Skąpana w słońcu Granada znajduje się na liście wymarzonych destynacji wielu podróżników. Pozwól, że przedstawię Ci nieco zapomnianą okolicę tego andaluzyjskiego miasta, której niezwykła historia i malownicze położenie czynią ją godną odwiedzenia.
Sacromonte, czyli „Święte Wzgórze” to dzielnica położona na wschodzie Granady. Na przełomie XV i XVI wieku stała się ona przystanią dla wygnańców, którzy w niesprzyjających okolicznościach uczynili ją swoim domem. Doskonale widać stamtąd perłę w koronie miasta – Alhambrę – symbol potęgi arabskich władców, którzy niegdyś władali Al-Andalus. Ten legendarny kompleks pałacowy (znajdujący się w promieniu kilometra) króluje w rankingach popularności wśród odwiedzających Andaluzję, pozwól jednak, że ja zaproszę Cię do odkrycia niemniej ważnych, a nieco ukrytych skarbów Granady.
WARTO WIEDZIEĆ: Granada to hiszpańskojęzyczna nazwa tego andaluzyjskiego miasta, którą spotkamy na tamtejszych stronach internetowych, mapach czy w przewodnikach turystycznych. Grenada to nic innego jak spolszczona wersja. Którą z nich stosować? Spieszę z informacją, że oba warianty są dopuszczalne w polszczyźnie i można stosować je wymiennie.
Początki dzielnicy Sacromonte
Jeden z najwybitniejszych hiszpańskich poetów, pochodzący z Fuente Vaqueros w prowincji Granada – Federico García Lorca idealnie podsumował esencję swojej małej ojczyzny.
Ten artykuł zacznę, prafrazując mistrza – „bycie z Granady w szczególny sposób predysponuje do empatii wobec tych, którzy cierpią prześladowania”. Dlaczego przytaczam te słowa? To właśnie ci zepchnięci na margines w znacznym stopniu przyczynili się do stworzenia nie tylko dziedzictwa kulturowego dzielnicy Sacromonte, ale i całego folkloru Andaluzji, o czym powiem za chwilę.
W latach 1238–1492 Granada była stolicą emiratu o tej samej nazwie, a także siedzibą arabskich władców. Jednocześnie nieopodal toczyło się życie zwykłych mieszkańców z niższych warstw społecznych. Wraz z upadkiem emiratu Granady i przejęciem władzy przez królów katolickich, rozpoczął się proces przymusowego przesiedlania ludności muzułmańskiej, żydowskiej i romskiej z dotychczasowych domów.
Jako że Granada położona jest w Górach Betyckich na wysokości około 700 metrów n.p.m. wygnańcy znaleźli schronienie w pobliskich jaskiniach, gdzie rozpoczęli życie na nowo.
Sacromonte jako jedna z kolebek andaluzyjskiego folkloru
W późniejszych czasach Sacromonte zaczęło być kojarzone głównie z Romami, gdyż to oni stanowili największy odsetek tamtejszej ludności. Wykształcił się wówczas nawet ich własny dialekt, zwany caló. Artyści zainspirowani wyjątkowym klimatem „Świętego Wzgórza” opisywali je w swoich dziełach literackich i uwieczniali na płótnach malarskich. Przykładami mogą być tu chociażby wspomniany wcześniej, zakochany w andaluzyjskim folklorze – Federico García Lorca i jego wiersze z „Romancero Gitano” czy José María Rodríguez Acosta oraz obraz „Gitanos del Sacromonte”, który możemy podziwiać w Muzeum Królowej Zofii w Madrycie.
Nie należy zapominać o pochodzącym z Andaluzji flamenco, czyli sztuce śpiewu i tańca, które pełnymi garściami czerpie z mozaiki kultur zamieszkujących ten region. Bez wątpienia jest ono jednym z najważniejszych symboli nie tylko rodzimej wspólnoty autonomicznej, ale też całej Hiszpanii. Flamenco opiera się na wyrażaniu silnych emocji poprzez sztukę, a jego piękno potrafi poruszyć nawet najtwardsze serca.
WARTO WIEDZIEĆ: Historię „Świętego Wzgórza” naznaczyło cierpienie.W latach 30. XX wieku nad całą dzielnicą zgromadziły się ciemne chmury, jako że była ona zamieszkiwana głównie przez mniejszości etniczne i narodowe, co nie podobało się reżimowi generała Francisco Franco. W wyniku hiszpańskiej wojny domowej wielu jej mieszkańców zamordowano, a niektórych zesłano do obozów jenieckich.
