Liryczne miasto Romea i Julii swoim klimatem przyciąga nieustannie tysiące spragnionych włoskiej atmosfery turystów. Żaden z nich nie opuszcza tego miejsca z rozczarowaniem na twarzy, bo miasto Werona to czarująca mieszanka historii, kultury i romantyzmu, której nie sposób się oprzeć.
Werona, znana głównie jako miejsce akcji najsłynniejszego szekspirowskiego dramatu, to jedno z najczęściej odwiedzanych miast północno-wschodnich Włoszech. Przecięte na pół biegiem rzeki Adygi miasto leży w popularnym wśród turystów regionie Wenecja Euganejska i należy do najbogatszych miast północnych Włoszech.
Werona doskonale pamięta czasy rzymskie, co w niektórych miejscach widoczne jest wyraźnie do dziś. Już w tamtym momencie miasto stało się znaczącym ośrodkiem handlu. Choć setki tysięcy turystów zainspirowanych szekspirowską historią uważa Weronę za miasto miłości, znajdą się tacy, którzy kochają ją głównie za wszechobecne pamiątki przeszłości czy klimatyczne, pełne życia place. Nie ważne jednak jaki dacie jej przydomek, spacer po centrum historycznym miasta zachwyci Was bez pamięci.
W Weronie znajduje się międzynarodowe lotnisko, na które łatwo dostać się z każdego europejskiego kraju. A stamtąd wystarczy tylko wsiąść w autobus, by dotrzeć do głównego dworca kolejowego i rozpocząć odkrywanie miasta Romea i Julii.
Piazza delle Erbe – Serce historycznego centrum miasta
Za główny punkt Werony bez cienia wątpliwości uważany jest najsłynniejszy plac tego miasta, Piazza delle Erbe. Powstały w czasach rzymskich plac pełnił początkowo funkcję Forum, a z czasem stał się siedzibą władzy politycznej oraz centrum sztuki i handlu. Od zawsze jednak stanowił ulubione miejsce spotkań mieszkańców Werony. Plac otaczają istotne dla historii miasta, zabytkowe budynki, barokowy Palazzo Maffei, mieszczący w swoich salach muzeum sztuki czy Palazzo del Comune z charakterystyczną dla placu, XII-wieczną wieżą Torre dei Lamberti.
Najstarszym zabytkiem na Piazza delle Erbe jest jednak fontanna, a dokładnie znajdujący się na niej posąg, przedstawiający tak zwaną Madonnę Verona. Jak przeczytać można na wiszącej przy fontannie tabliczce, posąg stanął na starożytnym Forum już około 380 roku. Plac Ziół to także doskonały punkt by zacząć zwiedzanie miasta, bo zaledwie kilka kroków dzieli go od pobliskiego Piazza dei Signori czy słynnego domu Julii.
Piazza dei Signori
Historyczne centrum pochwalić się może oczywiście nie jednym placem. Sąsiadujący z Piazza delle Erbe Plac dei Signori tworzy swego rodzaju wewnętrzny dziedziniec otoczony monumentalnymi budynkami, połączonymi ze sobą portykami i arkadami. Pałace wzniesione zostały w większości przez ród della Scala i były niegdyś siedzibami władz politycznych i administracyjnych miasta. Wśród nich podziwiać można między innymi fasadę Domus Nova, będącego rezydencją weneckich sędziów czy renesansowej Loggia del Consiglio i sąsiedniego Palazzo degli Scaligeri, w których zasiadywali członkowie najwyższej rady. Wyróżniającym się pałacem jest też Palazzo del Capitanio, kolejny pałac Scala, z charakterystyczną, kanciastą wieżą, dominującą nad placem. Na placu warto też zwrócić uwagę na centralny pomnik Dantego, powstały w 1865 roku i będący pamiątką obchodów sześćsetnej rocznicy urodzin tego włoskiego pisarza.
Palazzo della Ragione
Krótka droga między Piazza delle Erbe a Piazza dei Signori prowadzi przed wejściem do Palazzo della Ragione, znanego także jako Palazzo del Comune. Dziś pałac jest siedzibą Muzeum Sztuki Współczesnej, ale od początku swojego istnienia (tj. od XII wieku), był jednym z głównych ośrodków władzy politycznej miasta. Powstał na miejscu istniejących wcześniej budynków, a całą konstrukcję wyposażono w cztery, potężne, narożne wieże obronne. W ten sposób stworzono widoczny dziś majestatyczny, czworokątny budynek z wewnętrznym dziedzińcem. Jego najwyższym punktem jest wspomniana wcześniej Wieża Lamberti, przyciągająca turystów roztaczającym się z jej szczytu widokiem centrum miasta.
