącymi wrażenie organami, na szczególne zainteresowanie zasługują dwie kaplice boczne, ufundowane przez dynastię aragońską, znajdujące się na samym początku nawy.
Kaplica Piccolomini została zbudowana w latach 1470-1490 ku pamięci Marii z Aragonii. Znajduje się tam klasyczny grobowiec oraz szczątki zmarłej. W centrum kaplicy zobaczymy natomiast ołtarz ozdobiony płaskorzeźbami, przedstawiającymi postaci ludzkie, wśród których wyróżnia się szczegółowa scena Narodzenia Pańskiego. Na uwagę zasługuje również posadzka imitująca dywan, stworzona w zgodzie z rzymską tradycją.
Równie wyjątkowa jest kaplica Marino Correale, zbudowana w 1490 roku. W tym pomieszczeniu znajduje się sarkofag fundatora na lewej ścianie i marmurowe siedzisko na prawej. Kaplicę rozsławia ołtarz ze Zwiastowaniem autorstwa znanego toskańskiego rzeźbiarza Benedetto da Maiano. To dzieło uznawane jest za jedne z najpiękniejszych interpretacji renesansowych wartości w formie rzeźby.
Zakrystia
Jedną z przestrzeni, które koniecznie musicie odwiedzić spacerując po kompleksie, jest zakrystia. Szczególną sławą cieszy się sklepienie zakrystii i pokrywający je niezwykły renesansowy fresk autorstwa architekta Giorgio Vasari, poruszający wiele zagadnień związanych z chrześcijaństwem. Elementy malowidła dotykają kwestii Wiary, Religii czy Wieczności, a wszystko to na tle przedstawień konstelacji ptolemejskich i personifikacji cnót.
Nie tylko sklepienie zwraca uwagę zwiedzających. Wśród wyposażenia zakrystii warto zwrócić uwagę na wyjątkowe, drewniane inkrustacje. Trójwymiarowe sceny o różnym charakterze uzyskano z ciekawego połączenia różnych gatunków drewna.
Arcydzieło skrywane w Kaplicy
Największym dziełem sztuki rzeźbiarskiej, jakie znajdziecie w Kaplicy kompleksu, jest rzeźba zatytułowana Lament nad zmarłym Chrystusem stworzona przez Guido Mazzoni w 1492 roku. Całe przedstawienie sceny składa się z ośmiu naturalnej wielkości postaci. W samym centrum znajduje się oczywiście przedstawienie Chrystusa zdjętego z krzyża, a wokół niego między innymi sylwetki Józefa, Marii Magdaleny czy św. Jana Ewangelisty. Posąg z terakoty jest wyjątkowo szczegółowy, a dzięki sugestywnemu oddaniu wyrazu twarzy, dokładnej reprezentacji szlachetnych tkanin oraz specyficznego odtworzenia gestów autor uzyskał niecodzienny realizm postaci.
Hypogeum
Zwiedzając kompleks nie możecie ominąć podziemnego hypogeum, znanego jako Krypta Opatów, ze względu na przypisywaną budowli funkcję dawnego klasztoru oliwskiego. Przedstawiciele zakonu używali niegdyś tej krypty do przechowywania swoich szczątków. To pomieszczenie w kształcie elipsy ozdobione jest freskami, przedstawiającymi drzewa. W ostatnich czasach Krypta Opatów została także wybrana jako miejsce przechowywania szczątków członków dworu królewskiego Karola Burbona, ocalałych z rozbiórki kościoła San Giovanni dei Fiorentini w Neapolu.
Przestrzeń aktywna i interaktywna
Kolekcja artystyczna znajdująca się w kompleksie jest nieustannie powiększana zarówno o stałe eksponaty jak i o te, będące częścią organizowanych tam często wystaw tymczasowych. Te ostatnie skupione są zwykle wokół twórczości jednego artysty bądź jednej tematyki. Pamiętajcie, że zwiedzanie tego typu zabudowy nie musi należeć do nudnych. W tym wypadku komnaty możecie też obejrzeć z użyciem technologii wirtualnej rzeczywistości. Taki sposób odbycia wycieczki w wyjątkowo interaktywny sposób zapewnia zainteresowanym lekcję historii i kultury. Kompleks św. Anny z Lombardii dysponuje także salami, dającymi możliwość organizacji wydarzeń czy konferencji.
Informacje praktyczne
- Bilety wstępu do kompleksu Sant’Anna dei Lombardi najlepiej kupić z wyprzedzeniem. Unikniesz wówczas stania w długiej kolejce oraz ominie Cię ryzyko, że wszystkie bilety zostały wyprzedane.
- Adres: Piazza Monteoliveto 4, 80134 Neapol
- Godziny otwarcia: od poniedziałku do soboty w godz 9:30-18:30. W niedzielę w godz. 12:30-17:30.
- Kup bilety na GetYourGuide