Współczesne jaskinie w Sacromonte
Jaskinie Sacromonte (hiszp. Cuevas de Sacromonte) powinny być jednym z must-see, kiedy pragniemy poznać autentyczną twarz Granady. Niektóre z nich nadal służą jako domy mieszkalne – ich wystrój i wyposażenie odpowiadają statusowi ekonomicznemu poszczególnych mieszkańców.
Z kolei inne jaskinie w Sacromonte pełnią funkcję atrakcji turystycznych. Lokalna ludność z dumą kultywuje tradycje przodków, a dzięki temu my jesteśmy w stanie poznać fascynujące dziedzictwo kulturowe tego regionu południowej Hiszpanii.
W jaskiniach odbywają na przykład pokazy flamenco, w czasie których możemy cieszyć się nie tylko muzyką i tańcem, ale także posmakować pysznej, andaluzyjskiej kuchni (m.in. Cueva La Rocío, Cueva Zincalé, Cueva Flamenca La Comino – Tablao). Brzmi intrygująco, prawda?
Muzeum Jaskiń Sacromonte – wyjątkowe muzeum etnograficzne
Mówiąc o Muzeum Jaskiń Sacromonte (hiszp. Museo Cuevas del Sacromonte) należy zaznaczyć, że nie mamy tutaj do czynienia z typową instytucją kultury ulokowaną w jednym budynku. To etnograficzne muzeum na świeżym powietrzu, które rozciąga się na imponującą powierzchnię około 10 tysięcy metrów kwadratowych! Warto wiedzieć, że Muzeum Jaskiń Sacromonte to także wyjątkowy punkt widokowy, jako że rozciąga się stamtąd spektakularna panorama na dolinę rzeki Darro, oraz majestatyczną Alhambrę na wzgórzu Sabika.
Widać stamtąd dolinę rzeki Darro, a także majestatyczną Alhambrę na wzgórzu Sabika. Przysiadając na jednej z ławek na terenie skansenu możemy spojrzeć na zapierające dech w piersiach krajobrazy, gdzie nadal unosi się nostalgia i ból wygnańców tęskniących za swoimi domami.
Muzeum Jaskiń Sacromonte odwzorowuje wiele aspektów życia mieszkańców Sacromonte, tak aby odwiedzający jak najlepiej poznali historię tego miejsca. Znajdziemy tam chociażby Jaskinię Flamenco (hiszp. Cueva del Flamenco), Jaskinię Ceramiki i Tkactwa (hiszp. Cueva Cerámica y Telar), Jaskinię Kuźnictwa (hiszp. Cueva de la Fragua) czy Jaskinię-Stajnię (hiszp. Cueva Cuadra).
Do eksponatów zaliczają się m.in. meble, ceramika, stroje, oraz inne przedmioty codziennego użytku. Wizyta w Museo Cuevas del Sacromonte będzie wspaniałym i poruszającym doświadczeniem, zwłaszcza gdy interesują nas dzieje tych, którzy tworzyli słynne na cały świat andaluzyjskie dziedzictwo kulturowe.
WARTO WIEDZIEĆ: Ta niezwykła instytucja kultury znajduje się pod adresem Barranco de los Negros, s/n (acceder por, C. Verea de Enmedio, 18010 Granada.
Odkryj Andaluzję
Każdy region Hiszpanii dzieli się na prowincje. Ich nazwy często pokrywają się z nazwami głównych miast wchodzących w ich skład. Andaluzja dzieli się na osiem prowincji, a każda z nich ma do zaoferowania inne atrakcje turystyczne i ciekawe miejsca:
Wybrzeża Andaluzji: Costa del Sol, Costa de la Luz, Costa Almeria.
Zobacz także: Szlak Białych Miast Andaluzji, Darmowe atrakcje w Maladze, Pogoda w Maladze, Pogoda w Sewilli, Gibraltar, Skała Gibraltarska, Magoty Gibraltarskie, Romería de El Rocío, 10 powodów by odwiedzić Andaluzję wiosną, Feria de Abril w Andaluzji, 10 Sekretów rzeki Gwadalkiwir.