Fasada Palazzo della Ragione wychodząca na stronę Piazza delle Erbe to wynik renowacji z XIX wieku. Pozostałe części fasady prezentują natomiast oryginalny styl, charakterystyczny dla architektury Werony, naprzemienne ciągi kamienia i cegły, sprawiające wrażenie dekoracyjnych pasów.
Torre dei Lamberti
Choć Torre dei Lamberti stanowi część wspomnianego już Palazzo della Ragione, sama wieża ma swoje szczególne znaczenie. Ze swoimi 84 metrami wysokości konstrukcja jest najwyższym budynkiem w Weronie i króluje nad całym Piazza delle Erbe, zapewniając tym, którzy dotrą na jej szczyt niezwykłą panoramę starego miasta.
Powstała w 1172 roku, oryginalna Torre dei Lamberti nie była jednak tak wysoka. Konstrukcja po uderzeniu pioruna w 1403 roku uległa poważnym zniszczeniom i choć już w 1448 r. rozpoczęto jej renowację, to wysokość, jaką ma dzisiaj osiągnęła dopiero w 1779 roku, kiedy na jej szczycie umieszczono dodatkowy zegar. Pod koniec XX wieku umożliwione zostało wejście na poziom panoramiczny wieży, który obecnie stanowi ulubiony punkt widokowy wielu turystów.
Casa di Giulietta – Słynny dom Julii
Śledząc trakt ruchliwej ulicy Via Cappello z Placu Ziół szybko dostać się można do najczęściej odwiedzanego przez turystów punktu Werony. W samym sercu historycznego centrum miasta znajduje się Dom Julii Kapulet. Ten punkt bez wahania nazwać można symbolem miasta, bo to właśnie on prawdopodobnie przyciąga do miasta największą liczbę turystów. Powstały w XIII wieku budynek przez długi czas był własnością rodziny Cappello, którą to identyfikowano z literackim rodem Julii, bohaterki tragedii Szekspira.
Rezydencja odrestaurowana w XX wieku stanowi odwzorowanie średniowiecznego domu i wykorzystywana jest do wystaw czasowych. Na zdjęcia zasługują zarówno ceglana fasada jak i balustrady, ale większość szczególnie zachwyca się słynnym balkonem domu Julii. Balkon Julii w Casa di Giulietta sprzyja wyobrażeniom stojącej na nim dziewczyny wygłaszającej romantyczny, ckliwy monolog. Jeśli myślicie, że to za mało, by wyobrazić sobie dramatyczną scenerię, rzut beretem od Domu Julii, przy ulicy Via Arche Scaligere, znajduje się też Dom Romea. Niestety do jego wnętrza nie można wchodzić, bo jest to posiadłość prywatna, ale śmiało możecie wybrać się tam na spacer, by złapać dom w obiektyw aparatu.
Szczęśliwy posąg Julii
Na dziedzińcu przed główną fasadą domu Julii zazwyczaj zbierają się tłumy i to nawet tych przyjezdnych, którzy nie wybierają się do wnętrza budynku. Wszyscy nie tylko robią zdjęcia tego wyjątkowego miejsca, ale też gromadzą się przy stojącym na niewielkim placu posągu Julii z brązu. Choć rzeźba autorstwa Nereo Costantiniego rzeczywiście jest urokliwa to nie jej wykonanie przyciąga tłumy, a związany z posągiem przesąd. Mówi się, że położenie dłoni na piersi Julii przynosi szczęście szukającym miłości. W kolejce do rzeźby stoją jednak także Ci, którzy swoją drugą połówkę już znaleźli, bo tym Julia zapewnia szczęście i zgodę w ich miłości.
Muzeum Fresków i Tomba di Giulietta – Grobowiec Julii
Dom Julii to nie jedyne miejsce w mieście Werona, które nawiązuje do historii Romea i Julii. Nieco poza dawnymi murami miasta w XIII wieku założono kompleks klasztorny zakonu kapucynów. Dziś ten budynek to Muzeum Fresków, w którym zobaczyć można głównie freski z czasów średniowiecznych i nowożytnych, zdjęte ze ścian pałaców i kościołów między XIX a XX wiekiem.
