Sztukę tego artysty można kochać lub jej nie znosić, ale na pewno nie można obok niej przejść obojętnie. Szczególnie, gdy odwiedzasz Figueres!
Muzeum Salvadora Dalí (hiszp. Teatro-Museo Dalí) zostało wybudowane w 1974 r. na ruinach dawnego teatru (Teatro Municipal de Figueres). Jest to największe na świecie dzieło surrealizmu i zarazem ostatnia tak duża praca w dorobku artystycznym Salvadora Dalí. W przeciwieństwie do większości tego typu miejsc, nie chodzi tylko o to, co się w nim znajduje, ale o cały gmach muzeum, który został od podstaw zaprojektowany przez artystę.
Surrealistyczny świat, do którego zaprasza Dalí, przyciąga uwagę już z zewnątrz. Złote manekiny i ogromne jaja znajdujące się na dachu, a także niesamowita szklana kopuła to tylko mała zapowiedź tego, co artysta przygotował w swoim muzeum. Czerwona elewacja pokryta symetrycznymi zdobieniami pokazuje ogromną dbałość o szczegóły, którą jego sztuka zawsze była przesiąknięta.
Historia Muzeum Salvadora Dalego w Figueres
Na początku lat 70. XX wieku Ramon Guardiola, ówczesny burmistrz Figueres poprosił Salvadora Dalí o podarowanie jednego z jego dzieł tamtejszemu muzeum Museo de l’Empordà. Na odpowiedź nie trzeba było długo czekać. Artysta zadeklarował, że podaruje Figueres nie jedną swoją pracę, a całe muzeum!
Wierny swojej rodzimej miejscowości sam zaproponował, aby jako siedzibę gmachu wykorzystać dawny teatr. Miał ku temu kilka przekonujących argumentów. Po pierwsze, stwierdził że cała jego twórczość ma bardzo teatralny charakter. Po drugie – budynek znajdował się na przeciwko kościoła, w którym Dalí został ochrzczony. Po trzecie – to właśnie tam został wystawiony jego pierwszy obraz. Burmistrz miasta oczywiście przystał na przedstawioną propozycję, oddając losy budynku w ręce artysty.
Budynek teatru prawie doszczętnie spłonął podczas pożaru, który wybuchł podczas hiszpańskiej wojny domowej. Dach zapadł się prawie całkowicie, a z teatralnej sali zachowały się szczątki korytarzy, sceny i wybiórcze pomieszczenia obok niej. W stosunkowo dobrym stanie zachował się jedynie hol i salon. Dalí był jednak zachwycony tym widokiem i postanowił wykorzystać ruinę po teatrze do stworzenia w nim najbardziej surrealistycznych przestrzeni na świecie.
Prace nad Muzeum Dalego wymagały od artysty dużego zaangażowania, tym bardziej że skupiał uwagę nawet na najmniejszych detalach. Oficjalne otwarcie miało miejsce 28 września 1974 roku, a jednym z jego najbardziej charakterystycznych elementów stała się przeźroczysta kopuła o siatkowej strukturze, która niczym korona wieńczy gmach budynku. Do jej stworzenia artysta zaprosił pochodzącego z Murcji architekta (Emilio Pérez Piñero). Dziś kopuła ta jest nie tylko symbolem Muzeum Salvadora Dalí, ale i całego Figueres.
Zwiedzanie Muzeum Salvadora Dali
Przy wejściu na dziedziniec wita nas pierwsze dzieło, Cadillac lluvioso – samochód ze znajdującą się na masce rzeźbą kobiety (oczywiście niecodzienną, w końcu to Dalí). A we wnętrzu? We wnętrzu czeka na nas nie surowy budynek muzeum, ale prawdziwie surrealistyczny świat Dalego. To tutaj rzeźby, obrazy i wyselekcjonowane artefakty snują dziwną i fascynującą opowieść o wyobraźni jednego z największych artystów Hiszpanii.
Nazywanie tego, co znajdziemy w środku “eksponatami” byłoby sporym uchybieniem. Bo w rzeczywistości nie chodzi tylko o pojedyncze przedmioty, ale o to w jaki sposób zmieniają one rzeczywistość, w której funkcjonują oraz jak ta rzeczywistość wpływa na nie same. Żeby lepiej to zrozumieć, warto odnieść się do analogii kulinarnej – możesz zjeść ryż, krewetki, pojedyncze warzywa i popić to kilkoma łyżkami oliwy lub… możesz przyrządzić z tych składników znakomitą paellę, którą rozpieścisz swoje podniebienie. To proste porównanie, ale zarazem najlepsze, żeby zrozumieć sens Muzeum Dalego.
Salvador Dalí jakiego jeszcze nie znasz
Pod nazwą Teatro-Museu Dalí kryją się w rzeczywistości trzy rodzaje przestrzeni. Pierwsze z nich to te zaprojektowane przez samego artystę i “umeblowane” jego dziełami. To właśnie one tworzą integralną surrealistyczną rzeczywistość, która pozwala przez chwilę zobaczyć życie i świat z takiej perspektywy Dalego. Tu między innymi zobaczyć można salę Mae West , gdzie wszystkie meble i dekoracje mają za zadanie tworzyć trójwymiarowy portret aktorki. Jeśli kiedykolwiek widzieliście ikoniczną sofę w kształcie ponętnych ust, to już wiecie, że te usta pierwotnie należały właśnie do Mae West.