Jedną z muzealnych przestrzeni postanowiono poświęcić jednak literackiej historii Szekspira. Znajduje się tam Tomba di Giulietta, grób zmarłej kochanki Romea i to on przyciąga do muzeum największe tłumy. Grobowiec mieści się w podziemnej krypcie, do której prowadzą kamienne schody. Wykonana z czerwonego marmuru Tomba di Giulietta stała się celem wielu pielgrzymek zakochanych osób, które przy relikwiach zmarłej poszukują zrozumienia i ukojenia w nieszczęśliwej miłości.
Klub Julii – Światowe centrum miłosnej korespondencji
Atrakcję turystyczną, jakiej nie spotkacie w żadnym innym miejscu, znaleźć można na ulicy Vicolo Santa Cecilia w Weronie. To tam znajduje się niewielka siedziba Klubu Julii. Nigdy o nim nie słyszeliście? Zajmujący się od wielu lat miłosną pocztą Klub Julii to współpracująca z zespołem wolontariuszy organizacja, która odbiera, czyta i odpowiada na listy z całego świata w imieniu zakochanej bohaterki Romea i Julii.
Tysiące listów dociera do klubu od 1930 roku, kiedy to opiekun grobowca Julii zaczął zbierać pierwsze wiadomości, które turyści zostawiali w poszukiwaniu porady. To właśnie wtedy postanowił zostać pierwszym Sekretarzem Julii, dając początek pięknej tradycji, która przyniosła Weronie przydomek włoskiego miasta miłości. By skorzystać z miłosnej porady wystarczy zaadresować list do „Juliet, Verona”, a jeśli wolicie poznać tę inicjatywę od zaplecza, w Weronie podejrzeć można pracę wolontariusze, a nawet zobaczyć imponujące archiwum miłosnych listów.
Piazza Brà i La Arena – Rzymski amfiteatr w Weronie
Dla jednych serce miasta to Plac Ziół, inni przypisują jednak ten tytuł słynnemu placowi Piazza Brà, znajdującemu się w historycznym centrum Werony. Nazwa placu nie jest przypadkowa. Brà pochodzi od słowa braida oznaczającego poszerzenie. To całkiem adekwatna nazwa dla miejsca, będącego największym placem, jaki posiada to włoskie miasto. Brukowany plac to miejsce wielu spotkań mieszkańców Werony i punkt, w którym warto usiąść na filiżankę kawy czy spróbować specjałów z lokalnych restauracji.
Gwiazdą tego placu jest jednak budynek, któremu nie sposób nie poświęcić uwagi. Stojący tam autentyczny rzymski amfiteatr wybudowany w I wieku jest niekwestionowanym symbolem miasta. Obiekt mierzący 31 metrów i posiadający aż 30 000 miejsc to nie tylko jeden z zabytków centrum historycznego Werony i świadectwo historii miasta. To także ważna instytucja kulturalna, która co roku gości wiele spektakli i pokazów, a organizowane tam wydarzenia kulturalne gromadzą zarówno miejscowych jak i turystów.
Rzeka Adigio i widok z Piazza Bra Molinari
Przecinająca miasto rzeczna wstęga nadaje miastu sporo uroku. Przecież to właśnie spacery z widokiem na wodę są najbardziej relaksujące. Właśnie taki spacer możecie odbyć, śledząc trakt rzeki Adigio. Choć swój nieodparty urok ma cała trasa prowadząca wzdłuż wody wokół historycznego centrum, szczególnym punktem tej przechadzki jest Piazza Bra Molinari. Piazza Bra Molinari to nie tylko dużo mniej turystyczny plac, na którym doświadczyć można lokalnej atmosfery i obcować z miejscowymi. To także doskonały punkt widokowy, dający świetną perspektywę na pobliski, Kamienny Most z czasów rzymskich oraz widoczne po drugiej stronie rzeki Wzgórze św. Piotra.
Ponte Pietra – Kamienny Most w Weronie
Gwarny plac Piazza Bra Molinari w centrum Werony łączy się z drugim brzegiem rzeki Adigio wyjątkowym, kamiennym mostem. Powstały w I wieku p.n.e. Ponte Piedra miał zastąpić istniejący tam wcześniej drewniany most. Dziś to zdecydowanie najstarszy rzymski zabytek w Weronie. Obecny kamienny most zdecydowanie różni się jednak od oryginalnej, rzymskiej konstrukcji. W ciągu ponad dwóch tysięcy lat historii, liczne niszczycielskie powodzie i zawalenia, po których nastąpiło równie wiele rekonstrukcji, doprowadziły do dzisiejszego wyglądu mostu.