Druga przestrzeń to Muzeum Sztuki, które obejmuje kolekcję prac pozostawionych przez katalońskiego artystę. To miejsce wypełnione rzeźbami oraz licznymi przykładami surrealistycznego malarstwa Dalego. Trzecia część to Muzeum Biżuterii Dalí-Joyas – osobny budynek, tuż obok głównego gmachu, prezentujący biżuterię. Ta otwarta w 2001 r. przestrzeń prezentuje 39 prac Salvadora Dali wykonanych ze złota i kamieni szlachetnych, które pochodzą z dawnej kolekcji Owen Cheatham.
Podróż przez nurty artystyczne w Muzeum Dalego
Wizyta w Muzeum Salvadora Dalí pozwala poznać cały dorobek artystyczny ojca surrealizmu. Przemierzanie kolejnych sal to podróż od jego pierwszych doświadczeń artystycznych, aż do ostatnich lat życia – od impresjonizmu, przez futuryzm i kubizm, aż do surrealizmu, z którym dziś jest on przez nas głównie kojarzony. Odwiedziny w muzeum pozwalają też obalić stereotyp mówiący o tym, że Dalí był tylko malarzem. Obrazy to jedne z wielu jego prac, jakie tutaj znajdziemy. Setki rysunków, rzeźb, grafik, instalacji, hologramów, fotografii, wspomnianej już wcześniej biżuterii, a także dzieł wykonanych techniką stereoskopii pokazują ogromną wszechstronność, wyobraźnię i niesłychany talent Dalego.
W Muzeum Salvadora Dalí znajdziemy też dzieła innych artystów, których twórca zaprosił do współpracy oraz dzieła z jego prywatnej kolekcji, która obejmuje między innymi dorobek takich artystów jak: El Greco, Marià Fortuny, Modest Urgell, Ernest Meissonier, Marcel Duchamp czy Gérard Dou y Bouguereau.
Od 1989 r. (czyli od śmierci artysty) zwiedzający mogą także wejść do wnętrza krypty, w której pochowany jest Dalí. Znajduje się ona w samym centrum Teatro-Museo Dalí.
Nocne zwiedzanie
Jeśli wybierasz się w sierpniu do Figueres to czeka Cię miła niespodzianka. Właśnie w tym miesiącu co roku Muzeum Salvadora Dalego otwiera swoje drzwi dla odwiedzających także nocą! Specjalne wycieczki z przewodnikiem organizowane między godziną 22:00 a 01:00 to okazja do tego, aby spojrzeć na surrealizm z całkiem innej strony. O ile tylko dopisuje pogoda na wewnętrznym tarasie na wszystkich odwiedzających czeka także projekcja audiowizualna i kieliszek cavy (produkowane w Hiszpanii wino musujące, porównywane czasem do szampana).
Maksymalna ilość chętnych, którzy mogą odwiedzić muzeum podczas jednej nocy, to 500 osób. Bilet wstępu na taką wizytę najlepiej zamówić wcześniej przez Internet na oficjalnej stronie muzeum.
CIEKAWOSTKA: Makieta Muzeum Salvadora Dalí znajduje się w parku miniatur Catalunya en Miniatura.
Trójkąt Dalego
Figueres, Púbol i Cadaqués to trzy miasta, które tworzą tzw. Trójkąt Dalego. Warto zobaczyć każde z nich, ponieważ są one w istotny sposób związane z postacią tego artysty:
- Figueres to miasto, w którym malarz urodził się i umarł. Tutaj też znajdziemy opisywane w tym artykule muzeum.
- Púbol – tutaj znajduje się zamek Gali (Castillo de Púbol), który Dali podarował swojej żonie w 1968 roku;
- Cadaqués to miasto związane z dzieciństwem Dalego (tutaj spędzał wakacje). Rodzinny dom Salvadora Dali odnajdziemy natomiast w Port Lligat.
Warto wiedzieć: Transport z Barcelony do Figueres to nic trudnego – oba miasta łączy szybki pociąg, który umożliwia przyjemną i niekosztowną podróż, którą zakończycie na stacji Figueres-Vilafan. Stamtąd od muzeum dzieli Was już tylko spacer.
Informacje praktyczne
- Bilety wstępu do Muzeum Salvadora Dali najlepiej kupić z wyprzedzeniem. Unikniesz wówczas stania w długiej kolejce oraz ominie Cię ryzyko, że wszystkie bilety zostały wyprzedane.
- Godziny otwarcia: zazwyczaj od 9:30 do 17:15. Przez większość poniedziałków w roku muzeum jest nieczynne. W wybrane dni muzeum jest czynne do 19:15. W sierpniu możliwe jest zwiedzanie nocą w godzinach ok. 22:00-01:00.
- Adres: Plaça Gala i Salvador Dalí 5, 17600 Figueres
- Kup bilety na GetYourGuide
Muzeum Salvadora Dali na mapie
Odkryj Katalonię
Każdy region Hiszpanii dzieli się na prowincje. Ich nazwy często pokrywają się z nazwami głównych miast wchodzących w ich skład. Katalonia dzieli się na cztery prowincje, a każda z nich ma do zaoferowania inne atrakcje turystyczne i ciekawe miejsca:
Wybrzeża Katalonii: Costa Brava, Costa Dorada, Costa del Maresme, Calella.
Zobacz także: Castells (katalońskie wieże z ludzi), Darmowe atrakcje w Barcelonie, Nawiedzone miejsca w Barcelonie, Pogoda w Barcelonie, Trójkąt Dalego, Girona Temps de Flors, La Tomatina, Tradycja Correfoc, Święto Sant Jordi, Czy warto zwiedzać Barcelonę z przewodnikiem?, Barcelona z dzieckiem, Kulinarne atrakcje w Barcelonie, Ekstremalne atrakcje w Barcelonie.