Charakterystyczna, garbata konstrukcja oraz asymetryczne łuki nie są przypadkowe – ułatwiają przepływ rzecznego prądu. Różnica między oryginalnym elementem mostu i zrekonstruowaną częścią widoczna jest już na pierwszy rzut oka. Z pięciu łuków tylko dwa po lewej stronie, zbudowane z białego kamienia, pochodzą z czasów rzymskich. Pozostała część, której budulcem jest czerwona cegła, to natomiast wynik rekonstrukcji z XVI wieku. Obydwie części doskonale jednak ze sobą współgrają i tworzą jeden z najbardziej romantycznych punktów Werony.
Muzeum Castelvecchio
Śledząc wschodni trakt rzeki, łatwo dotrzeć do powstałego w latach 1354-1356 zamku Castelvecchio. Forteca została wzniesiona na wcześniejszych strukturach, prawdopodobnie na rzymskich fortyfikacjach. Burzliwa historia tej zabudowy sprawiła, że na przestrzeni wieków konieczne były wielokrotne przebudowy, nigdy jednak nie zatraciła się monumentalna bryła tego miejsca.
Od XV do XVIII wieku zamek używany był jako koszary, a następnie jako magazyn prochu. W murach średniowiecznego zamku Castelvecchio, który niegdyś bronił miasta, obecnie znajduje się muzeum o tej samej nazwie. Muzeum Castelvecchio mieści dzieła sztuki z okresu średniowiecza i renesansu. Aż 29 sal eksponuje w wystawionych gablotach imponującą kolekcję dzieł sztuki, które stanowią hołd dla historii oraz bogatej kultury miasta Werona. Zobaczyć tam można monety, rysunki, grafiki, broń, dekoracje, przedmioty użytkowe, a także imponujące obrazy i rzeźby z różnych historycznych okresów.
Castel San Pietro na Wzgórzu św. Piotra
Choć większość zabytków miasta zgromadzonych jest po zachodniej stronie rzeki, przeciwny brzeg też ma swoich zwolenników. Zdominowane przez malownicze Wzgórze św. Piotra, wschodnie wybrzeże Adigio skrywa niejednego asa w rękawie. Wzniesienie San Pietro to przede wszystkim jeden z najpopularniejszych punktów widokowych w mieście, który zapewnia niezwykłą panoramę starego miasta.
Wzgórze św. Piotra to jednak także miejsce w którym podziwiać można Castel San Pietro – zamek, będący wynikiem licznych nawarstwień konstrukcji. Pierwotna zabudowa pochodziła z IX wieku, ale struktura, którą zobaczyć można dziś na wzgórzu, pochodzi dopiero z końca XIX wieku. Neoromańska konstrukcja Castel San Pietro jest obecnie własnością miasta i choć przyciąga ona niemało turystów, spowodowane jest to głównie jej bajeczną lokalizacją, bo wejście do wnętrza nie jest dozwolone.
Teatr rzymski i Muzeum Archeologiczne w Weronie
Na Wzgórzu świętego Piotra zobaczyć można jednak dużo więcej niż same mury Castel San Pietro. Na zboczu wzgórza pod koniec I wieku p.n.e. zbudowany został rzymski teatr, rozciągający się od lewego brzegu rzeki Adygi do szczytu wzgórza. Przez wieki ruiny rzymskiego teatru stanowiły podporę dla wzniesionych na jego miejscu budynków, jednak w pierwszej połowie XIX wieku przeprowadzone wykopaliska pozwoliły odzyskać cenne pozostałości, dzięki czemu rzymski teatr wtopiony w otoczenie do dziś służy do wystawiania spektakli muzycznych i teatralnych. W pomieszczeniach dawnego klasztoru, zbudowanego nad teatrem pod koniec XV wieku, mieści się z kolei Muzeum Archeologiczne, prezentujące rzymskie materiały znalezione w Weronie i prowincji, między innymi mozaiki, rzeźby czy przedmioty użytku codziennego.
Cattedrale di Santa Maria Matricolar
Historyczne centrum Werony skrywa także coś dla miłośników architektury i sztuki sakralnej. Na niewielkim placu wśród uliczek miasta miłości znaleźć można Cattedrale di Santa Maria Matricolare, najpiękniejszy i najważniejszy kościół Werony.
Świątynia z XII wieku w wyniku kilkukrotnych zniszczeń nie raz poddawana była przebudowom czy renowacjom. Obecny układ jej fasady pochodzi z XVI wieku, a skonstruowana w XX wieku dzwonnica nigdy nie została ukończona z powodu braku środków finansowych.
Przechodząc przez katedralny plac warto poświęcić chwilę by wejść do wnętrza świątyni. Trzy nawy podzielone marmurowymi kolumnami chronią w swoich murach zabytkowe organy czy imponujące freski, ale to, co uważane jest za największy skarb katedry to Ołtarz Wniebowzięcia, jedyne dzieło słynnego Tycjana, które powróciło do miasta po tym, jak zostało skradzione przez Francuzów.
Inne świątynie miasta Werona
Listę kościołów w Weronie wzbogacają także inne świątynie. Budowlą sakralną znajdującą się w pobliżu katedry jest Basilica di Santa Anastasia, jeden z najważniejszych kościołów gotyckich we Włoszech. Jego imponującą fasadę zdobi ozdobny portal, a wewnątrz można podziwiać wspaniałe freski, nawiązujące do różnych nurtów artystycznych. Wnętrze kościoła skrywa również piękne rzeźby, w tym tryptyk, zwany Poliptykiem Santa Anastasia, autorstwa Paolo Veneziano oraz witraże, które pięknie oświetlają wnętrze, tworząc mistyczną atmosferę.
Nieco dalej od historycznego centrum Werony warto poszukać Piazza san Zeno, placu, na którym stoi majestatyczny kościół, Basilica di San Zeno. Przekraczając próg utrzymanych w stylu romańskim murów tej świątyni znaleźć się można w przestrzeni, która oprócz pięknych rzeźb zdobiona jest także freskami i mozaikami, przedstawiającymi sceny biblijne. Najważniejszą częścią tego kościoła jest jednak Cappella di San Zeno, gdzie znajduje się sarkofag ze szczątkami św. Zenona, patrona miasta.
Porta Nuova
Nieopodal głównego dworca kolejowego Werony widnieje potężna, kamienna brama, która przez wiele stuleci stanowiła główne wejście do miasta. Porta Nuova, bo to właśnie o niej mowa, powstała w pierwszej połowie XVI wieku i była częścią projektu renowacji systemu obronnego miasta. Zastąpić miała wcześniejszą Porta di Santa Croce, która wydawała się niewystarczająco potężna, by bronić miasto o tak dużym znaczeniu strategicznym.
Nowa, kamienna brama stała się połączeniem odpowiedzi na potrzeby obronne i artystycznym wyrazem architekta. Od strony miasta konstrukcja wykonana jest z tufu, druga strona fasady wyłożona jest natomiast białym kamieniem. Oryginalna struktura bramy wsparta była jedynie na dwóch filarach, jednak Austriacy okupujący miasto w XIX wieku nieco ją zmienili, otwierając dwa małe boczne przejścia i tworząc sylwetkę, jaką obserwować można do dziś.
Werona i jej okolice
Bogata w zabytki, romantyczne zakątki i wydarzenia kulturalne Werona to miasto, w którym nie ma miejsca na nudę. Jeśli jednak szukacie w okolicy jakiegoś urozmaicenia, Werona to świetna baza wypadowa do innych miast i atrakcji, jakie oferuje ta część Wenecji Euganejskiej. Z miasta miłości zarówno samochodem jak i pociągiem czy autobusem łatwo dostać się do Wenecji, Padwy czy Treviso (bilety na pociąg lub autobus możesz zarezerwować przez stronę Omio).
Poszukujący ucieczki od ulicznego gwaru wybrać się powinni na spokojną wycieczkę w okolice pobliskiego jeziora Garda, gdzie piękne budynki we włoskim stylu odbijają się w spokojnej wodzie zbiornika. Ta okolica zadowoli jednak także tych, którzy szukają nieco więcej szaleństwa. Tuż przy brzegu jeziora Garda znajduje się Park Rozrywki Gardaland, jeden z najpopularniejszych tego typu obiektów nie tylko w tym regionie, ale i w całych Włoszech.
